czestnicy obchodów 100. rocznicy odzyskania niepodległości Litwy w drodze do Domu Kultury Litewskiej w Puńsku. Fot. PAP/A. Reszko
Dźwięk dzwonów kościelnych oraz małych dzwoneczków w rękach mieszkańców Puńska (Podlaskie) towarzyszył obchodom 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Litwę. Litwini odsłonili z tej okazji w Puńsku pomnik z drewna, na którym również zawisły dzwony.
Litwa 16 lutego obchodzi święto odzyskania niepodległości. W tym roku przypada 100. rocznica tego wydarzenia. Uroczystości odbyły się w Puńsku, w gminie tej Litwini stanowią aż 80 proc. lokalnej społeczności. Puńsk jest nazywany stolicą Litwinów w Polsce.
Kulminacyjny moment obchodów nastąpił przed południem przy kościele w Puńsku. Po mszy rozległ się głos dzwonów kościelnych a licznie zebrani mieszkańcy Puńska także dzwonili małymi dzwoneczkami w rękach.
„Dzwonki wzywają do czujności do świętowania niepodległości, stąd wokół mamy te dzwony i dzwoneczki” - powiedział PAP Zenon Kniza, autor drewnianego pomnika, który stanął przy Domu Kultury Litewskiej w Puńsku.
Pomnik to wielki stuletni, dębowy pień z drewnianymi skrzydłami w kształcie litewskiego instrumentu strunowego o nazwie kankle. Na szczycie rzeźby wisi duży dzwon i kilkanaście mniejszych dzwoneczków.
Kilkuset mieszkańców Puńska sprzed kościoła przeszło ulicami miasta właśnie pod Dom Kultury Litewskiej, gdzie odsłonięto i poświęcono drewniany pomnik wykonany na 100-lecie odzyskania niepodległości Litwy.
Jak powiedział PAP dyrektor Szkoły Podstawowej w Puńsku Jan Wydra, po ogłoszeniu przez radę litewską Tarybę aktu niepodległości w 1918 roku, we wszystkich kościołach litewskich zabrzmiały wtedy dzwony.
„Wyszliśmy z kościoła dzwony dzwoniły i my dzwoneczkami, bo dokładnie sto lat temu Taryba podpisała akt niepodległości. To był wtedy znak, że nikt nie da nam tej wolności za darmo. Trwała jeszcze wojna, a inteligencja już myślała o niepodległości Litwy i podpisała akt tej niepodległości. To oznacza, że my sami zawsze musimy dbać o tę niepodległość, by już jej nigdy nie utracić” - powiedział PAP wójt gminy Puńsk Witold Liszkowski.
W piątek wieczorem, o godz. 20.00, we wszystkich wsiach w gminie Puńsk na wzniesieniach zostaną rozpalone ogniska. W sobotę o godz. 18-tej w domu kultury odbędzie się uroczysty koncert niepodległościowy.
Konsulat Republiki Litewskiej w Sejnach organizuje obchody w niedzielę 18 lutego. O 13.00 zostanie odprawiona msza w Bazylice Sejneńskiej w intencji niepodległości Litwy. Po mszy Litwini złożą kwiaty pod pomnikiem Antanasa Baranauskasa, litewskiego poety i biskupa żyjącego w latach 1835-1902. Następnie w Klasztorze Podominikańskim w Sali Litewskiej zostanie otwarta wystawa poświęcona 100 latom niepodległości Litwy, a w Domu Litewskim obok konsulatu będzie można wysłuchać uroczystego koncertu.
Litwini to jedna z najmniej licznych mniejszości w Polsce. Według szacunków organizacji litewskich, w Polsce mieszka kilkanaście tysięcy osób pochodzenia litewskiego. Największe skupiska Litwinów znajdują się w gminach Puńsk i Sejny.
16 lutego 1918 roku Rada Litewska (Taryba) pod przewodnictwem Jonasa Basanavicziusa podpisała akt ogłaszający niepodległość kraju. Podpisało go 20 sygnatariuszy, m.in. Stanisław Narutowicz, brat pierwszego prezydenta niepodległej Polski Gabriela Narutowicza.
W czasie podpisania Aktu Litwa znajdowała się pod okupacją niemiecką; dokument wyrażał wolę narodu do stworzenia niepodległego państwa litewskiego. Realnie powstało kilka miesięcy później, wraz z zakończeniem I wojny światowej. W listopadzie 1918 roku Augustinas Voldemaras sformował pierwszy rząd litewski, w kwietniu 1919 roku Antanas Smetona został pierwszym prezydentem Litwy. (PAP)
autor: Jacek Buraczewski
bur/ mok/
