Katedra Notre Dame w Paryżu - stan z kwietnia 2016 r. Fot. PAP/EPA
Katedra Notre-Dame to jedna z najbardziej znanych świątyń na świecie, symbol Paryża. Jej budowa trwała ponad 180 lat (1163 - 1345), stając się z czasem symbolem katolickiej Francji i centrum wydarzeń historycznych. To w jej murach w 1804 r. Napoleon Bonaparte koronował się na Cesarza Francuzów.
W Notre Dame wybuchł w poniedziałek pożar, który - jak podali francuscy strażacy - może mieć "potencjalnie związek" z pracami renowacyjnymi budowli. W katedrze prowadzono renowację iglicy nad nawą główną.
W miejscu, gdzie obecnie wznosi się katedra, istniał kościół, jednak biskup Paryża - Maurice de Sully chciał, by stolica Francji mogła poszczycić się ogromną i piękną budowlą, dlatego na gruzach wyburzonego kościoła nakazał rozpocząć budowę katedry w gotyckim stylu. Budowę świątyni rozpoczęto w 1163 r., a wznoszenie całego obiektu zakończono po 182 latach. Notre Dame położona jest na wysypie Cite połączonej z resztą Paryża ośmioma mostami.
Kościół to nie tylko perła architektoniczna gotyku, ale również symbol katolickiej Francji. Nazwa "Notre Dame" oznacza bowiem "Nasza Pani" i odnosi się do Matki Boskiej.
W czasach Viktora Hugo, autora "Dzwonnika z Notre-Dame", architekturę gotycką uważano za prymitywną i wulgarną. Pisarz postawił sobie za cel ochronę katedry przed destrukcją. We wstępie do powieści napisał: "Oby udało nam się sprawić, że naród pokocha swą architekturę". Tym samym wskazał, że taki jest właśnie jeden z najważniejszych celów książki. Został on spełniony, gdyż w latach 1854-1864 w katedrze przeprowadzono gruntowne prace renowacyjne, zaś samego pisarza nazwano "inicjatorem i prorokiem ochrony dzieł architektury".
Pożar Katedry Notre Dame
Dwie wieże katedry nie są identyczne, taki przywilej przysługiwał tylko arcybiskupstwom, którym Paryż stał się dopiero w 1622 roku. Całą szerokość fasady stanowią trzy portale, z których najszerszy jest środkowy z wyrzeźbioną sceną Sądu Ostatecznego. Zamiast kolumienek, charakterystycznych dla stylu romańskiego, na cokołach lub wspornikach ustawiono figury zwieńczone baldachimami.
Katedra Notre Dame słynie z przepięknych wnętrz, które oświetlane są przez kolorowe witraże uznawane za arcydzieła "sztuki chrześcijańskiej".
Północna rozeta, która zdobi lewą stronę katedry, przedstawia centralnie usytuowaną postać Matki Boskiej, w otoczeniu postaci ze Starego Testamentu. Witraże są oryginalne. Południowa rozeta, przedstawia postać Jezusa Chrystusa, w asyście panien mądrych i głupich oraz postaci świętych i postaci dwunastu apostołów, została zaprojektowana przez Jeana de Chelles i Pierre de Montreuil. Na przestrzeni wieków niektóre witraże były wielokrotnie uszkodzone. W XIX wieku południowej rozecie przywrócono jej średniowieczny wygląd. Średnica obu dzieł wynosi prawie 13 metrów.
We wnętrzu świątyni znajdują się relikwie Męki Pańskiej, czyli Korona Cierniowa oraz gwoździe, którymi przybito Chrystusa do krzyża. Korona Cierniowa, która została sprowadzona do Francji przez króla Ludwika IX Świętego w 1237 r., obecnie stanowią jedną z najważniejszych relikwii chrześcijańskich. W katedrze znajduje się także relikwiarz drzewa Krzyża Świętego, który był obecny przy koronacji królów Polski.
Katedra przez wiele lat była centrum wydarzeń historycznych Francji. Spod jej murów w średniowieczu wyruszały wyprawy krzyżowe, we wnętrzu odbył się proces rehabilitacyjny Joanny d’Arc, a kilkaset lat później w 1804 r. Napoleon Bonaparte koronował się na Cesarza Francuzów. W czasach Rewolucji Francuskiej (1789-1799) uniknęła zburzenia i przemianowano ją wówczas na "Świątynię Rozumu". Po śmierci Charlesa de Gaulle’a tysiące Francuzów żegnało go w tej świątyni.
Co roku blisko 12 mln turystów odwiedza to miejsce, co czyni z niego najczęściej odwiedzany zabytek we Francji.
W grudniu 2018 r. w świątyni odbyła się inauguracja polskiej kaplicy z ikoną Matki Bożej Częstochowskiej, która jest pierwszą narodową kaplicą w paryskiej katedrze. (PAP)
autorzy: Katarzyna Krzykowska, Mateusz Wyderka
ksi/ mwd/ mkr/
