Krzyż Srebrny VM dla Marii Swech ps. "Myszka" odebrała M. Freudenheim z rąk prezydenta A. Dudy. Fot. PAP/P. Supernak
Trzykrotne przeprawienie się przez Wisłę w trakcie walk powstańczych to niebywała historia wielkiej odwagi - mówił prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości przekazania Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari rodzinie łączniczki AK Marii Swech ps. "Myszka". Maria Swech została odznaczona orderem Virtuti Militari w sierpniu 1944 r.
Za zgodą dowódcy, po upadku powstania w prawobrzeżnej części Warszawy, przepłynęła Wisłę, by rozpoznać sytuację na zachodnim brzegu. Po powrocie na praski brzeg i zebraniu grupy powstańców po raz trzeci przeprawiła się przez Wisłę i dołączyła do oddziałów walczących w Kampinosie. Zginęła podczas bombardowania 27 września 1944 r.
"Trzykrotne przeprawienie się przez Wisłę w trakcie walk powstańczych (...) to jest niebywała historia wielkiej odwagi, pięknej młodej dziewczyny, łączniczki +Myszki+, Marysi - można powiedzieć - bo przecież była to bardzo młoda dziewczyna" - powiedział prezydent podkreślając, że order został jej przyznany słusznie za wielkie bohaterstwo. "O drugim takim czynie w trakcie powstania warszawskiego nigdy nie słyszałem, mimo że powstanie jest mi bardzo bliskie" - dodał.
Prezydent mówił, że dni powstania warszawskiego "były eksplozją wielkiego bohaterstwa i patriotyzmu młodego pokolenia Polaków".
Zwracając się rodziny łączniczki powiedział, że oddała ona ojczyźnie "wielką daninę" podczas powstania warszawskiego. Przypomniał, że w powstaniu zginęło także dwóch braci Marii Swech. "To rozdzierający serce przykład warszawskiej rodziny, w której wszyscy młodzi poszli do powstania i nikt nie wrócił" - dodał Duda.
Z rąk prezydent order odebrała Marta Freudenheim - najbliższa żyjąca krewna „Myszki”, córka jej brata Andrzeja, który również zginął podczas powstania warszawskiego. Rodzeństwo Swechów – sanitariuszka Maria oraz jej bracia Andrzej i Stanisław, spoczywają w kwaterze powstańczej na Powązkowskim Cmentarzu Wojskowym.
Łączniczka AK Maria Swech ps. „Myszka” została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego VM rozkazem nr 30 z 28 sierpnia 1944 r. przez Komendanta Obwodu Praga AK ppłk. Antoniego Żurowskiego ps. „Bober”. Po weryfikacji nadań orderów VM przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, kapituła orderu w 2011 r. potwierdziła jego nadanie Marii Swech.
Uroczystość przekazania orderu odbyła się w Pałacu Prezydenckim. (PAP)
kno/mok/
