Premier na wystawie "Od opozycji do wolności" w Muzeum PRL

03.06.2009 Kraków (PAP) - Premier Donald Tusk otworzył w środę wystawę fotografii i plakatu "Od opozycji do wolności" w Muzeum PRL w Krakowie-Nowej Hucie.

"Jestem szczęśliwy, że w wielu miejscach w Polsce zamykamy w muzeach i galeriach historię PRL, a wolna Polska jest na zewnątrz tych murów" - powiedział premier, otwierając wystawę.

"Wtedy, kiedy byliśmy wyraźnie młodsi niż dzisiaj, szukaliśmy świadectw wolnej Polski w muzeach i archiwach, bo tylko tam mogliśmy je znaleźć, albo czasami w sercach i umysłach bardzo nielicznych Polaków. I chyba też nikomu z nas się nie śniło, że wszyscy jak tu stoimy, dożyjemy tej chwili, że PRL będzie zamykany w archiwach i muzeach, a wolna Polska będzie na zewnątrz" - dodał Tusk.

Wizyta w Muzeum PRL - powstającym z inicjatywy Krystyny Zachwatowicz-Wajdy i Andrzeja Wajdy - rozpoczyna dwudniowy pobyt premiera w Krakowie. W środę i w czwartek Donald Tusk weźmie udział w spotkaniu szefów rządów państw Grupy Wyszehradzkiej oraz w obchodach 20. rocznicy odzyskania wolności i upadku komunizmu.

Wystawa "Od opozycji do wolności" jest pierwszym przedsięwzięciem nowohuckiego muzeum. Ekspozycja ukazuje zbiorowy wysiłek Polaków, przez lata starających się zrzucić jarzmo komunistycznego systemu. Zgromadzono na niej zdjęcia zaangażowanych po stronie opozycji fotografików i fotoreporterów: Stanisława Markowskiego, Erazma Ciołka, Andrzeja Stawiarskiego i Jacka Wcisło. Na wystawie pokazano też plakaty wyborcze z 1989 r.

"Przy wybieraniu fotografii do wystawy uświadomiłam sobie, jaka przepaść dzieli nas od tamtych wspaniałych chwil, kiedy rodziła się nasza niepodległość" - powiedziała kurator wystawy i przewodnicząca Rady Programowej Muzeum, Krystyna Zachwatowicz- Wajda. "Czy mogłam spodziewać się, że od pana Jarosława Kaczyńskiego dowiem się, że stoję tam, gdzie stało ZOMO; że zostanie opluty Lech Wałęsa; że naszego przyjaciela Bronisława Geremka (...) pożegnają transparenty wyznawców Radia Maryja z napisem +Dzięki Ci Boże, że go od nas zabrałeś+?" - pytała.

"Może ta skromna wystawa przyczyni się do oddania sprawiedliwości rzeczywistym twórcom niepodległości Polski, a przypomnienie ideałów Solidarności pozwoli mi doczekać czasów, kiedy nienawiść zniknie, a polityczne spory będą miały na celu tylko dobro ojczyzny" - dodała.

Wystawa obejmuje czas od momentu kształtowania się zorganizowanych form opozycji w połowie lat 70. po obrady Okrągłego Stołu i wybory 4 czerwca 1989 r.

Fotografie Erazma Ciołka ukazują m.in. Jana Pawła II, obrady Okrągłego Stołu, tworzenie się Komitetu Obywatelskiego; są wyborcze zdjęcia z Lechem Wałęsą i fotograficzna relacja z wyborów 1989 r.

Stanisław Markowski pokazuje na wystawie fotografie z Krakowa i Nowej Huty lat 1977-1989, zdjęcia Jana Pawła II, kapelanów i duszpasterzy Solidarności, zdjęcia z marszu po śmierci Stanisława Pyjasa, migawki z demonstracji i starć z milicją oraz ZOMO, fotograficzny zapis strajku w Hucie im. Lenina wiosną 1988 r.

Zdjęcia Jacka Wcisło ukazują wiece wyborcze w 1989 r. Na jednym z takich spotkań - w podkrakowskich Racławicach - fotoreporter sfotografował Lecha Wałęsę w chłopskiej sukmanie. Wkładem Andrzeja Stawiarskiego są fotografie z Nowej Huty i Krakowa w dniu wyborów 1989 r. oraz zdjęcia postaci opozycjonistów.

Kuratorami wystawy są Krystyna Zachwatowicz-Wajda i Piotr Chuchro. Ekspozycja otwarta będzie do 31 sierpnia.

Muzeum PRL istnieje od 2008 r. Dzięki przychylności władz Krakowa znalazło siedzibę w dawnym nowohuckim kinie "Światowid", które obecnie jest adaptowane na potrzeby placówki.

Na powierzchni ok. 3 tys. metrów kwadratowych ma tam powstać nowoczesne, multimedialne muzeum poświęcone dziejom Polski w latach 1944-1989. W zamierzeniu organizatorów ma ono służyć pamięci i być przestrogą przed totalitaryzmem i zniewoleniem. Będzie gromadzić przedmioty codziennego użytku, ogłoszenia, druki, zdjęcia oraz nagrania radiowe, telewizyjne, kroniki filmowe, fragmenty filmów fabularnych i dokumentalnych.

Planowane otwarcie muzeum ma nastąpić w 2011 r. Muzeum PRL jest Oddziałem Muzeum Historii Polski.(PAP)

czo/ ura/ mow/