Warszawa, 25.02.2020. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek (C) podczas obchodów 150. rocznicy urodzin matki Matyldy Getter, 25 bm. na Starych Powązkach w Warszawie. Matylda Getter, siostra franciszkanka rodziny Maryi, uratowała w czasie II wojny światowej kilkaset żydowskich dzieci, skazanych na śmierć przez niemieckich okupantów. Fot. PAP/R. Guz
Prezes IPN Jarosław Szarek złożył hołd Matyldzie Getter - franciszkance, która podczas okupacji niemieckiej w Polsce wraz z innymi zakonnicami ratowała żydowskie dzieci. Uroczystość w 150-lecie urodzin bohaterki odbyła się na Starych Powązkach w Warszawie.
"Matylda Getter 150 lat temu przyszła na świat i całe życie czyniła dobro, a druga wojna światowa była tym czasem, kiedy tego dobra uczyniła najwięcej i za które mogła zapłacić swym życiem. Nie cofnęła się jednak przed tym wyborem: razem z innymi siostrami uratowała około 500 dzieci żydowskich" - powiedział Szarek, który na grobie Getter, wspólnie z dyrektor Archiwum IPN Marzeną Kruk oraz z franciszkankami Rodziny Maryi, złożył kwiaty.
Matylda Getter (1870-1968), przełożona Prowincji Warszawskiej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi - jak przypomina IPN - ocaliła wraz siostrami kilkaset żydowskich dzieci z getta w Warszawie oraz z innych miejsc w okupowanej przez Niemców Polsce. W domu prowincjalnym przy ul. Hożej 53 w Warszawie oraz w ponad 60 klasztorach i placówkach opiekuńczych zgromadzenia otrzymały one schronienie, opiekę i wyżywienie oraz nowe dokumenty.
Prezes IPN przypominając zasługi sióstr franciszkanek w ratowaniu żydowskich dzieci zwrócił uwagę na ich współpracę z Ireną Sendlerową. "Dzieci wyprowadzane z getta przez Irenę Sendlerową znajdowały schronienie w domach prowadzonych przez siostry i matkę Matyldę Getter (...). To było wielkie dzieło w niesieniu pomocy ludności żydowskiej, które wciąż jest gdzieś w cieniu... takie historie trzeba z cienia wydobywać" - stwierdził Szarek, zwracając uwagę na rolę IPN w tej sprawie.
Upamiętniono matkę Matyldę Getter w 50. rocznicę jej śmierci
Podczas okupacji niemieckiej w Polsce - jak przypomniał - w domu prowincjalnym w Warszawie zakonnice prowadziły punkt sanitarny i kuchnię dla najbiedniejszych, a w czasie powstania warszawskiego – szpital. Tam też trafiały dzieci wyprowadzone z getta, którym następnie Matylda Getter organizowała schronienie w prowadzonych przez zgromadzenie sierocińcach i domach dziecka.
"Siostry prowadziły sierocińce, w których dzieci żydowskie były ukrywane (...). Matka Matylda Getter tą akcją kierowała" - dodał. Zwrócił także uwagę na inny element pamięci, dotyczący Matyldy Getter, który związany jest z wojną polsko-bolszewicką i obroną Warszawy w 1920 r. Krzyż, który w chwili bohaterskiej śmierci miał przy sobie przewodzący atakującym oddziałom ks. Ignacy Skorupko, był mu podarowany - jak podał Szarek - przez Matyldę Getter.
Podsumowując, prezes IPN zwrócił uwagę na lęk sióstr przed konsekwencjami ratowania żydowskich dzieci, ponieważ w okupowanej Polsce Niemcy wprowadzili karę śmierci za pomoc niesioną Żydom. "Pewnego razu, gdy jedna z sióstr podeszła do matki Matyldy Getter mówiąc, że tak się już boi, że ten strach ją paraliżuje, matka Matylda odpowiedziała: popatrz w oczy tego małego żydowskiego dziecka i już będziesz wiedziała co robić" - podsumował Szarek.
Podsumowując, prezes IPN zwrócił uwagę na lęk sióstr przed konsekwencjami ratowania żydowskich dzieci, ponieważ w okupowanej Polsce Niemcy wprowadzili karę śmierci za pomoc niesioną Żydom. "Pewnego razu, gdy jedna z sióstr podeszła do matki Matyldy Getter mówiąc, że tak się już boi, że ten strach ją paraliżuje, matka Matylda odpowiedziała: popatrz w oczy tego małego żydowskiego dziecka i już będziesz wiedziała co robić" - podsumował Szarek.
Warszawskie getto
Matylda Getter (1870-1968), przełożona Prowincji Warszawskiej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi - jak przypomina IPN - ocaliła wraz siostrami kilkaset żydowskich dzieci z getta w Warszawie oraz z innych miejsc w okupowanej przez Niemców Polsce. W domu prowincjalnym przy ul. Hożej 53 w Warszawie oraz w ponad 60 klasztorach i placówkach opiekuńczych zgromadzenia otrzymały one schronienie, opiekę i wyżywienie oraz nowe dokumenty.
"Podczas II wojny światowej siostra Matylda Getter zobowiązała się przyjąć każde dziecko wyprowadzone z warszawskiego getta. W ratowanie dzieci żydowskich, za co Niemcy karali śmiercią, zaangażowane było całe zgromadzenie i setki innych osób" - podkreślił Instytut.
W 1985 r. za swoją działalność Matylda Getter została uhonorowana przez Instytut Yad Vashem tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. (PAP)
nno/ dki/
