Uroczystości odsłonięcia odnowionego Pomnika Nieznanego Żołnierza w Lublinie. Fot. PAP/W. Pacewicz
Odnowiony pomnik Nieznanego Żołnierza odsłonięto w czwartek w Lublinie. Nawiązuje on swoją formą do pierwotnej wersji upamiętnienia z 1925 r.
Pomnik ma kształt pochylonej płyty z jasnego piaskowca. Umieszczono na niej płaskorzeźbę orła wojskowego z brązu i napis: "Nieznanemu żołnierzowi poległemu za Polskę". Na boku płyty wyryty został tekst, który widniał na przedwojennym pomniku: "Nieznanemu żołnierzowi 1914-1920. Przechodniu uchyl czoła ku czci bohatera poległego za Polskę". Po obu stronach płyty ustawiono gazowe znicze.
Pomnik znajduje się w centrum Lublina miasta na Placu Litewskim. Obok stoją pomniki Józefa Piłsudskiego i Konstytucji 3-go Maja. "Pomnik Nieznanego Żołnierza przypomina o tych wszystkich, dzięki którym tu jesteśmy i możemy żyć w wolnym kraju. Żebyśmy z zadumą, zawsze, kiedy przechodzimy w tym miejscu, pochylili się nad ich bohaterstwem i pomodlili się w ich intencji, a nade wszystko w intencji pokoju w Polsce, Europie i na świecie" – powiedział wojewoda lubelski Przemysław Czarnek.
Prezydent Lublina, Krzysztof Żuk, podkreślił, że lubelski pomnik, odsłonięty w sierpniu 1925 r., powstał trzy miesiące wcześniej niż Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie, który jest najważniejszym tego rodzaju upamiętnieniem w kraju.
Dyrektor oddziału IPN w Lublinie Marcin Krzysztofik przypomniał, że idea grobów nieznanego żołnierza wywodzi się okresu po I wojnie światowej. W konflikcie tym, pierwszym w historii na tak ogromną skalę, zginęły miliony żołnierzy, z których wielu nigdy nie zostało zidentyfikowanych. Dlatego kraje, które poniosły największe straty, postanowiły upamiętnić poległych symbolicznymi grobami. Pierwsze groby nieznanego żołnierza powstały we Francji i Wielkiej Brytanii.
W Lublinie monument upamiętniający nieznanego żołnierza odsłonięty został 3 sierpnia 1925 r. w 10. rocznicę bitwy stoczonej przez legionistów Józefa Piłsudskiego pod pobliskim Jastkowem. Płytę położyli członkowie lubelskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, a wartę honorową zaciągnęli przy niej strażacy z miejskiej straży ogniowej.
Krzysztofik odczytał list od prezesa IPN Jarosława Szarka. "Pamięć jest fundamentem narodowej wspólnoty, to ona pozwala utrwalić chwile ważne dla społeczeństwa, zwycięstwa i porażki, rzeczy wzniosłe i wstydliwe. To pamięć gwarantuje łączność współczesnych z przeszłymi i nadchodzącymi pokoleniami. Bez niej niemożliwe byłoby budowanie jakiejkolwiek tożsamości i wspólnej świadomości narodowej" – napisał Szarek do uczestników spotkania.
W czwartkowej uroczystości wzięli udział kombatanci, poczty sztandarowe organizacji społecznych, wojskowa orkiestra i kompania honorowa. Duchowni różnych wyznań odmówili modlitwy w intencji poległych. Odczytano apel pamięci, żołnierze oddali salwę honorową. Pod pomnikiem złożono kwiaty i zapalono znicze.
Płyta pomnika Nieznanego Żołnierza, która położona była w tym miejscu w czasach PRL-u, została usunięta podczas remontu Placu Litewskiego. Przeniesiono ją na cmentarz wojskowy. (PAP)
Autor: Zbigniew Kopeć
kop/aszw/
