Portret Leopolda Kronenberga. mal. L. Horowitz. Źródło: Wikimedia Commons
Polski bankier i finansista żydowskiego pochodzenia, twórca stołecznej Szkoły Handlowej i Banku Handlowego Leopold Stanisław Kronenberg urodził się 24 marca 1812 roku w Warszawie. W tym roku mija 200 lat od tego wydarzenia.
Leopold Stanisław Kronenberg urodził się 24 marca 1812 roku w Warszawie w dobrze usytuowanej rodzinie żydowskich rabinów. Jego ojciec był warszawskim bankierem. Kronenberg kształcił się w gimnazjum pijarów i w warszawskim liceum, a później studiował na hamburskiej Akademii Praktyczno-Technicznej i na uniwersytecie w Berlinie. Do kraju powrócił w 1832 roku, zaangażował się w działalność handlową i zaczął prowadzić dom bankowy "S.L. Kronenberg, wdowa i synowie". Rok później wpisano go do księgi kupców warszawskich.
Prowadził szeroko zakrojoną działalność, głównie jednak związaną z bankowością. Wzbogacił się na dzierżawie monopolu tytoniowego, był udziałowcem Spółki Żeglugi Parowej, angażował się także w działalność organizacji społecznych.
W 1851 roku Kronenberg utworzył własny dom bankowy, zajmujący się usługami kredytowo-pieniężnymi dla przemysłu i rolnictwa, którego rozwój i unowocześnianie popierał. Kilka lat później stworzył w stolicy dużą fabrykę tytoniu, a w roku 1870 założył Bank Handlowy.
W połowie lat 40. XIX wieku przeszedł na protestantyzm i ożenił się z córką znanego stołecznego lekarza Ernestyną Rozalią Leo, z którą miał sześcioro dzieci. W 1851 roku był twórcą własnego domu bankowego, zajmującego się usługami kredytowo-pieniężnymi dla przemysłu i rolnictwa, którego rozwój i unowocześnianie popierał. Kilka lat później stworzył w stolicy dużą fabrykę tytoniu, a w roku 1870 założył Bank Handlowy.
Inwestował w budowę tzw. Kolei Nadwiślańskiej oraz w przemysł górniczo-hutniczy i cukrowniczy m.in. zainicjował powstanie licznych cukrowni i Warszawskiego Towarzystwa Fabryk Cukru. Należał do Komisji Umorzenia Długu Krajowego, do zarządu Giełdy Warszawskiej i Zgromadzenia Kupców, był prezesem wydziału Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynnego. Stworzył warszawskie Towarzystwo Kredytowe, Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych oraz Kasę Przemysłowców. Angażował się również w działalność wydawniczą, wydawał "Gazetę Codzienną" (późniejszą "Gazetę Polską"). Jej redaktorem był Józef Ignacy Kraszewski.
Kronenberg był również właścicielem okazałego pałacu przy pl. Ewangelickim (dziś pl. Małachowskiego) i kilku innych posiadłości. Utrzymywał liczne kontakty wśród zamożnych ziemian oraz stołecznej elity. Wspierał kręgi propagujące pracę organiczną, przedkładające ją nad zbrojną walkę o odzyskanie niepodległości. Nazywano ich stronnictwem "białych", a Kronenbergowi nadano miano "białego bankiera".
W 1861 roku Kronenberg znalazł się wśród pomysłodawców Delegacji Miejskiej pragnącej załagodzić powstańcze nastroje wśród mieszkańców spowodowane brutalną pacyfikacją przez carskich żołnierzy patriotycznej manifestacji.
Delegacja Miejska stała się kierownictwem frakcji partii "białych", do którego wszedł także Kronenberg. Kiedy w 1863 roku wybuchło Powstania Styczniowe, w którym władzę objęło stronnictwo "czerwonych", Kronenberg aktywnie wspierał wpływy "białych" w Rządzie Narodowym.
Po klęsce powstania oddalił się od polityki, a w 1875 roku przyczynił się do powstania w stolicy Szkoły Handlowej, co jest uznawane za jedno z jego największych dokonań. Z czasem z uwagi na pogarszający się stan zdrowia interesy przekazał synom.
Leopold Stanisław Kronenberg zmarł 5 kwietnia 1878 roku w Nicei, podczas jednego z pobytów zdrowotnych. Pozostawił po sobie ogromny majątek, który wówczas szacowano na 20 mln rubli, czyli ponad 133 mln ówczesnych złotych polskich. Kronenberg spoczywa w kaplicy rodzinnej na stołecznym Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym. (PAP)
akn/ abe/
