Ponad 2 mln zł z Unii Europejskiej trafi na renowację zabytkowego cmentarza żydowskiego w Tarnowie (woj. małopolskie). Umowę na tę dotację podpisali w środę w Tarnowie władze województwa małopolskiego i opiekunowie nekropolii.
Cmentarz ma odzyskać dawny blask w ciągu najbliższych dwóch lat. Rewitalizacja będzie łącznie kosztować 2,99 mln zł przy czym 2,24 mln zł to dotacja unijna - z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego.
Nekropolia żydowska w Tarnowie jest jedną z najstarszych na południu Polski, została założona ok. 1581 r. Na powierzchni 3,2 ha znajduje się ok. 4 tys. zachowanych nagrobków. Najstarszy z nich, z 1677 r., upamiętnia kaznodzieję Chaima, syna Icchaka. Obok tradycyjnych macew na tarnowskim cmentarzu można też odnaleźć nagrobki w bardziej oryginalnych formach - sarkofagów, ściętych trójkątów zwieńczonych sterczynami, obelisków, kolumn. Szczególnym miejscem jest masowa mogiła zamordowanych Żydów z tarnowskiego getta oraz kwatera wojskowa z okresu I wojny światowej. W 1976 r. żydowski cmentarz został wpisany do rejestru zabytków.
Cmentarzem zarządza Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie. „Odkąd istnieje Komitet, czyli od 1988 r., staramy się dbać o cmentarz i prowadzimy na nim drobne prace remontowe. Ta dotacja pozwoli nam jednak na poważną renowację. Chcemy, by prace dofinansowane przez UE, ruszyły w połowie kwietnia" - powiedział PAP prezes Komitetu Adam Bartosz.
Nekropolia - jak mówił prezes - nie jest w najgorszym stanie, jednak ze względu na jej rangę, zabytkowy charakter i długość istnienia, powinna wyglądać lepiej.
Cmentarz został zdewastowany podczas II wojny światowej, kiedy do umacniania dróg i chodników używano macew. Wiele z zaplanowanych tu prac jest pilnych - trzeba wyremontować ogrodzenie, odbudować zdewastowane alejki cmentarne, a także przystosować to miejsce do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Na cmentarzu trzeba zainstalować oświetlenie, bo po zmroku jest tu kompletnie ciemno. Prace renowacyjne mają też objąć zabytkowe nagrobki - szacuje się, że uda się oczyścić i zabezpieczyć ok. 100 macew. Specjaliści zadbają o pomnik Dawida Beckera, remont czeka też dom pogrzebowy (tzw. teharę) - po zakończeniu prac zostanie tu przygotowana specjalna wystawa, która będzie przybliżać turystom historię nekropolii i tarnowskich Żydów.
Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie chce także zadbać o lepszą promocję tego miejsca. Obecnie cmentarz odwiedza o ok. pół setki osób. Po zakończeniu kompleksowej renowacji miejsce ma potencjał, by stać się większą atrakcją turystyczną. Już wiadomo, że na cmentarzu pojawią się tablice, które ułatwią jego zwiedzanie, planuje się też wydanie przewodnika po nekropolii - zarówno w wersji tradycyjnej, jak i elektronicznej, w postaci aplikacji mobilnej.
„Renowacja tarnowskiego cmentarza żydowskiego jest jednym z 17 projektów, które będą realizowane dzięki konkursowi rozstrzygniętemu w grudniu 2016 r. Właśnie wtedy zarząd województwa małopolskiego zdecydował o rozdzieleniu wsparcia w łącznej wysokości aż 23,7 mln zł" - powiedział wicemarszałek Małopolski Stanisław Sorys. (PAP)
bko/ agz/
