Hala Stulecia we Wrocławiu. Fot. PAP/ M.Kulczyński
20 maja 1913 roku została otwarta Hala Stulecia, wybitne dzieło architektury modernistycznej, wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Wrocławska Hala Stulecia powstała w latach 1911-1913 dla uczenia 100. rocznicy wydania we Wrocławiu przez króla Fryderyka Wilhelma III odezwy wzywającej do powszechnego oporu przeciw Napoleonowi i wspólnej walki o wyzwolenie spod obcej władzy. Autorem projektu Hali był Max Berg, główny architekt Wrocławia w latach 1908-1925.
Budowniczy obiektu zastosowali w nim nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne. Powstał symetryczny, czterolistny plan konstrukcji z masywną, centralną kopułą. Hala została zaprojektowana z myślą o jednoczesnym pomieszczeniu 10 tys. osób. Żelbetowy dach został nakryty kopułą centralną o średnicy 67 metrów. Wysokość obiektu to 43 metry, zaś szerokość 95.
Otwarcie Hali Stulecia odbyło się w maju 1913 r. W obiekcie i jego okolicach zorganizowano wówczas Wystawę Stulecia, mająca uczcić setną rocznicę pokonania cesarza Napoleona w bitwie pod Lipskim (zginął wówczas ks. Józef Poniatowski). Wystawa pokazywała ówczesną epokę, uzbrojenie i umundurowanie żołnierzy a także historię i dorobek kulturalny ziem śląskich. W 1929 r. odbyła się tam wystawa Mieszkanie i Miejsce Pracy (Wohnung und Werkraum), prezentująca awangardowe rozwiązania architektoniczne. W Hali Stulecia występowali na wiecach przywódcy NSDAP z Adolfem Hitlerem na czele.
W 1948 roku Hala Stulecia (nazywana po wojnie aż do ostatnich lat Halą Ludową), gościła uczestników Światowego Kongresu Intelektualistów w Obronie Pokoju, zorganizowanego w celach propagadowych przez komunistyczne władze Polski. W kongresie uczestniczyli w nim m.in. Pablo Picasso i Bertolt Brecht. Wówczas też prezentowano tam Wystawę Ziem Odzyskanych, pokazująca ich odbudowę i rozwój po zniszczeniach wojennych. W ciągu 100 dni wystawę odwiedziło ponad 2,5 mln osób.
Dziś obiekt pełni przede wszystkim rolę hali wystawienniczej, odbywają się tam także m.in. mecze koszykówki i spektakle operowe. W 1997 r. Hala gościła papieża Jana Pawła II i uczestników 46 Międzynardowego Kongresu Eucharystycznego.
13 lipca 2006 r. Hala Stulecia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako pionierskie osiągnięcie inżynierii i architektury XX stulecia. Obiekt uznany został za twórczy i innowacyjny przykład rozwoju technik budowlanych w dużych konstrukcjach zbrojonych, wyznaczający jeden z punktów zwrotnych w historii wykorzystywania stali do wzmocnienia struktur budowlanych.
W ostatnich latach do kompleksu dobudowane zostało centrum kongresowe, przeprowadzono renowację elewacji i remont wnętrza obiektu, odnowiona została także przylegająca do Hali pergola, wybudowano w tym miejscu również multimedialną fontannę. Obecnie trwa budowa podziemnego parkingu. o wyzwolenie spod obcej władzy. Autorem projektu Hali był Max Berg, główny architekt Wrocławia
pdo/ tst/abe
