W Tarnowie rozpoczęła się renowacja Pomnika Pierwszego Transportu Polskich Więźniów do KL Auschwitz. 14 czerwca 1940 r. wyruszył z tego miasta pierwszy pociąg wiozący 728 mężczyzn. Dzień ten uznaje się za początek działalności niemieckiego obozu koncentracyjnego.
Jak poinformował w piątek Marcin Sobczyk, dyrektor wydziału Kultury Urzędu Miasta w Tarnowie, prace przy monumencie potrwają do 30 maja. Ich koszt wyniesie około 38 tys. zł.
W ramach modernizacji zostaną wzmocnione m.in. fundamenty pomnika. Ponadto fragment nawierzchni przy pomniku zostanie zastąpiony brukiem spod torowiska przy wiadukcie na ulicy Krakowskiej, po którym najprawdopodobniej w 1940 roku szli polscy więźniowie pierwszego transportu do Auschwitz. Bruk ten odnaleziono w marcu tego roku podczas prac związanych z modernizacją linii kolejowej w Tarnowie.
Pomnik znajduje się na placu Więźniów KL Auschwitz, w miejscu, z którego hitlerowcy 14 czerwca 1940 roku wyprowadzili grupę polskich więźniów. Uroczyste odsłonięcie monumentu autorstwa tarnowianina Otto Schriera miało miejsce 14 czerwca 1975 r., w 35. rocznicę wydarzenia.
Pierwszy transport polskich więźniów składał się z 728 mężczyzn. Do Auschwitz deportowani zostali z więzienia w Tarnowie. 14 czerwca 1940 roku uważany jest za dzień, w którym zaczął działać ten obóz koncentracyjny.
W Auschwitz Niemcy więźniów z pierwszego transportu umieścili w podziemiach budynku tzw. Monopolu Tytoniowego. Wśród deportowanych byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także kilku polskich Żydów. Spośród więźniów z pierwszego transportu wojnę przeżyło 239.
Niemcy więzili w Auschwitz około 150 tys. Polaków. Około 75 tys. zginęło. W pierwszym okresie istnienia obozu przebywali w nim głównie Polacy, dla których go założono. Począwszy od połowy 1942 roku, z powodu coraz liczniejszych transportów Żydów, ich liczba zrównała się z Polakami. Od 1943 roku Żydzi stanowili większość. Obóz został wyzwolony 27 stycznia 1945 roku przez Armię Czerwoną.
W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także - oprócz Polaków - Romów, jeńców sowieckich i przedstawicieli innych narodowości.(PAP)
rgr/ mhr/
