Jan Engelgard: rząd Paderewskiego – pierwszym po I wojnie uznanym za granicą

Zdaniem historyka utworzenie 16 stycznia 1919 r. rządu pod przewodnictwem Ignacego Jana Paderewskiego jest bardzo ważnym, a stosunkowo mało znanym faktem.

"To pierwszy rząd, który został uznany przez zwycięskie państwa Ententy. Dwa poprzednie powstałe po I wojnie rządy, czyli Ignacego Daszyńskiego i Jędrzeja Moraczewskiego nie były uznawane, ponieważ funkcjonowały wówczas w pewnym sensie dwa ośrodki władzy. Jednym był Naczelnik Państwa Józef Piłsudski i rząd w Warszawie, drugim - paryski Komitet Narodowy Polski uznawany za przedstawicielstwo narodu polskiego przez państwa zachodnie" - powiedział PAP kierownik Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej Jan Engelgard.

"Ta dwoistość powodowała niejasną sytuację również na arenie międzynarodowej. Np. rząd Moraczewskiego był do pewnego okresu uznawany wyłącznie przez Niemcy. Było to spore niebezpieczeństwo, ponieważ zbliżała się konferencja pokojowa i Polska mogła być przez to zaliczona do państw przegranych w wojnie, jak np. Bułgaria jako sojusznik Niemiec. Dlatego porozumienie między tymi dwoma ośrodkami było pilne, by to niebezpieczeństwo oddalić. I Paderewski stał się swoistym łącznikiem między Paryżem a Warszawą. Jego przyjazd na początku stycznia do stolicy został entuzjastycznie przyjęty. Kierowany przez niego rząd zaś miał się stać ogólnonarodowym, zrzeszającym wszystkie siły polityczne" - wyjaśnił Engelgard.

W jego ocenie powstanie rządu Paderewskiego było pewnym przełomem, głównie międzynarodowym, ale również na arenie wewnętrznej. "Bowiem napięcia wynikające z braku akceptacji części społeczeństwa dla rządów Daszyńskiego i Moraczewskiego były duże. I Paderewski pełnił tu taką rolę pacyfikatora sytuacji, a jednocześnie osoby, która połączyła te dwa ośrodki władzy. Dlatego powstanie tego rządu jest tak ważne" - zaakcentował historyk.

"Za tym poszło uznanie Polski jako państwa sprzymierzonego z koalicją przez Francję, Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone, co miało olbrzymie znaczenie dla naszej pozycji międzynarodowej wobec konferencji pokojowej w Paryżu, która zaczęła się w drugiej połowie stycznia 1919 r. Czyli jej początek zbiegł się z powołanie rządu Paderewskiego. Zresztą sam Paderewski był znany i dobrze oceniany w państwach zachodnich, co również poprawiło naszą sytuację" - powiedział Engelgard.

W środę w Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej odbędzie się debata poświęcona 100-leciu utworzenia rządu Paderewskiego. Towarzyszyć jej ma prezentacja elementów wystawy mu poświęconej. "Ekspozycja ta cieszy się dużym zainteresowaniem i już od kilku lat jest pokazywana w kraju i poza granicami. Planujemy ją także rozwijać, bo Paderewski jest bardzo +wdzięcznym+ tematem. To polityk, który raczej nie miał wrogów, był koncyliacyjny i uznawany jest za jeden z symboli Polski odrodzonej, dlatego wystawa cieszy się dużym zainteresowaniem" - relacjonował kierownik Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.

"To wystawa planszowa złożona z dwóch segmentów. Pierwszy to część artystyczna pokazująca karierę muzyczną Paderewskiego. Można na niej zobaczyć np. mało znane afisze z jego pierwszych koncertów i zdjęcia z podróży np. na brytyjskim dworze królewskim. Druga część jest poświęcona jego aktywności społecznej i politycznej np. działalności w USA przy werbunku ochotników do Armii Polskiej we Francji i konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie był jednym z dwóch delegatów obok Romana Dmowskiego i sygnował Traktat Wersalski. Prezentowane są także liczne odznaczenia przez niego otrzymane" - mówił Engelgard dodając, że w środę planowane jest również złożenie kwiatów w archikatedrze św. Jana, gdzie Paderewski jest pochowany.

16 stycznia 1919 r. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał Ignacego Jana Paderewskiego na stanowisko prezesa Rady Ministrów oraz jednocześnie ministra spraw zagranicznych i delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu. W imieniu Polski 28 czerwca 1919 r. Paderewski złożył podpis pod Traktatem Wersalskim. (PAP)

autor: Anna Kondek-Dyoniziak

akn/ pat/