Władysław Hasior. Fot. PAP/J. Ochoński
Sto najważniejszych prac wybitnego artysty Władysława Hasiora udostępni od piątku Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie (MOCAK). To pierwsza w mieście od 40 lat tak duża prezentacja dzieł tego twórcy – zapewniają organizatorzy.
Wystawione obrazy i rzeźby pochodzą z lat 1956–1986 i są uznane za manifestacje życiowej filozofii Hasiora. Zwiedzający obejrzą asamblaże, czyli trójwymiarowe kolaże, rzeźby oraz monumentalnej wielkości sztandary.
Ekspozycja "Władysław Hasior. Europejski Rauschenberg" zbiega się z 15. rocznicą śmierci artysty.
"Artysta mocno związany był z Krakowem, tworzył niedaleko, bo w Zakopanem. To trochę dziwne, że tak długo trzeba było czekać na kolejną prezentację jego prac. Poprzednie krakowskie wystawy odbyły się w 1962, 1967, 1974. Ostatnią tak wielką ekspozycję zorganizowało Muzeum Narodowe w Warszawie w 2005 r." - powiedział PAP kurator wystawy Józef Chrobak.
"Artysta mocno związany był z Krakowem, tworzył niedaleko, bo w Zakopanem. To trochę dziwne, że tak długo trzeba było czekać na kolejną prezentację jego prac. Poprzednie krakowskie wystawy odbyły się w 1962, 1967, 1974. Ostatnią tak wielką ekspozycję zorganizowało Muzeum Narodowe w Warszawie w 2005 r." - powiedział PAP kurator wystawy Józef Chrobak.
Eksponaty pochodzą z ok. 20 polskich muzeów, kilku galerii oraz z kolekcji prywatnych. "To był wielki wysiłek bezpiecznie przetransportować te delikatne dzieła sztuki do Krakowa" - zauważył kurator.
Jak podkreśliła dyrektor muzeum Maria Anna Potocka, tytuł wystawy, w którym Hasior jest porównany do amerykańskiego twórcy pop artu Roberta Rauschenberga, może być kontrowersyjny, "ryzykowny, bo narusza naszą dumę narodową". "Jeśli kogoś się z kimś porówna to znaczy, że w pewnym sensie podkreślamy naszą mniejszość" - wyjaśniła.
Hasior w tytule został określony europejskim Rauschenbergiem, ponieważ - zdaniem dyrektor - jakość sztuki obu artystów jest podobna. Jednak kilkadziesiąt lat temu twórczość Polaka nie była tak eksponowana, jak działania Amerykanina.
Artyści nie znali się. Karierę zaczynali w podobnym czasie, tj. pod koniec lat 50., a na początku lat 60. XX w. W ich twórczości widać symbole związane z ich kulturami, np. u Hasiora niejednokrotnie pojawia się Chrystus. "My jesteśmy dużo bardziej obciążeni bagażem religijnym niż kultura amerykańska" - mówiła Potocka.
Obaj używali różnych znalezionych rzeczy, np. drutów, do tworzenia asamblaży. Zajmowali się happeningami, działali społecznie.
Wkrótce ukaże się katalog do wystawy - publikacja o twórczości Hasiora. "Będzie to polsko-angielska cegła, spóźniony w historii sztuki gwóźdź" - powiedziała dyrektor.
Ekspozycja ma być czynna do 27 kwietnia.
Władysław Hasior urodził się 14 maja 1928 r. w Nowym Sączu, zmarł 14 lipca 1999 r. w Krakowie. W 1947 r. rozpoczął naukę w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem pod kierunkiem Antoniego Kenara. Po ukończeniu szkoły podjął studia w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Mariana Wnuka.
Jego artystyczny debiut przypadł na początek lat sześćdziesiątych XX w. Był artystą wykorzystującym w swojej pracy różnorodne materiały i techniki. Tworzył zarówno kolaże jak i asamblaże. Znany jest również ze swoich realizacji plenerowych oraz pomników m.in. poświęconych ratownikom górskim, rozstrzelanym partyzantom; był także twórcą monumentów: Żelazne Organy i Słoneczny Rydwan.
Swoje prace Hasior prezentował w muzeach i galeriach na całym świecie m.in. w Centre Georges Pompidou w Paryżu, Konsthall w Soedertaelje, Museum Louisiana w Humlebaek pod Kopenhagą, Instytucie Polskim w Londynie. Brał udział w wielu prestiżowych wydarzeniach związanych ze sztuką np. Biennale Sztuki w Wenecji, Biennale Rzeźby Plenerowej w Montevideo, na którym otrzymał Grand Prix za wielofigurową kompozycję "Golgota", Biennale w Sao Paulo.
Robert Rauschenberg urodził się w 1925 r. w Port Arthur w Teksasie, zmarł w 2008 r. w Lee County na Florydzie. Był malarzem, rzeźbiarzem, scenografem, organizował happeningi.
Studiował sztukę w mieście Kansas, w Paryżu i Nowym Jorku. Jeden z pierwszych twórców amerykańskiego pop artu.
Jego pierwsze obrazy są białe i czarne. Umieszczał w nich m.in. wycinki z gazet, przedmioty, portrety polityków i produkty spożywcze. Później tworzył kolorowe prace, wykorzystując technikę sitodruku. Jednym z tematów dzieł Rauschenberga jest ekologia.
Otrzymał Narodowy Medal Sztuki – wysokie amerykańskie odznaczenie przyznawane artystom przez Kongres Stanów Zjednoczonych. (PAP)
bko/abe/
