Sejm przyjął w piątkowym głosowaniu zmiany w ustawie o orderach i odznaczeniach, które rozszerzają możliwość nadawania Krzyża Wolności i Solidarności. Krzyż będzie można otrzymać nawet wtedy, gdy posiada się już inne, wyższe odznaczenie.
Zmiany w ustawie poparło 399 posłów, 17 było przeciw, 31 wstrzymało się od głosu.
Nowelizacja była inicjatywą Senatu. Ma ona poszerzyć kręg osób, którym można będzie przyznać Krzyż Wolności i Solidarności.
Do tej pory bowiem wszyscy ci, którym krzyż taki się należał, ale mieli już odznaczenie wyższej rangi, nie otrzymywali go. W taki sposób przepisy ustawy o orderach i odznaczeniach interpretowała Kancelaria Prezydenta - podkreślali autorzy noweli. Zresztą było to zgodne z przyjętym zwyczajem, że po uzyskaniu wyższego odznaczenie nie otrzymuje się już niższego.
Sytuacja ta - podkreślali autorzy noweli - pozbawiała Krzyża Wolności i Solidarności znaczną część osób, które na niego zasługują. Jak wskazywali, szacunkowo przyjmuje się bowiem, że krzyż mogłoby otrzymać ok. 30 tys. osób, a do tej pory dostało go zaledwie ok. tysiąca osób.
Krzyż Wolności i Solidarności przyzwany jest przez prezydenta na wniosek prezesa IPN (do którego z wnioskami mogą się zwracać samorządy, organizacje społeczne, a nawet osoby prywatne). Przyznanie krzyża wymaga udzielenia wcześniejszej zgody przez kandydata, bo IPN musi dokonać jego "sprawdzenia". Krzyża nie może bowiem otrzymać ktoś, kto miał np. związki ze Służbą Bezpieczeństwa.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony w 2010 roku. Po raz pierwszy nadano go w czerwcu 2011 przy okazji obchodów 35. rocznicy wydarzeń w Radomiu. Krzyż jest nagrodą dla działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej, którzy w okresie od 1 stycznia 1956 roku do 4 czerwca 1989 roku, z wyłączeniem okresu od 31 sierpnia 1980 roku do 12 grudnia 1981 roku, na terytorium Polski co najmniej przez 12 miesięcy: byli aktywnymi członkami nielegalnych organizacji, które stawiały sobie za cel odzyskanie przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL; prowadzili zagrożoną odpowiedzialnością karną lub represjami działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka w PRL.
Podstawą do przyznania krzyża są też represje za działalność na rzecz niepodległości Polski - więzienie, służba wojskowa, a także spowodowany represjami uszczerbek na zdrowiu. (PAP)
ajg/ laz/
