Blisko pięć tysięcy, głównie XX-wiecznych wyrobów ze szkła, które przypominają zmieniające się w tej branży modę i gusta zgromadziło Muzeum Podkarpackie w Krośnie. Prezentowane na wystawie "Szkło podkarpackich hut" wyroby pochodzą głównie z hut Krosna i Jasła.
"Najstarszymi eksponatami są popielniczka z 1924 r. i komplet kieliszków z ok. 1930 r. Wykonano je z bezbarwnego szkła sodowo-wapniowego, a zdobiono polerowanym szlifem" - powiedział dyrektor krośnieńskiego muzeum Jan Gancarski.
Zwrócił uwagę, że na wystawie najpełniej reprezentowany jest okres po 1960 roku, gdy muzeum zaczęło gromadzić wzory wyrobów z poszczególnych hut Podkarpacia. Przeważają użytkowe komplety stołowe: kieliszki, karafki, dzbanki, szklanki, kufle, patery, cukiernice. Bardzo efektowną grupą z tego okresu są wyroby użytkowe o charakterze artystycznym - wazony, świeczniki, formy dekoracyjne.
W latach 1960-70 modne były wyroby lekkie w formie i bogato zdobione. Na wystawie są np. zestawy, które grawerzy zdobili motywami roślinnymi i zwierzęcymi.
Kolejną część zbiorów stanowią komplety szkieł użytkowych wykonane po 1970 roku. "Ich forma zasadniczo różni się od wcześniejszych. Zanika lekkość, a pojawia się masywny kształt" - zauważył Gancarski.
Licznie reprezentowane jest także wzornictwo przełomu XX i XXI wieku. Wtedy najpopularniejsze były wyroby wykonane ze szkła mąconego, nieprzezroczystego, z barwnymi zawiesinami.
Oryginalną grupą szkieł są wyroby artystyczne, które w latach 80. hutnicy i projektanci wytwarzali po godzinach pracy zawodowej. "Był to ich protest przeciwko produkcji seryjnej. Tutaj każda praca jest inna, bo ich przesłaniem było podkreślenie niepowtarzalności" - podkreślił Gancarski.
Autorami zgromadzonych wyrobów są m.in. Marian Fugiel, Bolesław Grzegorczyk, Jerzy Maraj, Jan Siedlecki, Magdalena Wójcik, Witold Togan, Anna Grabowska-Szczur.
Krosno i okolice - zwane przez niektórych Szklanym Zagłębiem - są największym w Polsce skupiskiem hut szkła gospodarczego. Dwie spośród nich, Krośnieńskie Huty Szkła "Krosno" i Huta Szkła w Jaśle, pracują nieprzerwanie od lat 20. minionego stulecia. Wystawa jest jednym z fragmentów działającego od dwóch lat w Krośnie Centrum Dziedzictwa Szkła, które zajmuje się popularyzacją tematyki związanej z hutnictwem szkła. Zwiedzający CDS mogą zobaczyć m.in. pracownię z piecem hutniczym, warsztaty obróbki szkła, galerie, gdzie są prezentowane najnowsze wyroby miejscowych hut oraz wspomnianą stałą wystawę.(PAP)
kyc/ abe/
