Na cmentarzu w miejscowości Fürstenberg, gdzie zakopywano prochy kobiet zamordowanych w KL Ravensbrück, zespół BPiI odnalazł m.in. tabliczkę z urny z prochami Małgorzaty Dembowskiej, siostry bp. Bronisława Dembowskiego. Fot. Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN
Specjaliści IPN odnaleźli w Niemczech kolejne prochy Polek, które zostały zamordowane na terenie KL Ravensbrück. Prace archeologiczne prowadzone są cmentarzu w miejscowości Fürstenberg, gdzie odnaleziono tabliczki z urn m.in. matki i siostry bp. Bronisława Dembowskiego.
"Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN w tej chwili realizuje działania poszukiwawcze na terenie cmentarza w Fürstenbergu, miejscowości leżącej obok dawnego obozu KL Ravensbrück. To tutaj, na tym cmentarzu na jednej z kwater, grzebano urny z prochami skremowanych Polek" - powiedział w czwartek PAP wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk, który w Instytucie od wielu lat zajmuje się poszukiwaniami tajnych miejsc pochówków ofiar zbrodniczych totalitaryzmów.
W Warszawie Koncert Pamięci Ofiar Obozu w Ravensbrueck
Specjaliści Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, którzy kolejne, drugie w tym roku, poszukiwania na cmentarzu w Fürstenbergu rozpoczęli w tym tygodniu, odnaleźli w chwili nadania depeszy PAP kilka tabliczek szamotowych z numerami, które - jak zaznaczył Szwagrzyk - potwierdzają obecność prochów Polek. Wyjaśnił też, że odnajdywane tabliczki stanowiły sklepienie urn, które z czasem uległy zniszczeniu, a prochy zostały przemieszane.
"Wszystkie te prochy odnajdujemy i zbieramy" - zapewnił profesor.
"Kilka godzin temu udało się również odnaleźć tabliczkę - stosunkowo dobrze zachowaną - z imieniem, nazwiskiem oraz z datami i miejscami urodzenia oraz śmierci, która związana jest ze szczególną historią. Otóż w czasie jednej z egzekucji w KL Ravensbrück została zamordowana matka i siostra arcybiskupa Bronisława Dembowskiego. Dziś tę tabliczkę udało się nam odnaleźć" - powiedział Szwagrzyk.
Konferencja w Senacie o potrzebie pamięci o KL Ravensbrueck
IPN podał, że matka duchownego to Henryka Dembowska, natomiast jego siostra to Małgorzata Dembowska. Bp Bronisław Dembowski (ur. 1927 r.) był biskupem ordynariuszem diecezji włocławskiej; od 2003 r. jest biskupem seniorem tej diecezji włocławskiej. W czasie stanu wojennego był opiekunem Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności. W 1989 r. był także jednym z członków negocjacji Okrągłego Stołu z ramienia Kościoła.
Obecne poszukiwania to drugi etap prac specjalistów IPN w tym miejscu. "Wiosną tego roku odnaleźliśmy szereg prochów ludzkich z tabliczkami zawierającymi dane Polek, które tutaj zostały po śmierci i po kremacji złożone. W tej chwili jesteśmy tutaj po to, aby tę naszą pracę dokończyć" - zaznaczył Szwagrzyk.
Wiceprezes IPN, który jest na miejscu w Fürstenbergu i kieruje poszukiwaniami, dodał, że podczas prac ujawniono również wiele fragmentów szczątków ludzkich. "Mimo kremacji odnajdujemy tu całe fragmenty szczątków ludzkich, które nie zostały spalone do końca" - podał.
A. Kornhauser-Duda: świadectwo więźniarek z Ravensbrueck jest bezcennym darem
Zapowiedział też, że w przyszłym roku wiosną prochy zamordowanych Polek zostaną uroczyście i godnie pochowane. "Planujemy tutaj uroczystość pogrzebową, a także odsłonięcie pomnika, którego budowę zrealizuje IPN (...). Będą na nim imiona i nazwiska ofiar, a także ich twarze, ponieważ celem naszych działań jest spowodowanie, żeby przywrócić pamięć o ofiarach totalitaryzmów, w tym niemieckiego nazizmu" - podał Szwagrzyk.
Obóz w Ravensbrück powstał w 1939 r. i był największym na terenie Niemiec obozem koncentracyjnym dla kobiet. Do końca wojny przeszło przez niego ok. 132 tys. kobiet i 1 tys. dziewcząt z kilkudziesięciu krajów Europy. Ponad 90 tys. zamordowano lub zmarły w wyniku głodu, chorób lub dokonywanych na nich eksperymentów medycznych. Wśród więzionych w Ravensbrück kobiet było 30-40 tys. Polek, z których wiele deportowano tam po upadku powstania warszawskiego; 17 tys. Polek zginęło. Masowe egzekucje przeprowadzano w obozie głównie na polskich uczestniczkach ruchu oporu i Żydówkach.
W Ravensbrück więziono też 20 tys. mężczyzn. 30 kwietnia 1945 r. oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do obozu, w którym pozostało jedynie 2 tys. chorych.
Norbert Nowotnik (PAP)
nno/ agz/
