Krajowa Rada Prokuratury zarzuciła Radzie Naukowej IPN naruszanie niezależności prokuratorów IPN. Rada Naukowa IPN skrytykowała "niską efektywność" pionu śledczego IPN, m.in. zbyt długo trwające śledztwa i małą liczbę oskarżonych.
Zgodnie z uchwałą Krajowej Rady Prokuratury, o której w piątek dowiedziała się PAP, oceny Rady Naukowej IPN - dotyczące polityki ścigania prowadzonej przez pion śledczy IPN - "naruszają niezależność prokuratorów". Uchwałę w tej sprawie Krajowa Rada Prokuratury przyjęła 17 grudnia tego roku.
Wśród zarzutów Rady Naukowej Instytutu Pamięci Naukowej, które w uchwale skrytykowali prokuratorzy, jest "brak właściwej oraz czytelnej dla opinii publicznej reakcji prokuratorów IPN i nieobjęcie przez nich śledztwem działań na cmentarzu przy ulicy Wałbrzyskiej w Warszawie zmierzających do poszukiwań nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego".
Chodzi o kontrowersje dotyczące prac, które IPN prowadził na tym cmentarzu w lipcu br. W ocenie niektórych mediów prace te zostały wstrzymane, ponieważ wydobyte wówczas szczątki, na wniosek pionu śledczego IPN, przejęła Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów.
Zgodnie z uchwałą Krajowej Rady Prokuratury, o której w piątek dowiedziała się PAP, oceny Rady Naukowej IPN - dotyczące polityki ścigania prowadzonej przez pion śledczy IPN - "naruszają niezależność prokuratorów". Uchwałę w tej sprawie Krajowa Rada Prokuratury przyjęła 17 grudnia tego roku.
Prokuratorzy IPN - powołując się m.in. na przepisy Kodeksu postępowania karnego, a także na ustawę o IPN - podkreślali, że ich wniosek w tej sprawie był konieczny, ponieważ na ówczesnym etapie nie mogli w kategoryczny sposób stwierdzić, czy odnalezione szczątki należały do ofiar zbrodni komunistycznych. Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów ostatecznie umorzyła śledztwo w sprawie odkrytych szczątków z powodu przedawnienia karalności czynów.
W uchwale Krajowej Rady Prokuratorów, pod którą podpisał się jej przewodniczący Edward Zalewski, zapisano, że zarzut w tej sprawie sformułowany przez Radę Naukową IPN "stanowi ingerencję w treść, formę i zakres czynności procesowych wykonywanych przez prokuratorów Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i tym samym w sferę gwarantowanej ustawowo niezależności prokuratora". "Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o prokuraturze z dnia 20 czerwca 1985 r. prokurator przy wykonywaniu czynności określonych w ustawie, jest niezależny" - przypomina Krajowa Rada Prokuratury.
Prokuratorzy Rady w uchwale negatywnie odnieśli się też do postulatu Rady Naukowej IPN, by podjąć "pilne działania organizacyjne zmierzające do radykalnego zmniejszenia liczby prokuratorów pionu śledczego IPN".
W ocenie prokuratorów postulat ten "stanowi próbę wywarcia wpływu na prokuratorów Komisji Ścigania, w celu podejmowania przez nich decyzji procesowych zgodnych z oczekiwaniami Rady Naukowej IPN, pod groźbą niekorzystnych dla prokuratorów decyzji kadrowych". "Wynikające z ustawy o prokuraturze gwarancje stabilności stosunku służbowego prokuratora stanowią jedną z istotnych gwarancji niezależności, a próby wprowadzania w tym zakresie niekorzystnych zmian, skutkują naruszeniem tej niezależności" - tłumaczą prokuratorzy.
Ponadto Krajowa Rada Prokuratury "za niezgodny z zasadą niezależności prokuratorów" uznała postulat Rady Naukowej IPN dotyczący zmian legislacyjnych. Zmiana przepisów - w jej ocenie - powinna dać prezesowi IPN "realne uprawnienia w zakresie prowadzenia polityki kadrowej, nie jest możliwa zasadnicza poprawa działalności pionu śledczego". W uchwale prokuratorzy zwrócili uwagę, że zmiany te mają dać uprawnienia dotyczące zatrudniania prokuratorów osobie spoza prokuratury.
"Nie negując uprawnień Rady Instytutu Pamięci Narodowej, w tym. prawa do krytycznej oceny pracy prokuratorów pionu śledczego Instytutu, Krajowa Rada Prokuratury oczekuje, że ocena ich pracy będzie spełniała wymagania ustawowe i uwzględniała jej specyfikę" - napisali w podsumowaniu uchwały prokuratorzy.
Rada IPN - która określa kierunki działań IPN, ustala priorytetowe tematy badań, a także opiniuje pracę poszczególnych pionów IPN - oceniła, że pracę prokuratorów IPN charakteryzuje "niska efektywność". "Rada IPN stwierdza, że sposób oraz tempo realizacji polityki ścigania są niezadowalające i w świetle wskazanych w ustawie zadań Komisji (pionu śledczego IPN) wywołują istotne zastrzeżenia" - oceniła Rada.
W Radzie zasiadają m.in. jej przewodniczący dr hab. Grzegorz Motyka, prof. Antoni Dudek, prof. Andrzej Friszke, prokurator dr Antoni Kura, sędzia dr Artur Mudrecki i prof. Andrzej Paczkowski.
Zaniepokojenie sporem wyraził we wcześniejszej rozmowie z PAP prezes IPN Łukasz Kamiński. Przypomniał, że zarówno Rada IPN, jak i zgromadzenie prokuratorów, które w osobnej uchwale nie zgodziło się z ocenami Rady Naukowej IPN, to niezależne kolegia, na których działania - zgodnie z przepisami ustawy o IPN - prezes Instytutu ma ograniczony wpływ. (PAP)
nno/ agz/ abr/
