Centralne uroczystości 100. rocznicy utworzenia Marynarki Wojennej RP w Gdyni. Fot. PAP/A. Warżawa
Oczekuję decyzji o wzmocnieniu potencjału Marynarki Wojennej; modernizacja jest wymogiem teraźniejszości – napisał prezydent Andrzej Duda w liście odczytanym w środę w Gdyni przez jego przedstawiciela podczas obchodów stulecia utworzenia Marynarki Wojennej.
Przypominając historię MW, prezydent podkreślił, że "budowa Marynarki Wojennej, a także infrastruktury związanej z morzem i jego obroną, była jednym z największych i najbardziej spektakularnych przedsięwzięć odrodzonej Rzeczypospolitej". "Dziś, po stu latach działań w czasie wojny i w czasie pokoju, Marynarka Wojenna strzeże polskiego wybrzeża i realizuje zadania sojusznicze w ramach NATO" – napisał prezydent do marynarzy.
"Myśląc o historii, nie sposób nie wspomnieć o obecnych planach rozwoju Marynarki Wojennej. Oczekuję, że niebawem zapadną decyzje dotyczące wzmocnienia jej potencjału. Będę jako zwierzchnik sił zbrojnych wspierał ich efektywną realizację" – napisał Duda.
"Wierzę, że podstawowym kryterium wyboru kierunków rozwoju sił morskich będzie przydatność z punktu widzenia zapewnienia Polsce bezpieczeństwa na morzu. Bezpieczeństwa, które jest niepodzielne, ale też wymagające. Modernizacja Marynarki Wojennej jest wymogiem teraźniejszości" – podkreślił prezydent w liście, który odczytał w Gdyni gen. bryg. Jarosław Kraszewski z BBN.
Prezydent dziękował marynarzom za służbę na okrętach, w jednostkach brzegowych i instytucjach dowódczych; za obronę wybrzeża i udział w międzynarodowych operacjach i ćwiczeniach.
"Chcę podziękować także za to, że zachowują Państwo pamięć o marynarskich bohaterach i ich godnej naśladowania postawie. Szczególnym wyrazem tej pamięci było sprowadzenie do kraju szczątków admirała floty Józefa Unruga oraz jego towarzyszy broni i podwładnych" – napisał prezydent. W październiku, po dwuletnich staraniach ośrodka prezydenckiego, sprowadzono z Francji prochy dowódcy obrony polskiego wybrzeża w 1939 r. Prezydent wziął też udział w obchodach Święta Marynarki Wojennej w czerwcu br.
Z okazji 100. rocznicy utworzenia MW w środę na okrętach podniesiono wielka galę banderową, a z okrętu-muzeum ORP Błyskawica oddano salut 21 wystrzałów armatnich. Złożono kwiaty w panteonie bohaterów Marynarki Wojennej na Cmentarzu MW w Gdyni Oksywiu. Centralne uroczystości połączone z uroczystą odprawą wart odbyły się przy Pomniku Polska Morska na Skwerze Kościuszki; a w Muzeum marynarki Wojennej została otwarta wystawa "Mamy rozkaz Cię utrzymać".
Po raz pierwszy polskie siły morskie odegrały ważną rolę w XV wieku. Polska flota zablokowała wówczas Bałtyk i uniemożliwiła dostawy do Królewca, pokonując flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym. W 1568 r. Sejm powołał Komisję Morską – pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy państwa na morzu. Na początku XVII w. Zygmunt III Waza zarządził tworzenie królewskiej floty wojennej. W 1627 r. polska flota zwyciężyła pod Oliwą blokującą Gdańsk eskadrę szwedzką. Kolejne lata przyniosły regres w polityce morskiej.
Po rozbiorach próby odrodzenia floty podejmowano podczas powstań. Marynarka Wojenna została odtworzona 28 listopada 1918 r. - Józef Piłsudski wydał dekret z rozkazem utworzenia Marynarki Wojennej. Na uzyskanie formalnego dostępu do morza Polska czekała jeszcze półtora roku.
Polska MW uczestniczyła w wojnie obronnej 1939 r., a następnie przeniosła i odbudowała swoje struktury w Wielkiej Brytanii i uczestniczyła w działaniach bojowych od chwili wypowiedzenia przez aliantów wojny hitlerowskim Niemcom.
Polskie okręty walczyły nieprzerwanie przez całą wojnę i były jedynym niepodległym terytorium Polski. Przepłynęły wtedy łącznie 1,2 mln mil morskich, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe, zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań bojowych zginęło 450 marynarzy. Po wojnie Marynarka Wojenna, chociaż w znacznym stopniu oparta o sprzęt i wyposażenie produkcji b. ZSRR lub pochodzący z kontyngentu aliantów, rozbudowywała flotę w oparciu o krajowy przemysł stoczniowy
Po przemianach ustrojowych zacieśniła więzi z flotami państw NATO. Dwa polskie okręty uczestniczyły w operacji "Pustynna Burza". Od 1993 r. i udziału w największym na Bałtyku ćwiczeniu „Baltops” siły MW uczestniczyły w kilkuset manewrach państw NATO i Partnerstwa dla Pokoju.
Od marca 1999 roku, kiedy Polska wstąpiła do NATO, polskie okręty były obecne na wszystkich manewrach NATO na Bałtyku, uczestniczyły w istotnych operacjach w Cieśninach Bałtyckich, na Morzu Północnym, Norweskim, na Oceanie Atlantyckim, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym oraz w misji irackiej na Zatoce Perskiej (2002 – 2003). Od 2002 roku polska Marynarka Wojenna jest na stałe obecna w elitarnych Siłach Odpowiedzi NATO.
Główne siły MW to dwie fregaty rakietowe, jedna korweta, trzy okręty podwodne, trzy okręty rakietowe, pięć okrętów transportowo-minowych, trzy niszczyciele min, kilkanaście trałowców, jednostki ratownicze i zabezpieczenia. Marynarka dysponuje także lotnictwem morskim, w tym śmigłowcami operującymi z pokładów fregat. Lotnictwo MW to przede wszystkim samoloty patrolowo-rozpoznawcze, śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych, ratownicze, a także lotnictwo transportowe.
Wzdłuż polskiego wybrzeża są rozlokowane specjalistyczne jednostki brzegowe w tym m.in. dywizjony przeciwlotnicze i bataliony saperów oraz Morska Jednostka Rakietowa.(PAP)
autor: Jakub Borowski
brw/ mok/
