Skrzyżowanie ulicy Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich w Warszawie. 1946 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki
Ponad 150 tys. archiwalnych zdjęć europejskich agencji prasowych zostanie uratowanych przed postępującą degradacją i opracowanych w ramach unijnego projektu „EURO-Photo”. Polska Agencja Prasowa dzięki temu projektowi utrwali na nośnikach cyfrowych i udostępni odbiorcom ponad 15 tys. fotografii ze swoich zbiorów.
Wszystkie zdjęcia z tego projektu oraz około miliona zdjęć wcześniej zdigitalizowanych przez te agencje trafią później do Europeany, czyli Europejskiej Biblioteki Cyfrowej. Stanowić będą materiał ilustrujący wspólne, europejskie dziedzictwo historyczne.
Przez całe dziesięciolecia XX wieku fotografie agencji prasowych wykonywane i przechowywane były na nośnikach analogowych, w postaci odbitek na papierze fotograficznym lub jako obrazy negatywowe na celuloidzie i szkle. Nośniki te są nietrwałe. Zachodzą w nich niepożądane reakcje chemiczne, a często rozwijają się na nich różne rodzaje mikroorganizmów stopniowo niszcząc zdjęcia. Ponadto każde użycie odbitki, czy negatywu może na nich pozostawić nieodwracalne zarysowania.
Specjalnych warunków i nakładów wymaga też przechowywanie zbiorów na takich nośnikach. Zasoby liczące miliony fotografii muszą być przechowywane w archiwach o dużej powierzchni, z zapewnioną ściśle określoną stałą temperaturą i wilgotnością. Wszystko to, a także szybki rozwój technik cyfrowych w fotografii prasowej, spowodowały, że od kilkunastu lat agencje prasowe tworzą ze swych zasobów zdjęciowych archiwa cyfrowe. Fotografie w postaci cyfrowej są znacznie łatwiej dostępne dla odbiorców, którzy, jak np. na stronie PAP, mogą w każdej chwili je przeglądać i wybierać. Jednak digitalizacja to proces złożony i kosztowny
W projekcie „EURO-Photo”, obok PAP, biorą udział agencje: włoska (ANSA), belgijska (BELGA), niemiecka (DPA), hiszpańska (EFE), portugalska (LUSA), węgierska (MTI), duńska (SCANPIX) oraz Europejska Agencja Fotograficzna (EPA). Projekt przewiduje pokrycie przez Unię Europejską połowy kosztów związanych z digitalizacją około 15 tys. fotografii przez każdą z uczestniczących agencji. Prace nad digitalizacją i opracowywaniem tych fotografii rozpoczęły się na początku ubiegłego roku, a zakończone zostaną w październiku 2012 r.
Zdjęcia znajdujące się w archiwach tych agencji należą do najwartościowszych dokumentów historycznych minionego stulecia. Odzwierciedlają ważniejsze krajowe i międzynarodowe wydarzenia polityczne, społeczne, kulturalne, sportowe, ukazują znane i sławne osoby oraz życie codzienne aż do połowy lat 90. Systematyczny przegląd tych materiałów prowadzi niekiedy do odkrywania nieznanych wcześniej fotografii z jakiegoś powodu dotychczas niepublikowanych (w czasach PRL-u publikację „niewygodnych” fotografii wstrzymywała cenzura).
W PAP, której archiwum należy do największych w Europie (liczy około 18 mln zdjęć), podobnie jak w innych agencjach, digitalizacja jest kilkuetapowa. Polega na starannym wyborze i kwalifikacji konkretnych zdjęć, następnie ich skanowaniu w wysokiej rozdzielczości, nanoszeniu danych i ich redagowaniu w międzynarodowym systemie IPTC, przekładzie tych opisów na angielski oraz wprowadzeniu do bazy cyfrowej i archiwizowaniu na niezależnych nośnikach. Procesem digitalizacji zajmują się w PAP archiwiści, dziennikarze, skanerzyści, a także współpracujący z PAP historycy z Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Pamięci Narodowej.(PAP)
jr/ woj/
