Prof. Adam Rotfeld. Fot. PAP/G. Jakubowski
Były szef polskiej dyplomacji Adam Rotfeld odbierze we wtorek od prezydenta USA Baracka Obamy Prezydencki Medal Wolności dla Jana Karskiego, bohaterskiego kuriera polskiego podziemia, który przekazał na Zachód pierwsze relacje o Holokauście.
Katarzyna Rawska-Górecka z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych poinformowała PAP w poniedziałek, że Rotfeld odbierze medal osobiście i że jest już w drodze do USA.
Prezydencki Medal Wolności to najwyższe cywilne odznaczenie w USA obok analogicznego Medalu Kongresu. Oprócz Karskiego, który zmarł w Waszyngtonie w lipcu 2000 roku, odznaczeniem uhonorowano w tym roku jeszcze 12 innych osób, w tym znanych polityków, działaczy społecznych i artystów. Medale zostaną wręczone przez prezydenta Obamę podczas uroczystości w Białym Domu.
Prezydencki Medal Wolności to najwyższe cywilne odznaczenie w USA obok analogicznego Medalu Kongresu. Oprócz Karskiego, który zmarł w Waszyngtonie w lipcu 2000 roku, odznaczeniem uhonorowano w tym roku jeszcze 12 innych osób.
"Medal dla Karskiego do dopiero półmetek kampanii, której kolejne cele to wprowadzenie historii Jana Karskiego do podręczników historii na świecie i do programów nauczania o Holokauście" - powiedziała PAP szefowa programu "Jan Karski. Niedokończona Misja" w Muzeum Historii Polski Ewa Wierzyńska.
Muzeum Historii Polski od 2010 roku koordynuje program "Jan Karski. Niedokończona Misja". Na wtorkowej uroczystości obecny będzie dyrektor Muzeum Robert Kostro.
Lobbing na rzecz przyznania medalu polskiemu bohaterowi prowadziła - powstała w wyniku starań m.in. Muzeum Historii Polski - organizacja Jan Karski US Centennial Campaign. W skład jej komitetu kierowniczego wchodzili m.in.: były szef Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA Zbigniew Brzeziński, Robert Billingsley z Uniwersytetu Georgetown, na którym wykładał Karski, i dyrektor wykonawczy Komitetu Żydów Amerykańskich (AJC) David Harris.
Jan Karski US Centennial Campaign rozesłała listy do kilkudziesięciu senatorów i kongresmanów z prośbą o wywarcie nacisku na Obamę, aby przyznał medal Karskiemu.
Muzeum Historii Polski od 2010 roku koordynuje program "Jan Karski. Niedokończona Misja". Na wtorkowej uroczystości obecny będzie dyrektor Muzeum Robert Kostro.
Inicjatywę mocno popierał Elie Wiesel, pisarz i laureat pokojowej Nagrody Nobla, odznaczony już Prezydenckim Medalem Wolności, przyjaciel Karskiego, który swego czasu namówił go do powrotu do życia publicznego, kiedy polski emisariusz wykładał na Uniwersytecie Georgetown.
O tym, kto odbiera medal w zastępstwie osoby odznaczonej, decyduje Biały Dom po sugestiach kraju, z którego pochodzi uhonorowany. Poprzednio informowano nieoficjalnie, że medal dla Karskiego może odebrać były prezydent RP Lech Wałęsa. Okazało się jednak, że Biały Dom zdecydował inaczej.
"Wszyscy jesteśmy wzruszeni, że medal odbierze Adam Rotfeld, który był wybitnym dyplomatą i sam jest ocalonym z Holokaustu" - mówiła PAP Wanda Urbańska, dyrektor Jan Karski US Centennial Campaign.
W czasie wtorkowej uroczystości medal otrzyma jeszcze m.in. była szefowa dyplomacji USA Madeleine Albright - pierwsza kobieta na stanowisku sekretarza stanu w historii Stanów Zjednoczonych. Podczas swego urzędowania była gorącą zwolenniczką rozszerzenia NATO i przyjęcia do sojuszu Polski, Czech i Węgier.
Wyróżnienia mają także otrzymać m.in. Pat Summitt, długoletnia trenerka kobiecej drużyny koszykówki na Uniwersytecie Tennessee, piosenkarz Bob Dylan, prezydent Izraela Szimon Peres, pisarka Toni Morrison oraz były astronauta i senator John Glenn.
Prezydencki Medal Wolności przyznaje się osobom, które wniosły wybitny wkład w bezpieczeństwo USA, pokój światowy lub szczególnie zasłużyły się w dziedzinie kultury. Uzasadniając listę tegorocznych laureatów, Barack Obama oświadczył, że "uhonorowani pochodzili z różnych środowisk i w różny sposób przeszli przez życie, ale w trwały sposób wpisali się w życie naszego narodu". Inspirowali nas i sprawili, że świat stał się lepszy - podkreślił.
Medalem honoruje się także cudzoziemców. Z Polaków odznaczono nim m.in. Lecha Wałęsę, Zbigniewa Brzezińskiego (naturalizowanego obywatela USA) i nieżyjącego już byłego dyrektora sekcji polskiej Radia Wolna Europa, Jana Nowaka-Jeziorańskiego. (PAP)
ksaj/ ap/ agz/ mhr/ mlu/
