Na cmentarzu miejskim w Płocku stanie wkrótce nowy nagrobek Eugenii Dąbrowskiej, siostry gen. Władysława Sikorskiego. W tym roku mija 75. rocznica jej śmierci. We wrześniu 1939 r. została ranna, gdy ratowała dzieci spod niemieckiego ostrzału.
Nowy nagrobek w miejscu spoczynku Eugenii Dąbrowskiej stanie dzięki funduszom zebranym na ten cel w listopadzie 2013 r. podczas kwesty współorganizowanej przez Stowarzyszenie „Starówka Płocka” w ramach akcji ratowania cennych pomników na tamtejszych cmentarzach i przywracania pamięci o często już zapomnianych grobach.
„Chcemy, by nowy nagrobek Eugenii Dąbrowskiej był gotowy we wrześniu. Życzeniem rodziny było, by nowy nagrobek był skromny” – powiedziała PAP Dorota Zaremba ze Stowarzyszenia „Starówka Płocka”.
Eugenia Dąbrowska, urodzona w 1884 r., zmarła w Płocku 15 października 1939 r. Kilka dni po wybuchu II wojny światowej ewakuowała się wraz z grupą około 30 osób z Borów Tucholskich, gdzie jej mąż Władysław Dąbrowski (1884-1955) był leśniczym. W połowie września 1939 r. Eugenia trafiła do Gąbina pod Płockiem, gdzie zamieszkała w domu miejscowego adwokata. Tam, ratując dzieci spod ostrzału, została postrzelona przez niemieckiego snajpera.
Z polowego szpitala w Gąbinie Eugenia Dąbrowska została przewieziona do Płocka przez mieszkającego tam felczera Aleksego Akimowa. Konieczny był transport rannej łodzią przez Wisłę. Akimow umieścił Eugenię Dąbrowską w swoim mieszkaniu, a następnie przewiózł do płockiego szpitala św. Trójcy, gdzie po kilku dniach zmarła. Została pochowana na tamtejszym cmentarzu miejskim - obecnie przy Al. Floriana Kobylińskiego.
Za pomoc siostrze gen. Sikorskiego, późniejszego premiera rządu RP na Uchodźstwie i Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych, Akimow został wywieziony przez hitlerowców do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zginął w 1942 r. Miał 29 lat.
Zaremba podkreśliła, że na nagrobku umieszczona zostanie m.in. informacja o Aleksym Akimowie. „Na jednej z płyt znajdzie się obszerny tekst przypominający, w jakich okolicznościach Eugenia Dąbrowska została postrzelona w Gąbinie i w jaki sposób Aleksy Akimow próbował ratować jej życie, za co później został aresztowany przez gestapo i zamordowany w obozie koncentracyjnym” – powiedziała Zaremba.
Autorem projektu nagrobka jest płocki architekt Tomasz Królikowski. „Obecnie nagrobek Eugenii Dąbrowskiej, usytuowany w głębi kwartału cmentarnego, jest praktycznie niewidoczny. Nowy nagrobek będzie elementem przestrzeni eksponującej miejsce pochówku” – zaznaczył.
Według projektu, wykonany z granitu nagrobek będzie składał się z dwóch oddzielnych pionowych tablic ze stalowym krzyżem po środku. Z dwóch głównych alejek cmentarza będzie prowadziła do niego ścieżka – „wstęga życia” – z charakterystyczną przerwą, rozdarciem, symbolizującym postrzelenie Eugenii Dąbrowskiej przez niemieckiego snajpera.
Eugenia Dąbrowska była najmłodszą z trójki rodzeństwa gen. Sikorskiego (1881-1943). Jego starszą siostrą była Helena Sikorska (1878-1932), a starszym bratem był Stanisław Sikorski (1876-1937).
Po wojnie, w czasach PRL, na skromny grób siostry gen. Sikorskiego - kopczyk ziemi z krzyżem bez tabliczki z nazwiskiem - płocczanie w obawie przed komunistycznymi władzami w tajemnicy przynosili kwiaty i palili znicze. W 1998 r. z inicjatywy płockiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz działaczy regionu płockiego NSZZ „Solidarność” sekcji oświaty, na grobie ułożono lastrykową płytę z pamiątkową tablicą. (PAP)
mb/ dym/ mlu/
