Ignacy Daszyński. Fot. NAC
Inscenizację przemówienia Ignacego Daszyńskiego i posiedzenia jego rządu będzie można zobaczyć podczas obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w Lublinie. Zaplanowano też konferencje naukowe, koncerty, wystawy i inne wydarzenia artystyczne.
Dla uczczenia rocznicy ustawiony zostanie 35-metrowy Maszt Niepodległości z flagą narodową o powierzchni 50 metrów kwadratowych. Obchody zaczną się w niedzielę i potrwają przez tydzień.
„7 listopada 1918 r. zostaliśmy pierwszą stolicą wolnej Polski oraz siedzibą pierwszego rządu niepodległego kraju. Jesteśmy dumni z naszej historii. Podczas lubelskich obchodów przypomnimy emocje i nastroje, jakie towarzyszyły wydarzeniom sprzed stu lat” – powiedział prezydent Lublina Krzysztof Żuk.
W niedzielę obejrzeć będzie można inscenizację przemówienia Ignacego Daszyńskiego o powołaniu pod jego przewodnictwem pierwszego rządu odradzającego się państwa - Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej. Aktor, który wcieli się w postać Daszyńskiego, odczyta jego autentyczne wystąpienie z balkonu Pałacu Lubomirskich przy Placu Litewskim, tego samego budynku, w którym ludowy rząd obradował w 1918 r.
Na ulicach miasta rekonstruktorzy przedstawiać będą scenki nawiązujące do wydarzeń sprzed stu lat, m.in. przysięgę polskich żołnierzy. W środę i czwartek zobaczyć będzie można inscenizację posiedzenia rządu Daszyńskiego. Spektakle zaplanowano w historycznej sali im. Daszyńskiego w Pałacu Lubomirskich, w którym obecnie mieści się Wydział Politologii UMCS.
W programie rocznicowych obchodów jest też seminarium naukowe „O aktualności manifestu Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej”, konferencja poświęcona równouprawnieniu kobiet, panel dyskusyjny z udziałem inicjatorów nowatorskich przedsięwzięć pod hasłem „Wolność inspiruje kreatywność”. Odbędzie się też koncert galowy Konkursu Poezji, Prozy i Pieśni Patriotycznej im. Ryszarda Kaczorowskiego; otwarta zostanie wystawa pokazująca osiągnięcia gospodarcze i naukowe Lublina w minionym stuleciu.
W niedzielę 11 listopada na uroczystej sesji zbierze się rada miasta. W Archikatedrze Lubelskiej odprawiona zostanie msza św. w intencji Ojczyzny, na Placu Zamkowym odbędzie się uroczystość z ceremoniałem wojskowym. Po niej nastąpi poświecenie Masztu Niepodległości, który będzie ustawiony na rondzie Dmowskiego.
Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej powstał w Lublinie, w nocy z 6 na 7 listopada 1918 r., na terenach okupowanych wcześniej przez Austrię. Jego premierem został Ignacy Daszyński (1866-1936) jeden z liderów Polskiej Partii Socjalistycznej, a ministrami byli m.in. Wacław Sieroszewski, Tomasz Arciszewski, Stanisław August Thugutt, Edward Rydz-Śmigły.
Program rządu przedstawiono w manifeście, w którym mówiono o równouprawnieniu obywateli pod względem politycznym, w tym prawach wyborczych dla kobiet, a także o wolności sumienia, słowa, zgromadzeń, zrzeszeń i strajków. Zapowiedziano ośmiogodzinny dzień pracy. Postulowano nacjonalizację kopalń i wielkiej własności ziemskiej. Kształt przyszłego państwa polskiego określono jako demokratyczną republikę parlamentarną. Zapowiadano powszechne wybory do Sejmu.
Rząd Daszyńskiego istniał kilka dni, ale zainicjowane przez niego idee kontynuował kolejny gabinet socjalistyczny utworzony przez Jędrzeja Moraczewskiego 17 listopada 1918 roku. Weszło do niego wielu ministrów z rządu lubelskiego. (PAP)
Autorzy: Zbigniew Kopeć, Renata Chrzanowska
kop/ ren/ itm/
