Prezes PWPW Piotr Woyciechowski (L) i dyrektor WBH dr hab. Sławomir Cenckiewicz podczas konf. nt. sprowadzenia szczątków i zorganizowania pogrzebu płk. Ignacego Matuszewskiego oraz mjr. Henryka Floyar-Rajchmana. Fot. PAP/L. Szymański
Uroczysty państwowy pogrzeb płk. Ignacego Matuszewskiego i mjr. Henryka Floyar-Rajchmana, którzy w 1939 r. zasłużyli się ewakuacją polskiego złota do Francji, odbędzie się 10 grudnia w Warszawie. Ich szczątki zostaną sprowadzone do Polski z USA 23 listopada.
"Płk Ignacy Matuszewski i mjr Henryk Floyar-Rajchman byli bardzo ważnymi postaciami, zwłaszcza w okresie drugiej wojny światowej, kiedy de facto wzięli na siebie ciężar prowadzenia całej walki o sprawę polską na terenie Stanów Zjednoczonych" - przypomniał w środę dyrektor Wojskowego Biura Historycznego Sławomir Cenckiewicz, który należy do Komitetu Honorowego, mającego za zadanie sprowadzenie szczątków obu oficerów do Polski.
"Płk Ignacy Matuszewski i mjr Henryk Floyar-Rajchman byli bardzo ważnymi postaciami, zwłaszcza w okresie drugiej wojny światowej, kiedy de facto wzięli na siebie ciężar prowadzenia całej walki o sprawę polską na terenie Stanów Zjednoczonych" - przypomniał w środę dyrektor Wojskowego Biura Historycznego Sławomir Cenckiewicz.
Uroczyste powitanie doczesnych szczątków płk. Matuszewskiego i mjr. Floyar-Rajchmana - jak zapowiedział Cenckiewicz - odbędzie się z udziałem przedstawicieli najwyższych władz państwowych 23 listopada w 1 Bazie Lotnictwa Transportowego w Wojskowym Porcie Lotniczym Warszawa-Okęcie.
Uroczysty państwowy pogrzeb z udziałem asysty honorowej Wojska Polskiego zaplanowano na 10 grudnia w kwaterze żołnierzy 1920 r. na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Przed złożeniem oficerów do grobu zostanie odprawiona msza święta w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. Podczas uroczystości wykorzystane zostaną repliki odznaczeń nadanych obu oficerom - Virtuti Militari i Polonia Restituta, które przekazał prezydent Andrzej Duda.
Dyrektor WBH poinformował też, że ekshumacja obu oficerów w obecności delegacji z Polski odbędzie się w najbliższy piątek na cmentarzu Calvary w Nowym Jorku. Ekshumację umożliwia wyrok sądu stanowego w Nowym Jorku dla dzielnicy Queens z 31 października br. Po jej przeprowadzeniu trumny ze szczątkami oficerów wystawione będą w sobotę w domu pogrzebowym na Brooklynie, a niedzielę zaplanowano mszę św. w ich intencji w Katedrze św. Patryka na Manhattanie.
"Mamy sygnały, że środowiska i organizacje polonijne, nie tylko ze wschodniego wybrzeża, ale z całych Stanów Zjednoczonych, chcą pożegnać się z obu oficerami" - dodał Cenckiewicz.
Sprowadzenie szczątków i zorganizowanie im uroczystości pogrzebowej jest realizacją decyzji szefa MON Antoniego Macierewicz z dnia 1 sierpnia 2016 r. Decyzja ta jest zgodna z wolą oficerów, którzy chcieli, by ich szczątki powróciły do Polski.
Prezes PWPW Piotr Woyciechowski podkreślił, że pogrzeb oficerów będzie uwieńczeniem "niezwykłego roku", w którym uroczyście pochowano m.in. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę", Danutę Siedzikównę "Inkę" i Feliksa Selmanowicza "Zagończyka".
Przedsięwzięcie wspiera Dowództwo Garnizonu Warszawa oraz Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, której prezes Piotr Woyciechowski ogłosił w środę wyprodukowanie specjalnego banknotu okolicznościowego poświęconego płk. Matuszewskiemu oraz druk zabezpieczeniowy poświęcony mjr. Floyar-Rajchmanowi. Prezes PWPW podkreślił, że pogrzeb oficerów będzie uwieńczeniem "niezwykłego roku", w którym uroczyście pochowano m.in. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszkę", Danutę Siedzikównę "Inkę" i Feliksa Selmanowicza "Zagończyka".
Wojenna odyseja złota Banku Polskiego
Ignacy Matuszewski studiował m.in. filozofię na UJ, architekturę w Mediolanie i prawo w Dorpacie. Służył w armii rosyjskiej. W 1917 r. należał do organizatorów Zjazdu Wojskowych Polaków w Petersburgu. Następnie służył w I Korpusie Polskim gen. Dowbór-Muśnickiego i Komendzie Naczelnej Polskiej Organizacji Wojskowej w Kijowie. Po odzyskaniu niepodległości pracował m.in. w II Oddziale Naczelnego Dowództwa, którego w 1920 r. został szefem. W latach 1924–26 był attache wojskowym w Rzymie, 1928–29 posłem w Budapeszcie i do 1931 r. ministrem skarbu.
We wrześniu 1939 r. kierował ewakuacją polskiego złota. We Francji nie został jednak przyjęty do formującego się Wojska Polskiego. W 1941 r. przybył do Nowego Jorku. Należał do inicjatorów powołania Komitetu Amerykanów Polskiego Pochodzenia i Instytutu Józefa Piłsudskiego, którego w latach 1944–1946 był wiceprezesem. Posiadał stałą kolumnę w "Dzienniku Polskim" wydawanym w Detroit, był autorem deklaracji Komitetu. Zmarł w 1946 r. w Nowym Jorku.
Henryk Floyar-Rajchman od 1913 r. należał do Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny służył w 5. pułku piechoty Legionów, a po kryzysie przysięgowym w Polskiej Organizacji Wojskowej. Jako kapitan wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej w sztabie 1. Dywizji Piechoty Legionów. Po wojnie ukończył Wyższą Szkołę Wojenną i w latach 1928–31 był attache wojskowym w Tokio. Od 1933 do 1935 r. wiceminister i minister przemysłu i handlu. Poseł na Sejm.
We wrześniu 1939 r. brał udział w ewakuacji polskiego złota. We Francji został przeniesiony do rezerwy. W 1941 r. przybył do Nowego Jorku. Rok później przygotowywał Zjazd Związku Obrony Narodowej im. Józefa Piłsudskiego. W 1943 r. był współzałożycielem Instytutu Józefa Piłsudskiego, od 1944 r. wchodził w skład Rady Instytutu, w latach 1947–51 był jego wiceprezesem. Zmarł w 1951 r. w Nowym Jorku. (PAP)
nno/ agz/
