Prezentacja książki "Przeszłość i przyszłość wolnej Europy Środkowej”, której podtytuł brzmi: "Chrześcijaństwo, stosunki polsko-węgierskie, globalizacja", odbyła się w niedzielę w Domu Polskim w Budapeszcie w obecności ambasadora RP Jerzego Snopka.
W książce zebrano teksty różnych autorów poświęcone kluczowym okresom w dziejach regionu, a także jego przyszłości.
"Poruszamy się wokół kwestii, że my, Polacy, Węgrzy, chrześcijanie od ponad tysiąclecia w Europie, zawsze walczyliśmy, często razem, o to, by mieć własne państwa, i to splata się z wątkiem chrześcijaństwa" – powiedział PAP główny redaktor publikacji, historyk Istvan Zombori.
Pierwszy rozdział książki poświęcony jest okresowi wojny z Turcją w latach 1683-86 i postaci Jana III Sobieskiego. Ta część zawiera m.in. artykuł o polityce zagranicznej polskiego króla autorstwa Lajosa Gyoerfiego.
Kolejne rozdziały dotyczą przede wszystkim wieku XX. W rozdziale o okresie II wojny światowej znalazł się m.in. artykuł autorstwa Istvana Kovacsa o uchodźcach polskich na Węgrzech, których przyjęto w tym kraju ponad 100 tys., a także teksty o węgierskim działaczu na Słowacji, a potem Czechosłowacji Janosu Esterhazym, który ostatnie lata życia spędził w gułagu, a następnie w czechosłowackim więzieniu, a w 2009 r. za pomaganie polskich uchodźcom podczas II wojny światowej został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Rozdział "Katyń 1940-2010" opowiada m.in. o katastrofie smoleńskiej, a także o b. szefie Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzeju Przewoźniku.
W części poświęconej wydarzeniom 1956 r. jest m.in. tekst Janosa Tischlera o pomocy Polaków podczas rewolucji węgierskiej czy Reki Foeldvary Kiss o analogii losów Romka Strzałkowskiego i Petera Mansfelda - którzy zginęli w Poznaniu i w Budapeszcie - czy teksty przemówień szefa parlamentu węgierskiego Laszlo Koevera oaz marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego o przyjaźni polsko-węgierskiej.
Ostatni rozdział dotyczy Europy Środkowej w XXI, a kończy się tekstem Koevera zatytułowanym "Chrześcijaństwo, globalizacja, państwo narodowe".
Książkę ilustrują zdjęcia przedstawiające m.in. miejsca pamięci związane z Polską na Węgrzech i z Węgrami w Polsce, a także polskie miejsca pamięci w Szturovie (d. Parkany) na Słowacji, gdzie Jan III Sobieski stoczył dwie bitwy przeciw Turkom.
Nawiązując podczas prezentacji do zbliżającego się Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 23 marca, przewodnicząca Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha Monika Molnar podkreśliła, że książka mówi właśnie o jego korzeniach.
Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ kar/ malk/
