"Wyklęci. Żołnierze podziemia niepodległościowego w latach 1944-1963"
"Wyklęci. Żołnierze podziemia niepodległościowego w latach 1944-1963" to tytuł nowej publikacji, którą IPN przedstawił we wtorek w Warszawie. "Ta książka trafi do każdej polskiej szkoły" - zapewnił prezes IPN Jarosław Szarek.
Nowa publikacja "Wyklęci. Żołnierze podziemia niepodległościowego w latach 1944-1963" pod red. Kazimierza Krajewskiego i Tomasza Łabuszewskiego została wydana przez IPN w związku z przypadającym 1 marca Narodowym Dniem Pamięci "Żołnierzy Wyklętych".
"Polskie podziemie niepodległościowe symbolicznie wraca do świata żywych. Dzięki takim publikacjom (...) żołnierze walczący w jego szeregach nie są już - jak w czasach PRL - bezimiennym zbiorem ludzi zapomnianych przez kolejne pokolenia Polaków. Mają twarze, nazwiska, stopnie wojskowe i udokumentowany szlak bojowy. To tysiące walecznych - jak głosi tytuł jednego z tekstów" - podkreślił we wstępie książki prezes IPN Jarosław Szarek.
Jak mówił na wtorkowej konferencji prasowej, publikacja ta trafi do każdej polskiej szkoły.
Prezes IPN zwrócił uwagę, że nie tylko w okresie PRL, ale również po upadku komunizmu wolna Polska nie upominała się o pamięć o Żołnierzach Wyklętych. Dopiero w ostatnich latach - jak zaznaczył - wzrasta liczba Polaków, w tym wielu młodych ludzi, którzy interesują się losami polskiego antykomunistycznego podziemia.
"Fascynujące jest to, że po latach przekonywania nas, że historia nie ma znaczenia, młodzi ludzie się o nią upomnieli" – podkreślił prezes IPN. W jego opinii najlepszym przykładem fascynacji tym tematem jest zorganizowany w niedzielę bieg "Tropem Wilczym", w którym uczestniczyło ok. 65 tys. osób.
Nową publikację IPN tworzy siedem rozdziałów m.in. "Kresy w ogniu", "Bić się czy nie bić", "Ostatni +leśni+" oraz epilog. W każdym z nich czytelnicy znajdą artykuły poświęcone polskim żołnierzom, które są ilustrowane wieloma archiwalnymi fotografiami i fotokopiami dokumentów. Każdy z rozdziałów uzupełnia kalendarium działań oddziałów partyzanckich i poszczególnych struktur komunistycznego aparatu represji. Publikacja, która liczy ponad 500 stron, zawiera także wiele relacji żołnierzy polskiego podziemia.
Prezes IPN Jarosław Szarek: "Polskie podziemie niepodległościowe symbolicznie wraca do świata żywych. Dzięki takim publikacjom (...) żołnierze walczący w jego szeregach nie są już - jak w czasach PRL - bezimiennym zbiorem ludzi zapomnianych przez kolejne pokolenia Polaków. Mają twarze, nazwiska, stopnie wojskowe i udokumentowany szlak bojowy. To tysiące walecznych - jak głosi tytuł jednego z tekstów".
Historyk dr Tomasz Łabuszewski, który jest naczelnikiem Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie, podkreślił, że książka zawiera ponad 100 tekstów. "Te teksty tylko pozornie robią wrażenie pewnego zbioru eklektycznego, ale szła za tym przemyślana koncepcja pokazania wszystkich tych zjawisk w ramach historii polskiego podziemia antykomunistycznego, które uznajemy za niezwykle ważne, i które powinny znaleźć swój wyraz zarówno w tekstach ogólnych, jak i w szczegółowych opisach" - mówił badacz.
W jego ocenie, "wyróżnikiem zmieniającym konspirację niepodległościową jest zamiana głównego wroga - z hitlerowskich Niemiec na sowiecką Rosję". "Walka była potrzebna, była takim samym kamieniem milowym w budowaniu postaw patriotycznych jak powstanie listopadowe czy styczniowe. To bardzo często była walka o honor, ale czy ktoś z tego powodu jest gotów deprecjonować zasługi powstańców w getcie warszawskim? Nikt. Tymczasem do chwili obecnej wielu dyskutantów usiłuje zdezawuować rangę oporu owych żołnierzy, którzy nie mieli szans na wygraną, ale zdecydowali się toczyć walkę" - mówił Łabuszewski.
Podczas konferencji IPN zapowiedział też I Wielkopolskie Forum Pamięci Narodowej, które 4 marca odbędzie się w Poznaniu. Jednym z tematów forum, którego głównym zadaniem będzie wymiana doświadczeń edukacyjnych, będzie tematyka Żołnierzy Wyklętych.
Pamięć o nich - jak mówiła dr Agnieszka Łuczak, która w Poznaniu kieruje Biurem Edukacji Narodowej IPN - nie ogranicza się jedynie do takich postaci jak Danuta Siedzikówna "Inka", Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" czy Witold Pilecki. "Wielu ludzi chce poznać także bohaterów lokalnych i to jest kolejny etap przywracania pamięci o żołnierzach wyklętych, podejmowany przez oddziały IPN w regionach" - mówiła Łuczak.
Publikacja i forum pamięci to tylko niektóre wydarzenia organizowane przez IPN w związku z przypadającym 1 marca Narodowym Dniem Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Z tej okazji Instytut organizuje w całej Polsce m.in. spotkania z historykami, pokazy wystaw, filmów, konkursy, warsztaty i gry edukacyjne, w tym nowy Pokój Zagadek IPN, który znajduje się w Przystanku Historia w Warszawie. Opisy wszystkich zaplanowanych przez IPN wydarzeń znajdują się na stronie Instytutu. (PAP)
nno/ agz/
