Łódź, 14 czerwca 2019. Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności działaczom opozycji demokratycznej. Źródło: IPN/P. Brzeziński
Pięćdziesięciu działaczy opozycji demokratycznej otrzymało w piątek w Łodzi Krzyże Wolności i Solidarności przyznane przez prezydenta Andrzeja Dudę. Podczas uroczystości w Instytucie Europejskim wręczył je prezes IPN Jarosław Szarek.
"Drodzy uhonorowani Krzyżem Wolności i Solidarności, jest was kilkudziesięciu i każdy dołożył tę jedną cegiełkę do gmachu wolnej i niepodległej Polski. Ale – wybaczcie – chcę wspomnieć dziś o jednym człowieku – ojcu Bronisławie Sroce. Jego dzieje to dzieje marzeń o wolnej Polsce, więzienie w latach 50., udział w konspiracji młodzieżowej, a później – w każdej kolejnej dekadzie aktywność na rzecz niepodległej Polski" - podkreślił prezes Instytutu Pamięci Narodowej podczas uroczystości.
Ojciec Sroka w 1970 r. przystąpił do konspiracyjnej organizacji "Ruch", co stało się powodem jego aresztowania w lipcu 1970 r. W styczniu 1971 r. został zwolniony; od 1977 r. był uczestnikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz wspierał organizacje opozycyjne, m.in. Studenckie Komitety Solidarności, Ruch Młodej Polski, NSZZ "Solidarność", Konfederację Polski Niepodległej.
"Lata 70. to duszpasterstwo akademickie i tworzenie przestrzeni wolności dla nowych, niekomunistycznych elit; wsparcie ojca Bronisława Sroki dla wolnych związków zawodowych m.in. w Gdańsku.(…) Jego działalność pokazuje także, czym był Kościół i kapłani w naszych zmaganiach o wolną i niepodległą Polskę" – zaznaczył prezes IPN.
Szarek dodał, że IPN uczyni wszystko, by zachować pamięć o tym "niezwykłym czasie wielkości i dumy, gdy Polacy zdobyli tyle siły, by zmienić bieg historii i przyczynić się do upadku imperium zła". "To wy uczyniliście i nikt tego wam nie odbierze" – zwrócił się do odznaczonych.
Podczas uroczystości w Instytucie Europejskim w Łodzi Krzyż Wolności i Solidarności otrzymało 50 działaczy opozycji demokratycznej – w tym pięcioro pośmiertnie.
W imieniu odznaczonych wystąpił o. Bronisław Sroka, który podkreślił, że w tak uroczystym momencie wszystkich uhonorowanych przepełnia uczucie wdzięczności.
"To wdzięczność wobec Opatrzności, że pozwoliła nam doczekać tej najjaśniejszej Rzeczypospolitej, wymarzonej, wycierpianej. Ona nie jest idealna – wszyscy to wiemy, podobnie jak my nie jesteśmy idealni. Bądźmy więc wyrozumiali dla siebie i dla Polski; umiejmy doceniać te dobra, które dokonują się przez jej ręce" – podkreślił duchowny.
Ojciec Sroka wspominał nastroje panujące w opozycji w latach 80. – jak mówił, nikt nie przypuszczał wówczas że do transformacji ustrojowej dojdzie w ciągu kilku lat. "Za to też bądźmy wdzięczni panu Bogu, że nie musieliśmy czekać 50 lat" – dodał.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony 5 sierpnia 2010 r., równocześnie z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego tradycji nawiązuje. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu.
Krzyż nadawany jest przez prezydenta RP, na wniosek prezesa IPN, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL.(PAP)
autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ itm/
