W powojennym schronie znajdującym się w piwnicach Gimnazjum nr 1 w Tychach otwarto Muzeum Śląskiego Września 1939 roku. Jest to wspólna inicjatywa szkoły oraz kolekcjonera, dzięki któremu można tam oglądać m.in. armatkę przeciwpancerną i czynną radiostację.
Muzeum znajduje się w dawnym schronie przeciwatomowym. "Budynek szkoły powstał w latach 50-tych ubiegłego wieku, w czasach kiedy budowano schrony obawiając się, że wybuchnie kolejna wojna. Te pomieszczenia bardzo spodobały się kolekcjonerowi, który zaczął o nie zabiegać, by móc w nich prezentować swoją kolekcję. Udało się" - powiedziała PAP dyrektorka Gimnazjum nr 1 im. Armii Krajowej Małgorzata Chełchowska.
Kolekcjoner Arkadiusz Dominiec z Tychów zagospodarował kilka pomieszczeń znajdujących się w piwnicy, do których prowadzą ciężkie pancerne drzwi. Tam po kilku miesiącach zabiegów udało mu się stworzyć prywatne muzeum.
Na ekspozycji można oglądać niemal wszystkie z gromadzonych przez niego eksponatów. W ciągu kilkunastu lat udało mu się zebrać ok. 2 tys. różnych przedmiotów, pamiątek, dokumentów.
Wśród eksponatów znajdują się m.in. komplet umundurowania po majorze Ksawerym Święcickim z 10. Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej gen. Maczka, podstawową broń wykorzystywaną w kampanii wrześniowej m.in. broń typu CKM, RKM oraz - jak mówi Dominiec - jeden z siedmiu zachowanych w Polsce egzemplarzy armatki przeciwpancernej Bofors kaliber 37 mm.
W muzeum można także oglądać żołnierskie chlebaki, maski przeciwgazowe, hełmy, bagnety oraz czynną radiostację dywizyjną typu N1 wraz z kluczem do nadawania alfabetu Morse'a. "Radiostacja działa bez zakłóceń, uczniowie będą mogli nie tylko jej dotknąć, ale także poćwiczyć nadawanie wiadomości" - powiedział PAP Dominiec.
"Każdy z tych eksponatów ma swoją historię. Mundur majora Święcickiego odkupiłem od kolekcjonera, są też przedmioty darowane przez rodziny bohaterów września, oraz takie, które podniosłem z pola bitwy. Mam tu na myśli miejsce, gdzie rozegrała się Bitwa Wyrska - bitwa śląskiego września" - powiedział Dominiec.
Dominiec jest członkiem Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej - 73. Pułk Piechoty, który walczył pod Wyrami we wrześniu 1939 roku. Dziesięć lat temu zorganizował pierwszą rekonstrukcję Bitwy Wyrskiej, która jest chętnie oglądana przez mieszkańców Śląska (średnio ok. 10 tys. widzów). Ponadto należy do Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji "Pro Fortalicium".
Muzeum Śląskiego Września 1939 roku zostało otwarte w sobotę. Jest instytucją prywatną, funkcjonuje na zasadzie non profit. Urząd Miasta udostępnił pomieszczenia nieodpłatnie.(PAP)
ktp/ abe/
