Józef Kuraś ps. Ogień. Źródło: Wikimedia Commons
Sprawa o zadośćuczynienie za krzywdy wyrządzone przez system totalitarny na rzecz syna żołnierza wyklętego Józefa Kurasia pseudonim „Ogień”, wróciła na wokandę. W czwartek zajął się nią Sąd Apelacyjny w Krakowie, który zwróci się do IPN o dodatkowe dokumenty.
"Spór dotyczy tego, czy w tej konkretnej sytuacji, w której bezpośrednią przyczyną śmierci miało być honorowe samobójstwo dowódcy oddziału (Józefa Kurasia - PAP) jest kluczowy dla tego, czy można zastosować artykuł 11 ust. 2 +ustawy lutowej+, czy też nie" - powiedział dziennikarzom po rozprawie prok. Janusz Śliwa.
Sprawa zadośćuczynienia dla syna żołnierza wyklętego Józefa Kurasia "Ognia" wróciła na wokandę po tym, jak w lutym b.r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu oddalił wniosek, opiewający na kwotę miliona zł. W czwartek zajął się nią Sąd Apelacyjny w Krakowie. Teraz syn "Ognia" domaga się 10 mln zł, a także - w dalszym ciągu - pieniędzy na postawienie ojcu symbolicznego nagrobka.
"Spór dotyczy tego, czy w tej konkretnej sytuacji, w której bezpośrednią przyczyną śmierci miało być honorowe samobójstwo dowódcy oddziału (Józefa Kurasia - PAP) jest kluczowy dla tego, czy można zastosować artykuł 11 ust. 2 +ustawy lutowej+, czy też nie" - powiedział dziennikarzom po rozprawie prok. Janusz Śliwa.
Józef Kuraś „Ogień"
Apelację od wyroku na korzyść Kurasia złożyła zarówno jego obrona, jak i prokurator. "Na pewno interesujące i znaczące dla tej sprawy jest to, że apelacje obu stron podnoszą argumenty i zarzut dotyczący obrazy przepisu art. 11 ustęp 2 +ustawy lutowej+ przez Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, czyli niewłaściwą interpretację tego przepisu" - podkreślił prok. Śliwa.
Krakowski sąd zwróci się także do Instytutu Pamięci Narodowej o wydanie dokumentów uzupełniających w tej sprawie. Zdaniem prok. Śliwy, "postępowanie dowodowe rozpoczęte przez sąd w kierunku uzupełnienia ważnych informacji świadczy o tym, że sąd bardzo poważnie traktuje tę sprawę i chce ustalić wszystkie fakty potrzebne do jej rozstrzygnięcia". "Rzeczywiście, jedna z apelacji wskazuje na braki opinii Instytutu Pamięci Narodowej. Sąd (...), zanim podejmie decyzję, chce uzupełnienia informacji; myślę, że to bardzo dobrze służy przyszłemu rozstrzygnięciu" - wskazał.
Syn Kurasia domaga się przed sądem zadośćuczynienia na mocy zapisów Ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Pytany o to, czego oczekuje, Zbigniew Kuraś powiedział dziennikarzom, że chce, aby "ten, kto walczył znalazł miejsce w poczcie żołnierzy".
Reprezentująca syna "Ognia" radca prawny Anna Bufnal poinformowała media, że w imieniu klienta domaga się uchylenia werdyktu nowosądeckiego sądu. "Uważamy, że wyrok sądu pierwszej instancji zawiera liczne uchybienia proceduralne, merytoryczne. Sąd pominął bardzo precyzyjne wywody i informacje sformułowane przez IPN" - powiedziała. Jej zdaniem, wyrok wydano "nie domagając się uzupełnienia materiału dowodowego".
W opinii obrony tzw. ustawa lutowa, obejmująca swoimi zapisami ofiary morderstw, ma w tej sprawie zastosowanie, bo "Ogień" "został doprowadzony przez organy ścigania do śmierci". Z przeprowadzonej na niego obławy nie mógł bowiem wyjść żywy, a śmierć poprzedziłyby zapewne tortury.
Krakowski sąd odroczył wydanie wyroku do momentu, aż IPN przedstawi konieczne dokumenty.
Historyczne śledztwo ws. nieżyjącego od 69 lat mjr. Józefa Kurasia ps. „Ogień”
Józef Kuraś urodził się 23 października 1915 r. w Waksmundzie koło Nowego Targu. Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. walczył jako podoficer Wojska Polskiego przeciw jednostkom niemieckim i słowackim. Później został żołnierzem Organizacji Orła Białego i ZWZ. W 1941 r. związał się z regionalną organizacją o nazwie Konfederacja Tatrzańska. W czerwcu 1943 r. Niemcy zamordowali jego żonę, 2,5-letniego syna i ojca, a następnie podpalili zabudowania, nie pozwalając ich gasić. Kuraś przyjął wówczas pseudonim "Ogień". Był wtedy żołnierzem oddziału partyzanckiego Armii Krajowej, później dowódcą Oddziału Ludowej Straży Bezpieczeństwa - podległej ludowcom związanym ze strukturami cywilnymi Polskiego Państwa Podziemnego w Nowym Targu. W 1944 r. był też dowódcą oddziału egzekucyjnego Powiatowej Delegatury Rządu.
Po wojnie Kuraś tworzył struktury Milicji Obywatelskiej i był szefem Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Nowym Targu. Po krótkiej służbie w organach państwa komunistycznego powrócił "do lasu", tworząc grupę walczącą z komunistycznymi władzami na Podhalu.
"Ogień" zginął w lutym 1947 r. Według relacji świadków, osaczony przez funkcjonariuszy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Ostrowsku, usiłował popełnić samobójstwo. Zmarł w szpitalu w Nowym Targu. Miejsce jego pochówku dotychczas nie zostało odnalezione.
Józef Kuraś "Ogień" jest postacią kontrowersyjną. Np. dla Słowaków był zbrodniarzem, gdyż - jak twierdzi słowacki IPN - już po wojnie mordował niewinnych ludzi: Słowaków, Żydów, a także Polaków. We wsi Nowa Biała stoi pomnik poświęcony pomordowanym przez oddziały "Ognia". Według historyków IPN negatywny obraz Józefa Kurasia to efekt dziesięcioleci PRL-owskiej propagandy, która wbrew faktom z antykomunistycznego partyzanta usiłowała zrobić pospolitego zbrodniarza.(PAP)
autorka: Nadia Senkowska
nak/ mark/
