Te same dzieła sztuki i takie same warunki ich eksponowania jak 120 lat temu - to niespodzianka przygotowana dla zwiedzających najstarsze muzeum biograficzne w Polsce - Dom Jana Matejki w Krakowie.
Obchody jubileuszu placówki, która jest jednym z oddziałów Muzeum Narodowego, rozpoczną się we wtorek 6 marca koncertem w Sukiennicach. W tym roku przypada nie tylko 120-rocznica otwarcia pierwszej ekspozycji w Domu Jana Matejki, ale także 180. rocznica urodzin i 125. rocznica śmierci artysty.
W Domu Jana Matejki przy ul. Floriańskiej urządzona zostanie dokładnie taka sama ekspozycja, jaką mogli zobaczyć pierwsi zwiedzający ten budynek w 1898 roku.
"Zwiedzanie ekspozycji 120 lat temu stawiało przed widzem znacznie większe wymagania niż współcześnie. To informacja dla tych, którzy lubią narzekać na muzea. Nie będzie filcowych kapci, bo ponad sto lat temu ich nie było, i będzie działała szatnia, co jest niezwykle wygodne. Zwiedzający będą mogli oglądać dokładnie te sale i te dzieła sztuki, które wystawiono wówczas na pierwszym piętrze budynku" – zapowiada kustosz Marta Kłak - Ambrożkiewicz.
Wygląd sal zostanie odtworzony na podstawie archiwalnych fotografii, a w wystroju m.in. w oprawie okien dominować będzie kolor bordowy. Eksponaty zostaną umieszczone w XIX-wiecznych gablotach lub ich replikach. Na małej powierzchni prezentowanych będzie wiele obiektów, często będących wręcz na "wyciagnięcie ręki". Będą wśród nich m.in. stroje, rekwizyty, zbroje i broń, których Jan Matejko używał podczas malowania obrazów.
W pracowni artysty zwiedzający zobaczą pochodzący ze zbiorów Muzeum Książąt Czartoryskich wczesny obraz Jana Matejki "Polonia – Rok 1863" namalowany po powstaniu styczniowym i przedstawiający pod postacią młodej kobiety Polskę zakuwaną w kajdany.
W dawnym salonie wystawione będą - tak jak 120 lat temu - nagrody i odznaczenia, jakie otrzymał malarz, oraz albumy, m.in. album zawierający blisko 250 wkładek z podziękowaniami i gratulacjami od Polaków w roku jego jubileuszu artystycznego. Będzie też można zobaczyć maskę pośmiertną Jana Matejki i wykonany na jej podstawie srebrny odlew.
"Chcemy, żeby była to tak emocjonalna ekspozycja, jak była w 1898 r." – podkreśliła Marta Kłak – Ambrożkiewicz.
Na drugim piętrze budynku przygotowana zostanie wystawa z dwudziestolecia międzywojennego, a na trzecim piętrze zaaranżowane mieszkanie i biuro długoletniego kustosza Domu Jana Matejki, którym od 1908 do 1943 r. był Maciej Szukiewicz – współpracownik i miłośnik twórczości artysty. Znajdą się tam także obrazy, o które wzbogacały się stopniowo zbiory.
Taka aranżacja przestrzeni w Domu Matejki zostanie utrzymana do początku września. 15 marca ruszy nowy cykl koncertów "Muzyka i Przestrzeń Domu"; muzycy będą grać na klatce schodowej.
Jan Matejko urodził się w Krakowie w 1838 r. w domu przy ul. Floriańskiej. Później mieszkał w nim ze swoją rodziną. Pierwsza sala - na dwa dni - została otwarta w 1896 r., a samo muzeum założone z inicjatywy historyka sztuki prof. Mariana Sokołowskiego i dzięki ofiarności Polaków - w 1898 r. Wówczas istniało już Muzeum Goethego w Weimarze i Muzeum Rafaela w Urbino. "Współcześnie jesteśmy jedną z kilkunastu placówek na świecie, która ma tzw. ciągłość trwania i która została założona w miejscu, w którym rzeczywiście żył artysta" - podkreśliła Marta Kłak-Ambrożkiewicz. W 1904 r. Dom Jana Matejki stał się oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie.
W zbiorach placówki znajduje się kilkanaście tysięcy obiektów. Są to prace artysty, dokumenty i pamiątki z nim związane. Trzy tysiące z tych eksponatów to tzw. kolekcja Matejki, czyli dzieła sztuki, tkaniny, stroje, broń, ceramika, rzemiosło złotnicze, które były kolekcjonowane przez malarza i służyły mu jako rekwizyty.(PAP)
autor: Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ pad/
