Gen. Jan Henryk Dąbrowski był wybitnym dowódcą wojskowym, a jego dokonania spowodowały powrót sprawy polskiej na arenę międzynarodową - głosi projekt uchwały ws. uczczenia 200. rocznicy śmierci generała, który we wtorek pozytywnie zaopiniowała Komisja Kultury i Środków Przekazu.
Jan Henryk Dąbrowski, twórca Legionów Polskich we Włoszech, uczestnik Insurekcji Kościuszkowskiej i generał armii Księstwa Warszawskiego zmarł 6 czerwca 1818 r., w Winnej Górze (woj. wielkopolskie).
Jak podkreślili autorzy projektu uchwały, gen. Dąbrowski "był wybitnym dowódcą wojskowym i organizatorem formacji wojskowych", a jego dokonania "jako twórcy Legionów spowodowały powrót sprawy polskiej na arenę międzynarodową". "W istotnym stopniu przyczynił się on do odrodzenia, choć w niepełnej formie, polskiej państwowości w postaci Księstwa Warszawskiego" - dodano.
Przypomniano również, że skomponowana przez Józefa Wybickiego "Pieśń Legionów Polskich we Włoszech" - nazywana "Mazurkiem Dąbrowskiego" - "stała się po odzyskaniu niepodległości hymnem państwowym".
Projekt podkreśla, że w 1797 r. gen. Dąbrowski stał się głównym organizatorem Legionów Polskich we Włoszech, które były pierwszą polską formacją wojskową "po upadku Rzeczypospolitej".
Wnioskodawcy zwrócili również uwagę, że gen. Dąbrowski "wykazał się tam znakomitymi zdolnościami organizacyjnymi, zapewnił nowoczesny system dowodzenia i awansu, a także zapewnił naukę czytania i pisania oraz wychowania patriotycznego żołnierzy". Jak dodali, likwidacja Legionów nie oznaczała końca "ofiarnej służby" Dąbrowskiego, który w 1806 r. "odegrał podstawową rolę w formowaniu napoleońskiej polityki wobec Polaków".
Zwrócono uwagę również na to, że przyjazd Dąbrowskiego i Wybickiego do Poznania - 6 listopada 1806 r. - "spotkał się z ogromnym entuzjazmem społeczeństwa i dał początek ruchowi zbrojnemu, który objął Wielkopolskę, a następnie ziemie centralnej Polski"; przypomniano również, że Powstanie Wielkopolskie było pierwszym zakończonym sukcesem narodowym zrywem, i "przyniosło nadzieję na odrodzenie się polskiej państwowości".
W tym czasie gen. Dąbrowski przystąpił do organizacji polskiego wojska, w którym w ciągu dwóch miesięcy znalazło się ponad 20 tys. żołnierzy, "co było wybitnym osiągnięciem". W 1812 r. Dąbrowski wziął udział w wyprawie na Moskwę. Z kolei rok później - po śmierci ks. Józefa Poniatowskiego - został naczelnym wodzem armii Księstwa Warszawskiego. Po upadku Napoleona organizował wojsko Królestwa Polskiego.
Dąbrowski zmarł w swoim majątku w Winnej Górze w Wielkim Księstwie Poznańskim; tam też spoczął. Urna z jego sercem złożona została w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.
Dąbrowski - oprócz krzyży Virtuti Militari - odznaczony był m.in. Orderem Orła Białego, Orderem św. Stanisława i Legią Honorową. Pozostawił po sobie rękopisy - "Jenerała Henryka Dąbrowskiego pamiętnik..." i "Wyprawę do Wielkopolski w 1794".
Dla założonych przez Dąbrowskiego Legionów żołnierz i poeta Józef Wybicki w 1797 roku napisał "Pieśń Legionów Polskich we Włoszech", która od początku została przyjęta z entuzjazmem przez żołnierzy i nazwana "Mazurkiem Dąbrowskiego". Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie stała się ona hymnem państwowym. (PAP)
autorka: Nadia Senkowska
nak/ itm/
