Rekonstrukcja jednego z epizodów bitwy o Białystok z 22 sierpnia 1920 roku. Białystok, 19.08.2018. Fot. PAP/A. Reszko
W Białymstoku upamiętniono w środę 98. rocznicę tzw. bitwy białostockiej z 22 sierpnia 1920 r. - zwycięskiej i uważanej przez historyków za największą w dziejach miasta. Kwiaty w miejscach pamięci złożyli przedstawiciele władz i mieszkańcy.
W środę nie było dużych uroczystości związanych z rocznicą wydarzeń sprzed 98 lat. Przed południem na cmentarzu wojskowych kwiaty złożył wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski w asyście służb mundurowych. Przedstawiciele władz Białegostoku zrobili to również w kilku innych miejscach pamięci w mieście. Zastępca prezydenta Białegostoku Rafał Rudnicki wraz ze służbami mundurowymi oraz m.in. przedstawiciele Rady Miasta i samorządu województwa złożyli w południe kwiaty przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego.
W tzw. bitwie białostockiej 22 sierpnia 1920 roku starły się oddziały I Pułku Piechoty Legionów ze ściganymi wojskami bolszewickimi, cofającymi się spod Warszawy. Jak opisują historycy, zwycięstwo zostało odniesione przez siły polskie, które przez kilkanaście godzin krwawych walk ulicznych skutecznie powstrzymywały odwrót na Wschód znacznie liczniejszych wojsk przeciwnika.
W opisach wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920, bitwa białostocka traktowana jest jako jeden z ostatnich akordów polskiej kontrofensywy znad Wieprza. W swoich wspomnieniach Józef Piłsudski bitwę o Białystok określił mianem "zupełnej klęski" 16. armii sowieckiej. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy - ponad 800 zabitych i rannych, 8,2 tys. żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.
Od trzech lat te wydarzenia popularyzują historyczne rekonstrukcje, organizowane na ulicach Białegostoku i finansowane przez samorząd, które cieszą się dużym zainteresowaniem mieszkańców i turystów.
W minioną niedzielę takie widowisko historyczne, nawiązujące do walk o miasto z sierpnia 1920 roku, obejrzało kilka tysięcy osób. W pokazie zorganizowanym na Placu Niezależnego Zrzeszenia Studentów wzięło udział ok. 120 rekonstruktorów z Polski i Rosji. Pojawiły się też np. repliki pojazdów pancernych, można było zobaczyć szarżę kawalerii, pokaz ostrzału artyleryjskiego, również sceny z życia miasta sprzed działań militarnych.
Walki z 22 sierpnia 1920 roku upamiętnione są w kilku miejscach Białegostoku. Jest też pomnik upamiętniający szesnastu mieszkańców, przedstawicieli czterech wyznań, zamordowanych przez bolszewików 20 sierpnia 1920 roku, w przededniu wycofania się przez nich z miasta.
W centrum Białegostoku, obok Placu NZS, jest ulica nosząca imię majora Józefa Marjańskiego, dowódcy batalionu, którego żołnierze 22 sierpnia 1920 roku wzięli na siebie główne walki o miasto. Marjański poległ w tych walkach.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ agz/
