16.08.2010. Katowice (PAP) - W przeprowadzanych na Górnym Śląsku plebiscytach i rankingach zaliczany do grona najwybitniejszych Ślązaków oraz osób najbardziej zasłużonych dla tego regionu - Wojciech Korfanty, dyktator III Powstania Śląskiego, jeden z czołowych polityków II RP. We wtorek przypada 71. rocznica jego śmierci.
(Fot. PAP)
Przedstawiciele władz województwa zapowiadają, że akcenty związane z 71. rocznicą śmierci Korfantego pojawią się podczas czwartkowej uroczystości przekazania katowickiemu oddziałowi Archiwum Państwowego znacznej części tzw. akt "Powstańcy Śląscy". To powstałe przede wszystkim w okresie międzywojennym dokumenty z weryfikacji uczestników powstań śląskich - tworzone głównie w celach kombatanckich.
Druga połowa sierpnia to czas ważnych dla Górnego Śląska rocznic. W nocy z 16 na 17 sierpnia 1920 r. rozpoczęło się I Powstanie Śląskie, 17 sierpnia 1939 r. zmarł Wojciech Korfanty, a 19 sierpnia 1921 r. wybuchło drugie z Powstań Śląskich. To w 90. rocznicę tego ostatniego wydarzenia do Katowic trafią cyfrowe kopie akt, które Centralne Archiwum Wojskowe pozyskało z nowojorskiego Instytutu Józefa Piłsudskiego, gdzie przechowywane były po wojnie.
Przypadająca w ub. roku 70. rocznica śmierci Wojciecha Korfantego stała się z kolei okazją do przygotowania przez władze woj. śląskiego obchodów Roku Korfantego. W regionie, ale też m.in. w Warszawie i Paryżu, organizowano wystawy, sesje naukowe, konkursy i koncerty. Prócz tego m.in. wydano pocztówki z jego wizerunkiem, a dla gimnazjalistów powstał też komiks o Korfantym.
Kulminacją obchodów Roku Korfantego było wystawione na katowickim Placu Sejmu Śląskiego multimedialne widowisko Rapsod Śląski - z muzyką Józefa Skrzeka i udziałem m.in. zespołu pieśni i tańca "Śląsk" i wokalistki Justyny Steczkowskiej.
Wojciech Korfanty (1837-1939) był polskim przywódcą narodowym Górnego Śląska, związanym z Chrześcijańską Demokracją. W dwudziestoleciu międzywojennym był posłem na Sejm. Od października do grudnia 1923 r. był wicepremierem w rządzie Wincentego Witosa i jego doradcą z ramienia Chrześcijańskiej Demokracji. W 1930 r. został aresztowany i wraz z posłami Centrolewu osadzony w twierdzy brzeskiej, ale z samego procesu brzeskiego wyłączono go. Wyjechał do Czechosłowacji, a potem do Francji.
W kwietniu 1939 r., po wypowiedzeniu przez III Rzeszę układu o nieagresji i niestosowaniu przemocy, powrócił do Polski, jednak mimo chęci walki z Niemcami został aresztowany i osadzony na Pawiaku. Pomimo protestów opinii publicznej spędził tam prawie trzy miesiące. Ciężko chory, zwolniony został 20 lipca 1939 r., niespełna miesiąc później zmarł.
Z jego śmiercią związane jest wiele niejasności. Jedna z hipotez mówi, że zatruł się oparami arszeniku, którymi nasączone były ściany jego celi. Uroczysty pogrzeb Korfantego, 20 sierpnia 1939 r. w Katowicach, stał się wielką patriotyczną manifestacją Ślązaków pamiętających m.in., że trzecie powstanie śląskie, którego był dyktatorem, okazało się jednym z dwóch - obok powstania wielkopolskiego - polskich zrywów zbrojnych zakończonych sukcesami. (PAP)
mtb/ abe/ mow/
