Wicepremier, minister kultury Piotr Gliński przemawia podczas otwarcia 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO na Zamku Królewskim na Wawelu. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Refleksja będąca wyrazem solidarności i chęci udzielenia pomocy krajom dotkniętym skutkami wojny będzie zapewne towarzyszyła tegorocznej sesji UNESCO - powiedział w niedzielę wieczorem wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas uroczystości otwarcia 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa w Krakowie.
Refleksja będąca wyrazem solidarności i chęci udzielenia pomocy krajom dotkniętym skutkami wojny będzie zapewne towarzyszyła tegorocznej sesji UNESCO - powiedział w niedzielę wieczorem wicepremier prof. Piotr Gliński podczas uroczystości otwarcia 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa w Krakowie.
Na dziedzińcu Zamku Królewskiego na Wawelu uroczyście otwarta została w niedzielę 41. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO. W inauguracji sesji uczestniczyło ok. 1 tys. osób. Komitet podejmujący decyzję o najważniejszych obiektach dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego na świecie po raz pierwszy będzie obradował w Polsce.
Prezydent: wierzę, że polscy eksperci przyczynią się do odbudowy Aleppo
W uroczystym otwarciu wzięli udział m.in. prezydent Andrzej Duda, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, dyrektor generalna UNESCO Irina Bokowa, przewodniczący 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO prof. Jacek Purchla, a także prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
Wicepremier Gliński przypomniał, że Polska była mocno zaangażowana w prace nad budową międzynarodowego systemu ochrony dziedzictwa kulturowego od początku istnienia UNESCO. Dodał, że Polska była w gronie państw -założycieli ONZ, jak i samego UNESCO. Nasz kraj był też jednym z nielicznych państw bloku wschodniego, który ratyfikował (w 1976 r.) Konwencję w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego.
Gliński podkreślił, że lista światowego dziedzictwa jest nie tylko repozytorium najważniejszych świadectw twórczej działalności człowieka; ukazuje również znaczenie i wzajemne związki świata kultury i świata natury, w ich różnorodnych przejawach i stanowi ważny punkt odniesienia dla społeczności międzynarodowej, kreując wartości i wzorce ochrony dla dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Dodał, że podobnie jak wiele narodów świata, Polska ma w swej historii tragiczne karty.
"Utrata ogromnej części dziedzictwa narodowego w czasie II wojny światowej uwrażliwiła ogół polskiego społeczeństwa na jego znaczenie. Dzisiaj to minione doświadczenie pozwala nam być może lepiej rozumieć tragedię innych. Symbolem polskiego szacunku dla dziedzictwa była i jest stolica Polski - Warszawa, odbudowana z ruin z troską o wierność dokumentacji i zachowanie oryginalnych elementów architektury i krajobrazu" - powiedział wicepremier Gliński.
"Utrata ogromnej części dziedzictwa narodowego w czasie II wojny światowej uwrażliwiła ogół polskiego społeczeństwa na jego znaczenie. Dzisiaj to minione doświadczenie pozwala nam być może lepiej rozumieć tragedię innych. Symbolem polskiego szacunku dla dziedzictwa była i jest stolica Polski - Warszawa, odbudowana z ruin z troską o wierność dokumentacji i zachowanie oryginalnych elementów architektury i krajobrazu" - powiedział wicepremier Gliński.
Jak zaznaczył, "teraz w poczuciu solidarności z tymi narodami, które doświadczyły utraty skarbów własnej kultury w wyniku działań wojennych, ataków terrorystycznych lub katastrof naturalnych, pragniemy dzielić się naszymi doświadczeniami dokumentowania zniszczeń, odbudowy i konserwacji".
Jego zdaniem potrzebna jest dziś, prowadzona pod auspicjami UNESCO, refleksja nad tym, w jaki sposób przeciwstawiać się klęsce wojny, przyjmując za podstawę chęć przywrócenia dawnej świetności miastom, budowlom czy pomnikom, jednocześnie respektując zasady konserwatorskie.
"Taka refleksja przy okazji obrad będąca wyrazem solidarności i chęci udzielenia pomocy krajom dotkniętym skutkami wojny, aktów terroru czy katastrofy naturalnej, będzie zapewne towarzyszyła tegorocznej sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa" - ocenił wicepremier.
"W dzisiejszych czasach ochrona dziedzictwa jest kluczowa dla bezpieczeństwa światowego. Nie da się jej oddzielić od ochrony ludzkiego życia. W czasach konfliktu, w czasach niebezpieczeństwa. Było to wyraźnie podkreślone w dwóch ostatnich historycznych decyzjach rady bezpieczeństwa ONZ" - podkreśliła dyrektor generalna UNESCO Irina Bokowa .
Dyrektor generalna UNESCO Irina Bokowa powiedziała, że "Lista UNESCO to nie tylko lista pięknych miejsc - to wizja pokoju wykuta w kamieniu i krajobrazach kulturowych".
"W dzisiejszych czasach ochrona dziedzictwa jest kluczowa dla bezpieczeństwa światowego. Nie da się jej oddzielić od ochrony ludzkiego życia. W czasach konfliktu, w czasach niebezpieczeństwa. Było to wyraźnie podkreślone w dwóch ostatnich historycznych decyzjach rady bezpieczeństwa ONZ" - podkreśliła Bokowa.
Jak zaznaczyła, osiągnięcia ostatnich lat w dziedzinie kultury zawdzięczamy UNESCO. "To nie tylko lista pięknych miejsc - to wizja pokoju wykuta w kamieniu i krajobrazach kulturowych. Taka, która ma moc zmienić umysły kobiet i mężczyzn" - mówiła.
Bokowa podkreśliła, że dziedzictwo światowe "nie jest podziałem, lecz budowaniem wspólnej płaszczyzny". "Jest to miejsce wspólnej wiedzy, najwyższych standardów doskonałości - miejsce dialogu i wspólnego zrozumienia" - oceniła.
Podziękowała także prezydentowi Andrzejowi Dudzie "za szacunek dla dziedzictwa". "Pamiętam Pana mocne słowa przed zgromadzeniem ONZ w roku 2015, kiedy z okazji 70. rocznicy ONZ, nie tylko potępił Pan zniszczenie Palmiry jako zbrodnię wojenną, ale wezwał społeczność międzynarodową do połączenia sił w celu ochrony kultury jako klucza do zbudowania pełnej pokoju przyszłości" - powiedziała dyrektor generalna UNESCO.
Prof. Jacek Purchla zwrócił uwagę, że "dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze stoi niemal każdego dnia wobec bezprecedensowych zagrożeń. Ich podłożem jest często rosnąca nietolerancja, która tylko dzieli społeczności i narody. Również w ostatnich w latach, w różnych częściach świata, mamy do czynienia ze świadomym niszczeniem dziedzictwa. Symbolem tej destrukcji stała się Palmira".
Przewodniczący 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO prof. Jacek Purchla zwrócił uwagę, że "dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze stoi niemal każdego dnia wobec bezprecedensowych zagrożeń. Ich podłożem jest często rosnąca nietolerancja, która tylko dzieli społeczności i narody. Również w ostatnich w latach, w różnych częściach świata, mamy do czynienia ze świadomym niszczeniem dziedzictwa. Symbolem tej destrukcji stała się Palmira".
Jego zdaniem, akty niszczenia dziedzictwa kulturowego i przyrody zagrażają pokojowi i "chwiejnej równowadze świata".
Przypomniał, że od ponad 25 lat rozwija działalność Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie. "Jesteśmy w naszym centrum przekonani, że ochrona dziedzictwa służy wzmacnianiu tożsamości, a równocześnie zachowaniu różnorodności kulturowej" - podkreślił przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
Uroczystemu otwarciu sesji towarzyszył koncert Leszka Możdżera. Pod Wzgórzem Wawelskim pikietowało w niedzielę kilka osób ze społeczności tybetańskiej w Polsce, domagając się ochrony praw nomadów tybetańskich z regionu Kokoxili.
"Nie zapominajcie o nomadach tybetańskich", "Kokoxili is Tibet Nomad Land, NOT No Man’s Land" – głosiły hasła na transparentach. Podczas sesji rozpoznawany będzie wniosek Chin o wpisanie na Listę światowego dziedzictwa obiektu przyrodniczego Hoh Xil (w jęz. chińskim) w prowincji Qinghai.
"To nie jest region bezludny. Chcemy, aby wszelkie decyzje zapadały z poszanowaniem praw nomadów z regionu Kokoxili i w porozumieniu z nimi" – powiedział PAP przedstawiciel protestujących Thupten Chashap. Demonstracja przebiegała spokojnie. Po przyjeździe prezydenta RP na Wzgórze Wawelskie demonstrujący rozeszli się.
Obrady 41. sesji będą się toczyć od poniedziałku w Centrum Kongresowym ICE Kraków, a potrwają do 12 lipca. Oprócz przedstawicieli 21 państw, które są obecnie członkami Komitetu wezmą w nich udział delegaci z ponad 100 innych krajów - sygnatariuszy konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego uchwalonej w 1972 r. Sesji przewodniczył będzie prof. Jacek Purchla, przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO i dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie.
Delegaci będą omawiać m.in. 34 wnioski dotyczące wpisania zabytków na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest wśród nich siedem miejsc przyrodniczych, jedno mieszane tj. przyrodnicze i kulturowe oraz 26 miejsc kulturowych. Kandydatura zgłoszona przez Polskę to zabytkowa kopalnia ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach.
Delegaci będą omawiać m.in. 34 wnioski dotyczące wpisania zabytków na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest wśród nich siedem miejsc przyrodniczych, jedno mieszane tj. przyrodnicze i kulturowe oraz 26 miejsc kulturowych. Kandydatura zgłoszona przez Polskę to zabytkowa kopalnia ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach.
Obecnie na Liście są 1052 dobra w 165 państwach. Komitet przeprowadzi w Krakowie przegląd stanu zachowania 99 z tych obiektów. Jest wśród nich Puszcza Białowieska. Projekt decyzji Komitetu przygotowany przed spotkaniem w Krakowie mówi m.in. o tym, żeby do Puszczy ponownie wysłać misję ekspertów. Organizacje ekologiczne zapowiadają w Krakowie manifestacje w obronie puszczy.
Na 41. sesji Komitetu omawiane będą także obiekty wpisane na Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu. Jeden z nich - Park Narodowy Komoe w Wybrzeżu Kości Słoniowej - ma szansę na wykreślenie z tej listy podczas obrad w Krakowie. Ale lista licząca obecnie 55 pozycji może zostać rozszerzona o pięć kolejnych m.in. o zabytkowe centrum Wiednia; region ekologiczny Cerrado: parki narodowe Chapada dos Veadeiros i Emas w Brazylii; wyspy i obszary chronione Zatoki Kalifornijskiej w Meksyku; Dolinę Katmandu w Nepalu oraz fort i ogrody Szalimar w Lahaur w Pakistanie.
Sesji towarzyszyć będzie akcja charytatywna "Solidarni z Aleppo", czyli zbiórka funduszy na rzecz tego syryjskiego miasta oraz koncert na Bulwarze Wołyńskim nad Wisłą, na którym 9 lipca wystąpią m.in.: Kasia Kowalska, Sebastian Karpiel-Bułecka, Dariusz Malejonek, Halina Mlynkova.
Organizatorem 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO z ramienia polskiego rządu jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które przygotowuje ją we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz władzami Krakowa. Koordynatorem wydarzenia jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Poza obradami merytorycznymi uczestnicy sesji będą mogli uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych odbywających się w Krakowie oraz odwiedzić polskie obiekty wpisane na listę dziedzictwa m.in. Kopalnię Soli w Wieliczce, kościoły drewniane w Małopolsce oraz kościoły pokoju w Świdnicy i Jaworze.(PAP)
ksi/ wos/ hp/ pż/ masl/ mars/
