Drewniane baraki dawnego niemieckiego obozu KL Auschwitz II-Birkenau. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Muzeum Auschwitz zakończyło realizację programu mającego na celu m.in. poprawę warunków przechowywania i bezpieczeństwa archiwaliów oraz przedmiotów z czasów istnienia obozu Auschwitz. Projekt „Zachowanie autentyzmu – dziewięć zadań na lata 2012-2015” sfinansowała KE przekazując 4 mln euro – podało w czwartek Muzeum.
Zdaniem przedstawiciela KE Pavla Tychtla wsparcie finansowe od tej instytucji jest podkreśleniem nie tylko wyjątkowości Auschwitz w europejskiej historii, ale także jego współczesnego znaczenia dla ludzkości. „To, co tu się wydarzyło, było konsekwencją zjawisk i nurtów politycznych dostrzegalnych również obecnie: ksenofobii, rasizmu i antysemityzmu. One wciąż istnieją i dlatego myślę, że nasze wsparcie pokazuje wagę, jaką ludzie, a także instytucje takie jak KE powinny przykładać do tego miejsca” – powiedział w czwartek w Oświęcimiu na konferencji podsumowującej projekt.
KE sfinansowała 95 proc. kosztów projektu. Zdaniem dyrektora Muzeum Auschwitz Piotra M.A. Cywińskiego ma to symboliczne znaczenie. „Szoa i to wszystko, co najpełniej symbolizuje Auschwitz, legło u fundamentów olbrzymiego powojennego wysiłku budowy nowej, innej Europy – bardziej solidarnej, wrażliwej, wspólnotowej. Nie można jednak tworzyć przyszłości, nie zachowując w pamięci tych tragedii, które doprowadziły do przekonania, że Europę trzeba przemyśleć na nowo” – uważa.
KE sfinansowała 95 proc. kosztów projektu. Zdaniem dyrektora Muzeum Auschwitz Piotra M.A. Cywińskiego ma to symboliczne znaczenie. „Szoa i to wszystko, co najpełniej symbolizuje Auschwitz, legło u fundamentów olbrzymiego powojennego wysiłku budowy nowej, innej Europy – bardziej solidarnej, wrażliwej, wspólnotowej. Nie można jednak tworzyć przyszłości, nie zachowując w pamięci tych tragedii, które doprowadziły do przekonania, że Europę trzeba przemyśleć na nowo” – uważa.
Wicedyrektor Muzeum Rafał Pióro podkreślił, że historyczna przestrzeń i zachowane materialne świadectwa, jak teren, budynki, przedmioty czy dokumenty, są unikalnymi nośnikami pamięci. "Przybliżają i opowiadają kolejnym pokoleniom historię Auschwitz oraz historie konkretnych ludzi – ofiar obozu. Zachowane do dziś ślady są często jedynym świadectwem ich istnienia. W czasach, kiedy odchodzą ostatni byli więźniowie, musimy zrobić wszystko, aby zachować materialne pozostałości po tragedii Auschwitz” – dodał.
Projekt obejmował dziewięć zadań, które zostały zrealizowane w latach 2012-2015. Dokonano m.in. pełnej konserwacji dwóch baraków drewnianych na terenie byłego Auschwitz II-Birkenau i zmodernizowano magazyny dla ponad 1,8 tys. waliz, które należały do Żydów zgładzonych przez Niemców w komorach gazowych. Zamontowane w nich szafy zostały tak zaprojektowane, by eksponaty opierały się na największej powierzchni i nie ulegały deformacjom. Zmodernizowane zostały też gabloty, w których prezentowane są okulary oraz tałesy, które należały do ofiar.
„Konserwacji poddano m.in. 12 tałesów należących do Żydów deportowanych przez Niemców, (…) jak również 46 tomów ksiąg z kartami zgonów prawie 69 tys. więźniów Auschwitz oraz ponad 17 tys. innych dokumentów. To m.in. akta personalne więźniów, księgi inwentarzowe, księgi szpitala więźniarskiego i akta personalne esesmanów. W czasie prac konserwatorskich wykonano prawie 90 tys. skanów. Rozbudowano też system przechowywania danych cyfrowych” – powiedział Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum.
Przeprowadzone zostały badania archeologiczne, geologiczne i hydrogeologiczne w byłym Auschwitz II-Birkenau. Wzmocniono też konstrukcję historycznego bloku 24 w byłym Auschwitz I, w którym mieści się muzealne archiwum. Doposażono pracownię konserwatorską m.in. w komorę klimatyczną do przeprowadzania testów starzeniowych materiałów stosowanych w konserwacji, przenośny spektrofotometr do pomiaru barwy oraz specjalistyczny stół laboratoryjny.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ub. roku zwiedziło je ponad 1,53 mln osób. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Obecnie główny ciężar finansowania prac konserwatorskich w Miejscu Pamięci spoczywa na barkach Fundacji Auschwitz-Birkenau. Na ten cel trafiają zyski od zgromadzonego na jej kontach kapitału, na który złożyły się wpłaty ponad 30 państw i kilkorga filantropów. Priorytetem jest zabezpieczenie 45 baraków murowanych w Birkenau. (PAP)
szf/ gma/
