03.07.2010. Zakopane (PAP) - Replika polskich klejnotów koronacyjnych od soboty będzie na stałe prezentowana w muzeum zamku w Starej Lubowni na Słowacji. Insygnia władzy Polskich królów były ukryte na zamku Lubownia podczas Potopu szwedzkiego w latach 1655-1661. Replika polskich klejnotów koronacyjnych wystawiona będzie w Kaplicy św. Michała na zamku Lubownia. Kopie regaliów królów polskich zostały wykonane w 2010 roku przez metaloplastyka Józefa Walczyka z Nowego Sącza.
Rekonstrukcja była też możliwa dzięki dokładnemu opisowi regaliów, który zlecił król Stanisław August Poniatowski po swojej koronacji.
Polskie klejnoty koronacyjne prezentowane na zamku to złote jabłko królewskie, berło i bogato inkrustowana kamieniami korona zwana "koroną Chrobrego" oraz płaszcz koronacyjny ostatniego króla polskiego.
Do wykonania repliki regaliów użyto złota, srebra, miedzi, mosiądzu i brązu. W koronie umieszczono 280 większych i mniejszych kamieni półszlachetnych i syntetycznych oraz 80 pereł. Sama replika korony Chrobrego waży 1,5 kilograma.
Miejsce ekspozycji polskich klejnotów koronacyjnych nie jest przypadkowe. Zamek w Starej Lubowni w latach 1412-1772 wchodził w skład Rzeczypospolitej jako tzw. zastaw spiski. Klejnoty koronacyjne i cały skarb królewski zostały przewiezione na zamek Lubownia po najeździe Szwedów na Polskę w 1655 roku.
Przewóz klejnotów organizował ówczesny starosta zastawionego Spisza urzędujący na zamku Lubownia, Jerzy Lubomirski. Prawdopodobnie wywiózł ze skarbca królewskiego szkatuły z klejnotami i najcenniejsze dokumenty archiwalne królestwa polskiego. Cały skarb królewski był ukryty na zamku Lubownia do 1661, kiedy to został przewieziony z powrotem do Krakowa, na zamek królewski na Wawelu.
Korony Chrobrego używano podczas koronacji królów polskich w latach 1320-1764. Powstała ona nie jak wskazuje nazwa na koronację pierwszego króla Polski, lecz na koronację królewską Władysława I Łokietka. Zwana była jednak Koroną Chrobrego, aby podkreślić tradycję państwa polskiego i znaczenie ciągłości władzy. Korona Władysława I Łokietka była najważniejszą i najcenniejszą koroną przechowywaną w Skarbcu Koronnym na Wawelu.
Oryginał tego symbolu polskiej władzy został wywieziony z wawelskiego skarbca w 1795 roku przez wycofujących się z Krakowa żołnierzy armii pruskiej. Rozkazem Fryderyka Wilhelma III, drogocenne kamienie: rubiny, szafiry, szmaragdy i perły zostały usunięte z korony i sprzedane, a sama korona została przetopiona na monety.
Razem z nią zostały zapewne zniszczone kolejne cztery korony, cztery berła, pięć jabłek, sześć mieczy i wiele innych drogocennych polskich precjozów królewskich.(PAP)
szb/ woj/