„Opowieść o Żydach przemyskich”
Archiwalne fotografie, przedmioty związane z kultem religijnym znalazły się na wystawie poświęconej historii i kulturze przemyskich Żydów, którą w piątek otworzy Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu. „Opowieść o Żydach przemyskich” będzie stałą ekspozycją.
Jak wyjaśniła kuratorka wystawy Dorota Stonawska ludność pochodzenia żydowskiego od wieków była nieodłączną częścią społeczności Przemyśla. Miała duży wpływ i udział w rozwoju miasta, jego życiu gospodarczym, kulturalnym i społecznym.
„Pod koniec XVI wieku w centrum miasta Żydzi wznieśli okazałą, murowaną synagogę, która wkrótce stała się centrum ich dzielnicy. Funkcjonowała też łaźnia żydowska. W tym czasie powstał pierwszy w Przemyślu kirkut, znajdujący się za murem miejskim. Kres istnienia społeczności żydowskiej w Przemyślu nastąpił w czasie II wojny światowej” – powiedziała Stonawska.
Dodała, że obecnie o tej wielowiekowej obecności Żydów w Przemyślu przypomina jedynie cmentarz przy ul. Słowackiego i dwa budynki dawnych synagog.
„Ten świat nieistniejącej już społeczności żydowskiej, obraz dawnego, barwnego kulturowo Przemyśla przywoła nasza ekspozycja” – oceniła kuratorka.
Na wystawie „Opowieść o Żydach przemyskich” pokazane zostały archiwalne fotografie, prezentujące m.in. budynek synagogi w Przemyślu, wnętrze świątyni, uliczki dzielnicy żydowskiej. Zaprezentowane zdjęcia są powiększeniem oryginalnych fotografii z końca XIX stulecia, sprzed I wojny światowej i 20-lecia międzywojennego.
Ekspozycja prezentuje także przedmioty związane z kultem synagogalnym i domowym. Wśród nich można zobaczyć m.in. zwoje Tory i elementy jej rytualnego ubioru, w tym rimonim, czyli ozdobne zwieńczenia dwóch drążków, na które nawijany jest pergaminowy zwój z tekstem Tory, bogato zdobioną koronę Tory z końca XIX wieku, i tas – tarczę na Torę. Pokazano też lampki chanukowe, balsaminki, pucharki, kieliszki kiduszowe.
Uzupełnieniem wystawy poświęconej historii i kulturze przemyskich Żydów są obrazy olejne, akwarele i grafiki ilustrujące świat żydowski także w innych miastach np. we Lwowie, czy Krakowie.
„Znamienne jest również to, że wystawa powstała w symbolicznym miejscu: w sercu niegdyś tętniącej życiem dzielnicy żydowskiej” – podkreśliła Stonawska, przypominając lokalizację siedziby Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.(PAP)
autor: Agnieszka Pipała
api/ pat/
