Obraz byłego więźnia Sonderkommando Davida Olere. Fot. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
Obraz byłego więźnia Sonderkommando Davida Olere, który w swych pracach ukazał tragedię zgładzonych w komorach gazowych, będzie wizualnym symbolem obchodów 73. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz. Odbędą się one 27 stycznia 2018 r. – podało Muzeum Auschwitz.
„W 2018 r. przypada 75. lat od uruchomienia na terenie obozu Auschwitz II-Birkenau czterech ogromnych komór gazowych wraz z krematoriami. Dlatego też wizualnym symbolem 73. rocznicy wyzwolenia będzie praca byłego więźnia Sonderkommando Davida Olere. W powojennych obrazach i rysunkach przedstawił on tragedię ludzi mordowanych w komorach gazowych” – poinformował Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum Auschwitz.
Honorowy patronat nad uroczystościami rocznicowymi objął prezydent Andrzej Duda. W obchodach wezmą udział byli więźniowie niemieckiego obozu.
Główne uroczystości odbędą się wieczorem 27 stycznia. Rozpoczną się o g. 18.30 w budynku tzw. Centralnej Sauny w byłym niemieckim obozie Auschwitz II-Birkenau. Półtorej godziny później uczestnicy wezmą udział w ceremonii przy pomniku ofiar, który znajduje się między ruinami dwóch największych krematoriów Birkenau. Tam zmówione zostaną modlitwy.
Wydarzenia w byłym obozie Birkenau poprzedzi otwarcie wystawy czasowej „Listy… Kolekcja Władysława Ratha”. Wydarzenie zaplanowano na g. 16.30. Ekspozycja otwarta zostanie w bloku 12 w byłym obozie Auschwitz.
Obszerną kolekcję blisko 2 tys. dokumentów związanych z niemieckimi obozami, w tym Auschwitz, oraz gettami, zgromadzoną przez ocalałego z Holokaustu Władysława Ratha, Muzeum przekazała w maju br. rodzina byłego więźnia.
„W 2018 r. przypada 75. lat od uruchomienia na terenie obozu Auschwitz II-Birkenau czterech ogromnych komór gazowych wraz z krematoriami. Dlatego też wizualnym symbolem 73. rocznicy wyzwolenia będzie praca byłego więźnia Sonderkommando Davida Olere. W powojennych obrazach i rysunkach przedstawił on tragedię ludzi mordowanych w komorach gazowych” – poinformował Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum Auschwitz.
David Olere, którego praca będzie symbolem obchodów rocznicowych, urodził się w 1902 r. w Warszawie. Studiował na stołecznej ASP. Wyjechał do Berlina, a następnie do Paryża, gdzie osiadł. Należał do tzw. szkoły paryskiej. Pracował dla wytwórni filmowych. Tworzył scenografie, kostiumy i plakaty reklamowe m.in. dla Paramount Pictures, Fox i Gaumont.
W lutym 1943 r. ze względu na żydowskie pochodzenie został aresztowany przez policję francuską i umieszczony w obozie Drancy. Stamtąd 2 marca deportowano go do niemieckiego obozu Auschwitz. W obozie pracował w Sonderkommando. 19 stycznia 1945 r. został wraz z innymi więźniami wyprowadzony przez Niemców w Marszu Śmierci na zachód. Trafił do obozów Melk i Ebensee, podobozów Mauthausen. Został wyzwolony 6 maja. Wrócił do Paryża. Zmarł w 1985 r.
Po wojnie Olere w rysunkach i obrazach utrwalał obozowe przeżycia. Widać w nich kolejne etapy zagłady: ludzi w rozbieralni, w komorze gazowej, sceny z hali pieców, a także grzebanie ciał. Zobaczyć można eksperymenty medyczne, torturowanie i zabijanie więźniów przez strażników z SS. Kolekcję 18 jego prac Muzeum nabyło we wrześniu br.
Niemcy uruchomili pierwsze prowizoryczne komory gazowe w Auschwitz II-Birkenau w 1942 r. w domach odebranych wysiedlonym Polakom. Rosnąca liczba transportów z przeznaczonymi na zagładę Żydami sprawiła, że postanowili wybudować wydajne krematoria połączone funkcjonalnie z komorami gazowymi. Uruchamiali je od 31 marca do 25 czerwca 1943 r. W każdym z dwóch większych można było spalić do 1440 zwłok na dobę, a w mniejszych 768 ciał. Przed ewakuacją obozu Niemcy zniszczyli je. Zachowały się jedynie ruiny większych i fundamenty mniejszych.
Sonderkomando była to specjalna grupa więźniów, w większości Żydów, których Niemcy zmuszali do usuwania ciał zgładzonych.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r. aby więzić w nim Polaków. Od 1942 r. stał się on największym miejscem zagłady europejskich Żydów. W Auschwitz niemieccy naziści zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osoby innej narodowości. 27 stycznia 1945 r. obóz został oswobodzony przez żołnierzy Armii Czerwonej.
27 stycznia, dzień wyzwolenia obozu Auschwitz, jest na świecie obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ agz/
