Senat proponuje nowe rozwiązania ws pomocy dla działaczy opozycji w PRL

Projekt poparło 84 senatorów - wszyscy biorący udział w głosowaniu. Do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad projektem upoważniony został senator Jan Rulewski (PO).

Wcześniej senatorowie przyjęli kilkanaście z ponad 20 poprawek zgłoszonych w toku prac nad projektem nowelizacji. Poparli m.in. poprawkę wprowadzającą przyznawanie świadczenia pieniężnego bezterminowo i bez względu na dochód osoby uprawnionej. Przychylili się także do zmiany zakładającej, że legitymacja i odznaka działacza opozycji powinny być przyznawane z urzędu wraz z decyzją o przyznaniu statusu działacza opozycji. Zaakceptowano również poprawki o charakterze techniczno-legislacyjnym.

Senatorowie nie poparli natomiast poprawek wprowadzających m.in. uprawnienie pracownicze w postaci zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w czasie wykonywania czynności związanych ze statusem działacza opozycji.

Ustawa przewidująca pomoc finansową dla działaczy opozycji antykomunistycznej i represjonowanych z powodów politycznych w latach 1956-89 weszła w życie 31 sierpnia ub.r. Objęła osoby, które w tym okresie łącznie przez co najmniej 12 miesięcy prowadziły tę, zagrożoną odpowiedzialnością karną, działalność. Z tego czasu wyłączono okres, kiedy niezależny ruch studencki lub związkowy był legalny.

Status działacza opozycji potwierdza w drodze decyzji administracyjnej szef Urzędu ds. Kombatantów, po stwierdzeniu przez prezesa IPN, czy osoba ta nie współpracowała z komunistycznymi organami bezpieczeństwa. Potwierdzenie następuje na wniosek działacza lub pośmiertnie - członka rodziny. Wnioski muszą zawierać dowody potwierdzające działalność opozycyjną i decyzję IPN lub dokument potwierdzający nadanie Krzyża Wolności i Solidarności. Pomoc ma być świadczona tylko osobom w szczególnie trudnej sytuacji materialnej.

Senator Rulewski przypominał podczas prac nad projektem nowelizacji, że ustawa dotycząca pomocy dla działaczy opozycji weszła w życie w zeszłym roku, a obecnie członkowie komisji senackich uznali, że wymaga ona korekty ze względu przede wszystkim na "skromność środków przekazywanych na pomoc". Podkreślił także wagę aspektu "godnościowego ustawy".

Zmiany, które przewiduje projektowana nowela, dotyczą więc materialnego wsparcia dla działaczy i kwestii godnościowych, a w części zapisów przybliżają ustawę do tej dotyczącej kombatantów. Jak zaznaczył Rulewski w pracach nad nowelą uczestniczyli m.in. przedstawiciele środowisk opozycyjnych, Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz strony rządowej. "Wnoszę dziś o pomoc dla tych, dla których od lat nie znaleźliśmy skutecznej formuły pomocy, uznania i satysfakcji" - apelował.

"Nakładamy też na szefa Urzędu ds. Kombatantów, by to on występował do premiera o przyznanie osobie uprawnionej świadczenia. Postulujemy także, by samorząd udzielał dawnym działaczom dalszej pomocy w zakresie spraw socjalnych, kulturalnych, mieszkaniowych. Zmiany przewidują też usytuowanie rad konsultacyjnych przy wojewodzie, a nie marszałku województwa" - mówił.

Działacze opozycji i osoby represjonowane mają też uzyskać także prawo do ulgi w wysokości 51 proc. na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego, kolejowego i autobusowego.

Projektowana nowelizacja przyznaje im też prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Zmianie ulega też definicja osoby represjonowanej, którą w myśl projektu jest osoba represjonowana z powodów politycznych w okresie od 1 stycznia 1956 do 31 lipca 1990 r. Data końcowa to przyjęty za ustawą o IPN dzień rozwiązania SB i powołania Urzędu Ochrony Państwa.

Ponadto projektowana nowela przewiduje utworzenie Rady ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych, która ma działać przy szefie Urzędu ds. Kombatantów jako organ opiniodawczo-doradczy. (PAP)

akn/ mok/