Sześciu żołnierzy Narodowej Organizacji Wojskowej skazanych na śmierć w 1946 r., których upamiętnia pomnik w lesie Kamieniec w Ogrodzonej na Śląsku Cieszyńskim, raczej nie zostało tam pochowanych – dowiedziała się w poniedziałek PAP od Adama Kondrackiego z IPN.
Pracownicy Instytutu i wolontariusze od soboty prowadzą badania w podcieszyńskim lasku. Na ustawionym tam niewielkim pomniku widnieje inskrypcja „Zginęli za Polskę w 1946 r.” oraz sześć nazwisk żołnierzy NOW: Edwarda Bąka, Karola Bączka, Jana Dziedzica, Władysława Grenia, Emila Michnika i Stefana Wójcika. W czerwcu 1946 r. podczas procesu w Cieszynie zostali skazani na śmierć i rozstrzelani 2 sierpnia. Na to, że pochowano ich w lesie w Ogrodzonej wskazywały relacje świadków.
Adam Kondracki z wieloosobowego stanowiska ds. Poszukiwań i Identyfikacji w oddziale IPN w Katowicach w rozmowie z PAP powiedział, że nie można wprawdzie definitywnie wykluczyć, by w lesie spoczywały ofiary z 1946 r., ale bardziej prawdopodobne jest, że ubowcy chowali tam ciała przywiezione rok później.
„Osoby z ujawnioną tożsamością (wymienieni na pomniku – PAP), które bardzo chcielibyśmy znaleźć, chronologicznie raczej nie pasują do tego miejsca. Wiemy natomiast o transporcie ciał w 1947 r., bo widziano tu funkcjonariusza UB Antoniego Kubicę, który go organizował. Ten ślad jest najlepiej udokumentowany. (…) Niestety, nie wiemy kim oni byli. Być może zmarli w czasie przesłuchań lub obław” – powiedział Kondracki.
Jak dodał, żołnierze NOW upamiętnieni ma mogile, prawdopodobnie spoczywają w innym miejscu. Kondracki powiedział, że badacze mają wytypowaną inną lokalizację, ale nie podał szczegółów.
W Ogrodzonej prowadzone są badania sondażowe metodą wierceń świdrami geologicznymi. „Robimy co możemy, by odnaleźć szczątki ofiar UB. Mamy zabezpieczony w pewnej ilości materiał DNA na te potrzeby” – zapewnił Kondracki.
NOW została założona w czerwcu 1945 r. Działała na terenie od Wadowic po Cieszyn. Na Śląsku Cieszyńskim dowodził nią Edward Bąk. Podlegało mu pięć obwodów. Organizacja NOW blisko współpracowała z oddziałem NSZ pod dowództwem Henryka Flamego „Bartka” - najliczniejszej formacji podziemia antykomunistycznego w Beskidach i na Śląsku. Wiele osób związanych z NOW zostało zatrzymanych przez UB i stanęło przed sądem. Kilkunastu z nich skazano na śmierć i rozstrzelano.
W ub. tygodniu IPN prowadził prace poszukiwawcze na cmentarzu w katowickiej dzielnicy Ligota. Ekshumowano szczątki siedmiu żołnierzy podziemia niepodległościowego, straconych w grudniu 1946 r. w katowickim więzieniu na podstawie wyroków sądowych. Szczątki będą teraz poddane badaniom w Instytucie Medycyny Sądowej
Autor: Marek Szafrański
Edytor: Paweł Tomczyk(PAP)
szf/ pat/
