wojna polsko-bolszewicka

Ukazały się wspomnienia Henryka Grubera – budowniczego II RP, legionisty i prezesa Banku PKO

Muzeum Historii Polski wydało „Wspomnienia i uwagi” Henryka Grubera – wyjątkowej i barwnej postaci elit II Rzeczypospolitej. Był chorążym Legionów Polskich, żołnierzem w wojnie polsko-bolszewickiej, kawalerem Virtuti Militari, doktorem prawa, wreszcie budowniczym II RP i wieloletnim prezesem Banku PKO.

100 lat temu Lwów odznaczono Orderem Wojennym Virtuti Militari

100 lat temu, 22 listopada 1920 r., Lwów został pierwszym miastem odznaczonym Orderem Wojennym Virtuti Militari. Wyjątkowy gest miał być potwierdzeniem zasług miejsca „zawsze wiernego” („semper fidelis”) Polsce odzyskującej niepodległość. Do dziś zaledwie trzy miasta dostąpiły podobnego wyróżnienia.

„Wiktoria 1920”: 13–19 listopada

14 listopada na placu Zamkowym w Warszawie odbywa się uroczyste wręczenie buławy marszałkowskiej Józefowi Piłsudskiemu. Uroczystość jest połączona z przeniesionymi specjalnie na ten dzień obchodami Święta Niepodległości. 15 listopada Gdańsk oficjalnie zostaje proklamowany Wolnym Miastem. 17 listopada pierwsza sesja Ligi Narodów decyduje, iż Wolne Miasto Gdańsk nie będzie mogło służyć jako baza wojskowa.

P. Gliński: Pomnik „Przed Bitwą Warszawską” symbolizuje solidarność międzyludzką

Wicepremier, minister kultury Piotr Gliński odsłonił w poniedziałek w Skierniewicach pomnik „Przed Bitwą Warszawską” upamiętniający międzynarodową współpracę podczas wojny 1920 r. „To pomnik solidarności międzyludzkiej, międzynarodowej” - podkreślił prof. Gliński.

„Ksiądz major Ignacy Jan Skorupka (1893–1920)”

„W narodowe dzieje ks. Skorupka wpisał się ceną, jaką przyszło płacić pokoleniu II Rzeczypospolitej za obronienie dopiero co wywalczonej wolności” – pisze Wiesław Jan Wysocki. Ksiądz Ignacy Jan Skorupka to symboliczna i legendarna postać z okresu walk w obronie Warszawy w sierpniu 1920 r. 

„Wiktoria 1920”: 6–12 listopada

6 listopada Michał Römer wyjeżdża z Wilna do Kowna, by sprawdzić, czy w kontekście „Litwy Środkowej” możliwy jest jakikolwiek dialog między tymi miastami (misja kończy się niepowodzeniem). 9 listopada w Paryżu przedstawiciele Polski i Wolnego Miasta Gdańska podpisują konwencję regulującą całość wzajemnych stosunków: Gdańsk podlega Lidze Narodów, Polska dziedziczy po Rzeszy Niemieckiej jej majątek w Wolnym Mieście, otrzymuje także częściowo prawa do stoczni, telegrafów, telefonów i poczty.

„Wiktoria 1920”: 30 października–5 listopada

1 listopada, po decyzji rządu o wyborze doliny rzeki Chyloni we wsi Gdynia na miejsce stworzenia nowego, niezależnego od Gdańska, portu dla Polski, Ministerstwu Spraw Wojskowych przyznanych zostaje 40 mln marek polskich na budowę tymczasowego portu wojennego i schroniska dla rybaków.

Prof. G. Nowik: Jan Kowalewski o Rosji wiedział właściwie wszystko

Jan Kowalewski o Rosji wiedział właściwie wszystko. Miał dostęp nie tylko do szyfrogramów wojskowych, lecz i politycznych oraz dyplomatycznych. Dzięki swojej wiedzy został attaché wojskowym w Moskwie. Największym zaś jego osiągnięciem było łączne zastosowanie metody „ataku” lingwistycznego i matematycznego – mówi PAP prof. Grzegorz Nowik, historyk z PAN.

55 lat temu zmarł ppłk Jan Kowalewski

55 lat temu, 31 października 1965 r., zmarł ppłk Jan Kowalewski, jeden z największych kryptografów w dziejach polskiego wywiadu. Był współautorem polskich zwycięstw w Bitwie Warszawskiej i Operacji Niemeńskiej. Stanowił wzór dla kolejnego pokolenia polskich specjalistów, którzy złamali Enigmę. W ubiegłym roku Senat RP ustanowił 2020 r. Rokiem Jana Kowalewskiego jako „uhonorowanie jego zasług, a tym samym osiągnięć polskiej nauki i myśli technicznej”.

„Wiktoria 1920”: 23–29 października

Tymczasowy Rząd Litwy Środkowej proponuje Litwinom polubowne rozwiązanie powstałych napięć. W efekcie rząd w Kownie powołuje nowe roczniki do armii i ściąga ochotników niemieckich i bolszewickich. 27 października Konferencja Ambasadorów przy Lidze Narodów ustanawia Gdańsk Wolnym Miastem, nadając mu specjalny status prawny, podlegający międzynarodowej i polskiej kurateli.