"Wojna z pomnikami to element przepisywania historii II wojny światowej" - powiedział w czwartek rzecznik białoruskiego MSZ Dźmitry Mironczyk komentując polską ustawę o zakazie propagowania komunizmu.
"Jest to próba wymazania historycznej pamięci o tym, że narody Europy Wschodniej - Polacy, Rosjanie, Białorusini, Ukraińcy (...) - ramię w ramię walczyli z obcym wrogiem w ramach jednej antyhitlerowskiej koalicji" - dodał rzecznik MSZ.
Zdaniem Mironczyka Mińsk rozumie "niejednoznaczne oceny wydarzeń XX wieku we współczesnej polskiej historiografii", ale w żaden sposób nie może "pogodzić się z próbami cynicznego postawienia znaku równości między sowieckimi żołnierzami-wyzwolicielami i nazistowskimi okupantami".
Rzecznik MSZ oznajmił, że w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej zginął co trzeci mieszkaniec Białorusi. "Po prostu nie możemy w inny sposób odnosić się do losu pomników, wzniesionych dla upamiętnienia czynów ludzi wyzwalających Europę od faszyzmu" - podkreślił Mironczyk.
Pod koniec czerwca Sejm i Senat poparły nowelę ustawy z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, która reguluje kwestie usunięcia obiektów budowlanych o charakterze nieużytkowym np. pomników, gloryfikujących ustrój totalitarny. Obejmuje też zakazem nadawanie nazw propagujących totalitaryzm np. szkołom.
Obecna nowelizacja ustawy wprowadza przepis, który określa katalog obiektów budowlanych niezgodnych z ustawą. Dotyczy to m.in. budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, pomników, obelisków, popiersi, płyt i tablic pamiątkowych, napisów i znaków, kopców, kolumn, rzeźb, posągów.
Przepisów ustawy nie stosuje się do pomników niewystawionych na widok publiczny, znajdujących się na terenie cmentarzy albo innych miejsc spoczynku, wystawionych na widok publiczny w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej, naukowej lub o podobnym charakterze, w celu innym niż propagowanie ustroju totalitarnego, wpisanych samodzielnie albo jako część większej całości do rejestru zabytków.
Proceduralnym zabezpieczeniem stosowania ustawy jest przyznanie wojewodom kompetencji w zakresie usuwania pomników propagujących ustrój totalitarny.
Właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, na której w dniu wejścia w życie ustawy znajduje się pomnik upamiętniający osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujący taki ustrój w inny sposób, usuwa ten pomnik w terminie 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. (PAP)
ndz/ ro/
arch.
