Fragment wystawy "Tadeusz Kantor. Brudnopisy, Multipart" w Zbrojowni Sztuki w Gdańsku. Fot. PAP/A. Warżawa
Wystawę „Tadeusz Kantor – Brudnopisy. Multipart” otwarto w piątek w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Wśród dzieł jest Multipart zakopany przez studentów w ogrodzie Pałacu Zamoyskich. Pracę wydobyto z ziemi w 2012 r. i jest pokazywana po raz pierwszy po konserwacji.
Ekspozycję zorganizowano w zabytkowym parterze, pochodzącej z początku XVII wieku Wielkiej Zbrojowni, gdzie działa należąca do gdańskiej ASP Zbrojownia Sztuki.
W drugiej połowie lat 70. ub. wieku Kantor przygotował wystawę, która nie została zrealizowana. Pomysł zakładał ekspozycję jego "brudnopisów": notatek, zapisków, różnego rodzaju rysunków itp., które powstawały przy okazji przygotowywania spektakli teatralnych dla Teatru Cricot 2.
Zgodnie z tytułem wystawa składa się z dwóch części: "Brudnopisu" oraz "Multipartu".
W drugiej połowie lat 70. ub. wieku Kantor przygotował wystawę, która nie została zrealizowana. Pomysł zakładał ekspozycję jego "brudnopisów": notatek, zapisków, różnego rodzaju rysunków itp., które powstawały przy okazji przygotowywania spektakli teatralnych dla Teatru Cricot 2.
"Ta część wystawy została zaaranżowana ściśle według wskazówek artysty. Kantor zostawiając po sobie tekę prac pn. +Brudnopisy+ zastrzegł, że nie wolno pokazywać oryginałów, a tylko ich powiększone kopie i reprodukcje" - powiedział PAP kurator wystawy, dr hab. Arkadiusz Sylwestrowicz z gdańskiej ASP.
W części Brudnopisy" zgromadzono na wystawie ok. 200 prac Kantora.
"Multiparty" to natomiast prace pochodzące ze słynnej akcji zapoczątkowanej przez artystę w 1970 r. w warszawskiej Galerii Foksal. Nazwa tych dzieł pochodzi z połączenia słów "multiplikacja" i "partycypacja". Kantor wystawił wówczas na sprzedaż serię pomalowanych na biało obrazów, każdy z przytwierdzonym do niego, zgniecionym parasolem.
"Nabywcy, na mocy specjalnej umowy z autorem, mieli obowiązek dokonania interwencji na zakupionym dziele. Mogli oni zrobić z obrazami wszystko: sprzedać, zamalować, pisać i gryzmolić na nich. To było pozwolenie na totalną ingerencję, na całkowite zaprzeczenie oryginalności i autentyczności dzieła" - wyjaśnił kurator.
"Multiparty" to natomiast prace pochodzące ze słynnej akcji zapoczątkowanej przez artystę w 1970 r. w warszawskiej Galerii Foksal. Nazwa tych dzieł pochodzi z połączenia słów "multiplikacja" i "partycypacja". Kantor wystawił wówczas na sprzedaż serię pomalowanych na biało obrazów, każdy z przytwierdzonym do niego, zgniecionym parasolem.
Na wystawie w Zbrojowni Sztuki pokazana jest część obrazów pochodzących z tej akcji. Wśród nich znajduje się "Parapluie-emballage". Dzieło to kupiła od Kantora grupa studentów architektury Zuzanna i Spółka, którzy najpierw użyli go jako transparentu w pierwszomajowym pochodzie. Na zarejestrowanym przez nich filmie widać niecodzienny biały sztandar uniesiony nad głowami uczestników pochodu, którzy maszerują na tle wielkich portretów komunistycznych przywódców Mariana Spychalskiego, Władysława Gomułki i Józefa Cyrankiewicza.
Następnie studenci zdecydowali się zakopać pracę w ogrodzie Pałacu Zamoyskich. Pracę wydobyto z ziemi w maju 2012 r.
"Do tej pory praca przechodziła proces konserwacji na warszawskiej ASP" - dodał Sylwestrowicz.
Dzieło "Parapluie-emballage" (z franc. "Parasol-opakowanie") należy do serii 40 prac pokazanych po raz pierwszy na wystawie "Multipart" w Galerii Foksal w 1970 r.
Tadeusz Kantor (1915-1990), malarz, scenograf, reżyser, autor tekstów teoretycznych na temat malarstwa i teatru, był jednym z największych twórców awangardy XX wieku. Urodził się i mieszkał na plebanii w Wielopolu, gdzie proboszczem był brat przyrodni jego babki, ks. Józef Radoniewicz. Tam spędził pierwszych kilka lat życia.
Następnie Kantor opuścił swoją rodzinną wieś, aby po wielu latach znów do niej powrócić. Zaprzyjaźnił się wtedy z ówczesnym proboszczem - ks. Julianem Śmietaną, dzięki któremu na plebani wystawiono sztukę Kantora "Wielopole, Wielopole".
W czasie wojny Kantor założył pierwszy konspiracyjny teatr, po wojnie był współorganizatorem pierwszej w Polsce wystawy polskiej sztuki nowoczesnej. W 1955 roku Kantor założył Teatr Cricot 2, który zyskał międzynarodową sławę. Jego najsłynniejsze spektakle to "Umarła klasa", "Wielopole, Wielopole", "Niech sczezną artyści", "Nigdy tu już nie powrócę".
Wystawa prac Kantora w gdańskiej ASP będzie czynna do 9 lipca.(PAP)
rop/ itm/
