W stolicy Litwy w piątek przed południem rozpoczął się bieg sztafetowy Wilno-Ryga-Tallin, zorganizowany dla uczczenia 30. rocznicy Szlaku Bałtyckiego – akcji, w której 23 sierpnia 1989 r. 2 mln osób, trzymając się za ręce, utworzyło żywy łańcuch od Wilna przez Rygę do Tallina.
Był to protest przeciwko sytuacji politycznej w tych ówczesnych republikach ZSRR. Akcja została zorganizowana w 50. rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow, na mocy którego trzy państwa bałtyckie straciły niepodległość.
Piątkowy bieg rozpoczął się na wileńskim placu Katedralnym - tam, gdzie przed 30 laty rozpoczynał się łańcuch żywych rąk. Biegacze pokonają 600 kilometrów, długość Szlaku Bałtyckiego. Wśród uczestników sztafety są również żołnierze wielonarodowego batalionu NATO stacjonującego na Litwie oraz młodzi Polacy, wychowankowie Szkoły Sportowej Samorządu Rejonu Wileńskiego.
Wystawa „The Baltic way – an action for freedom”
20.07.2019–26.08.2019
Przystanek Historia – Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki zaprasza na wystawę „The Baltic way – an action for freedom”, przygotowaną przez Narodowe Archiwum Łotwy we współpracy z Centralnym Archiwum Państwowym Litwy i Narodowym Archiwum Estonii.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Sztafeta to jeden z punktów programu bogatych rocznicowych obchodów pod hasłem „Bałtycki Łańcuch – to my!”. Na historyczny szlak bałtyckich z Wilna rano wyruszyły też samochody, motocykle. Wzdłuż szklaku organizowane są spotkania, koncerty.
w piątek po południu w miejscowości Sałaty, na granicy litewsko-łotewskiej, odbędą się uroczystości z udziałem prezydentów Litwy i Łotwy, Gitanasa Nausedy i Egilsa Levitsa. W Rydze zaplanowano okolicznościowe obchody z udziałem premierów trzech państw bałtyckich.
Wieczorem w Wilnie na placu Katedralnym odbędzie się koncert „Fala jedności”, podczas którego zostaną m.in. wykonane piosenki towarzyszące protestowi przed 30 laty.
„Falą jedności” została też nazwana instalacja, która stanęła przy wileńskiej Katedrze. Składa się ona z setek starych aparatów radiowych, które przynieśli ludzie w ramach zorganizowanej przez nadawcę publicznego akcji. Instalacja przypomina, że na Szlaku Bałtyckim radio odegrało szczególną rolę. To ono wówczas, gdy nie było telefonów komórkowych, było jednym z głównych środków komunikacji.
W zorganizowanym w 1989 roku Szlaku Bałtyckim, będącym symbolem jedności, odwagi i dążenia do wolności, uczestniczyli mężczyźni, kobiety, dzieci, którzy nieśli flagi i śpiewali pieśni patriotyczne. W kulminacyjnym momencie wszyscy demonstranci na 15 minut wznieśli ręce do góry.
W zorganizowanym w 1989 roku Szlaku Bałtyckim, będącym symbolem jedności, odwagi i dążenia do wolności, uczestniczyli mężczyźni, kobiety, dzieci, którzy nieśli flagi i śpiewali pieśni patriotyczne. W kulminacyjnym momencie wszyscy demonstranci na 15 minut wznieśli ręce do góry.
Komunistyczni przywódcy NRD Erich Honecker i Rumunii Nicolae Ceausescu deklarowali chęć pomocy w stłumieniu manifestacji. Przywódca ZSRR Michaił Gorbaczow z tego wsparcia nie skorzystał; w grudniu 1989 roku podpisał natomiast deklarację potępiającą tajny protokół do paktu Ribbentrop-Mołotow.
11 marca 1990 roku Litwa, jako pierwsza republika radziecka, ogłosiła niepodległość. W dwa lata po proteście na Litwie, Łotwie i w Estonii, niepodległość wszystkich trzech krajów uznana została przez społeczność międzynarodową.
M. Szpytma: serca uczestników „bałtyckiego łańcucha wolności” były po stronie niezależności
Przed 10 laty Szlak Bałtycki został wpisany na listę Dziedzictwa Dokumentalnego UNESCO; został też wpisany do Księgi rekordów Guinnessa jako najdłuższy łańcuch ludzi. Jednak z czasem rekord przeszedł w ręce obywateli Bangladeszu. Ich akcja zgromadziła ponad 5 mln osób, a łańcuch miał długość 1050 km.
Protestujący w Hongkongu, w celu zwrócenia uwagi społeczności międzynarodowej, również zamierzają w piątek utworzyć łańcuch rąk o długości 32 km.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ mal/
