07 06 2019, Poznań. Wręczenie nagród honorowych IPN „Świadek Historii”. Źródło: IPN/Bartosz Kochański
Popularyzatorzy historii z Wielkopolski i województwa lubuskiego zostali w piątek w Poznaniu wyróżnieni nagrodami IPN „Świadek Historii”. Honorowe wyróżnienia wręczył prezes IPN Jarosław Szarek.
Nagrody zostały wręczone po raz dziesiąty, w tym roku pierwszy raz wyróżnienie zostało przyznane także pośmiertnie. Otrzymał je zmarły w ub. roku fotograf, opozycjonista w czasach PRL, wieloletni pracownik oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu Jan Kołodziejski.
Nagroda "Świadek Historii" została ustanowiona przez prezesa Instytutu Pamięci Narodowej w 2009 r. Jest przyznawana w poszczególnych regionach kraju osobom, stowarzyszeniom, instytucjom i organizacjom społecznym zasłużonym dla upamiętniania historii Polski i narodu polskiego w latach 1939–1989. Honorowane nią są też osoby i instytucje wspierające działania pionu edukacyjnego Instytutu.
"To jest nagroda przyznawana tym wszystkim, którzy pamiętają; którzy angażują się w upamiętnienie historii, a tym samym budują wspólnotę wokół historii. W tym roku są to nagrody szczególne, bo przyznane twórcom: redaktorom radiowym i twórcy filmowemu. Dla IPN ta edycja jest szczególna, bo upamiętniamy też naszego wieloletniego pracownika, opozycjonistę w czasach PRL, fotografa Jana Kołodziejskiego. W Poznaniu pozostał po nim ogromny zbiór fotografii; bez jego pracy trudno by było opowiadać o latach 80." – powiedział prezes IPN.
Jan Kołodziejski (1963–2018) był aktywnym działaczem podziemia niepodległościowego lat 80. ub. wieku. Uwieczniając działalność ludzi podziemia, zasłużył sobie na miano fotoreportera poznańskiej opozycji. W latach 1982–1989 założył w swoim mieszkaniu i prowadził drukarnię współpracującą z Tymczasowym Zarządem Regionu w Poznaniu. Pomagał tworzyć podobne punkty na terenie miasta. Był szefem Agencji Fotograficznej Solidarność.
Jak podkreślono w piątek, Jan Kołodziejski bardzo chętnie dzielił się swoimi zdjęciami i bezinteresownie przekazywał je do wykorzystania w publikacjach czy na wystawach przygotowywanych przez IPN. Pomagał również gromadzić i opracowywać spuściznę fotograficzną opozycji antykomunistycznej.
O jego działalności Zbysław Kaczmarek - który również jest tegorocznym laureatem - nakręcił film dokumentalny pt. "Fotograf".
"Bycie świadkiem historii to dla mnie spełnienie pewnej misji, którą sam sobie założyłem w codziennej pracy. Dla mnie takim celem było zatrzymanie świata, który odchodzi, ludzi, którzy odchodzą. Oczywiście nigdy nie zakładałem, że pokazywany na dzisiejszej uroczystości film obejrzę bez jego bohatera. Ale wiem, że dzięki temu obrazowi Janek został w jakim sensie ocalony" – powiedział PAP reżyser.
Zbysław Kaczmarek od lat współpracuje z poznańskim oddziałem IPN w ramach popularyzacji historii regionalnej. W uzasadnieniu nagrody podkreślono, że włącza się w projekty historyczne mające na celu upowszechnienie mniej znanych wątków dotyczących historii XX w. Inicjuje też współpracę z historykami z poznańskiego IPN podczas tworzenia produkcji filmowych.
Laureatami tegorocznej nagrody "Świadek Historii" zostali też dwaj dziennikarze radiowi: dziennikarz Radia Poznań Piotr Świątkowski i Radia Zachód Kamil Hypki.
Piotr Świątkowski od lat współpracuje z poznańskim oddziałem IPN, jest autorem licznych audycji radiowych poświęconych historii, współtwórcą kolejnych odsłon akcji "Zapal znicz pamięci". Wspólnie z Oddziałowym Biurem Edukacji Narodowej prowadzi spotkania w ramach Przystanku Historia IPN w Radiu Poznań.
Kamil Hypki jest pomysłodawcą i autorem cyklicznej audycji na antenie zielonogórskiego Radia Zachód pt. "Historie pisane na nowo", która powstaje przy współpracy z poznańskim oddziałem IPN. W kolejnych odcinkach tego nagradzanego cyklu prezentowane są sprawy zapomniane i przemilczane, a także ich bohaterowie.
"Postanowiliśmy pokazywać bohaterów, którzy nawet w lokalnych społecznościach byli mało znani. Czasem działo się tak dlatego, że dotąd nie było komu zająć się daną historią. Dotąd udało się odkryć kilkanaście takich historii, niektóre były na tyle nośne, że zyskały rangę ogólnopolską" – powiedział.
W Poznaniu po raz pierwszy Nagrodę Honorową „Świadek Historii” przyznano w 2010 roku, od tego czasu otrzymało ją ponad 50 osób i instytucji. Wśród nich są m.in. Janusz Pałubicki, ks. Jarosław Wąsowicz, Andrzej Nowotny, Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Wielkopolska, Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego Oddział Wielkopolska, Stowarzyszenie "Katyń" w Poznaniu czy Stowarzyszenie "Poznański Czerwiec 1956". (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ mabo/
