Abp Ignacy Tokarczuk. Fot. PAP/M. Delmanowicz
100 lat temu, 1 lutego 1918 roku, w Łubiankach Wyższych koło Zbaraża urodził się abp Ignacy Tokarczuk. Jako metropolita przemyski wspierał w czasach PRL działania opozycji antykomunistycznej, m.in. KOR, ROPCiO, a następnie Solidarności. Za swą postawę nazywany był biskupem niezłomnym.
Ignacy Tokarczuk urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyżnych k. Zbaraża. W 1937 r. wstąpił do seminarium duchownego we Lwowie i został studentem tamtejszego Uniwersytetu Jana Kazimierza. Studia kończył już w czasie wojny w konspiracyjnym seminarium. Święcenia kapłańskie przyjął 21 czerwca 1942 r. z rąk biskupa pomocniczego lwowskiego Eugeniusza Baziaka.
Jeszcze w czasie wojny był wikariuszem w Złotnikach, k. Podhajec. W 1944 r. UPA wydała na niego wyrok śmierci. Dzięki ostrzeżeniu udało mu się zbiec do Lwowa.
W listopadzie 1945 r. wyjechał do Katowic. Rok później rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w 1951 r. obronił doktorat. Początkowo pracował na KUL, a w 1952 r. wyjechał do Olsztyna, gdzie w Wyższym Seminarium Duchownym "Hosianum" był wykładowcą przez 10 lat. Wykładał filozofię i teologię. W 1962 r. powrócił na KUL i do 1965 r. pracował jako adiunkt na Wydziale Teologii.
W grudniu W 1965 r. otrzymał nominację na ordynariusza diecezji przemyskiej. Święceń biskupich udzielił mu 6 lutego 1966 r. w przemyskiej katedrze prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński.
W latach swej posługi biskupiej uważany był przez władze PRL za jednego z głównych wrogów ustroju. Zasłynął przede wszystkim z odważnych wystąpień, z przeciwstawiania się zakłamaniu i stanowczego piętnowania systemu oraz programu ateizacji społeczeństwa. Mimo braku zgody władz stworzył w swojej diecezji przeszło nowych 220 parafii, wybudował ponad 430 kościołów z domami parafialnymi i katechetycznymi. Znany był m.in. ze wspierania rozmaitych inicjatyw społecznych, w tym NSZZ "Solidarność". Stawał w obronie prześladowanych z powodów ideologicznych i politycznych.
Za swoją bezkompromisową postawę w obronie instytucji Kościoła Katolickiego w PRL był wielokrotnie szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa.
Był m.in. członkiem Rady Głównej Episkopatu Polski, członkiem Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego, ds. Budowy Kościołów, a w latach 1967-1989 - członkiem Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu PRL. Ze względu na swe bezkompromisowe działania był bezwzględnie inwigilowany i szykanowany przez władze i służbę bezpieczeństwa.
Papież Jan Paweł II w czasie wizyty w diecezji przemyskiej 2 czerwca 1991 r. wyniósł go do godności arcybiskupiej, a 25 marca 1992 r. ustanowił go pierwszym metropolitą nowo powstałej metropolii przemyskiej. W 1993 r. przeszedł na emeryturę.
Jest autorem licznych artykułów i publikacji. Otrzymał też honorowe obywatelstwa wielu miast. 3 maja 2006 r. został odznaczony przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego - najwyższym odznaczeniem państwowym RP.
Arcybiskup Ignacy Tokarczuk zmarł w grudniu 2012 r. w Przemyślu. Pochowany został w w podziemiach Archikatedry Przemyskiej.
Przyjęta w 2013 r. uchwała Senatu podkreśla, że arcybiskup Tokarczuk "dla wielu osób – także z kręgów laickiej opozycji i środowisk niepodległościowych - był niekwestionowanym autorytetem, a swoją niezłomną postawą dawał innym przykład".
Sejm RP rok 2018 uznał rokiem abp Ignacego Tokarczuka. W uchwale podkreślono, że metropolita przemyski był "nieustępliwym obrońcą praw wiernych Kościoła katolickiego i jednym z duchowych przywódców pokojowych zmagań narodu polskiego o niepodległość Ojczyzny". (PAP)
api/ kyc/ huk/
(PAP)
kyc/ ls/
