Ponad 400 tys. zł przeznaczył w tym roku wojewoda warmińsko-mazurski na uporządkowanie cmentarzy wojennych w regionie, na których spoczywają żołnierze wielu narodowości polegli w obu wojnach światowych i zmarli w niemieckich obozach jenieckich.
Jak poinformowała PAP Ewelina Rakiej-Chomicka z Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie na uporządkowanie, bieżące utrzymanie i niezbędne prace konserwacyjne na cmentarzach, kwaterach i mogiłach wojennych w całym regionie przeznaczono w tym roku 415 tys. zł.
Przejęcie takich zadań od administracji rządowej zdeklarowały 62 spośród 77 gmin, na terenie których znajdują się wojenne groby. Kolejnych 12 gminnych samorządów zobowiązało się wykonać takie prace za własne fundusze lub dzięki zaangażowaniu społeczności lokalnej.
Najwyższą dotację w wysokości 30 tys. zł otrzymała gmina Kalinowo w powiecie ełckim, która opiekuje się 38 miejscami wojennych pochówków z I wojny światowej. Na wspólnych cmentarzach leżą tam obok siebie polegli żołnierze wielu narodowości. Są to ofiary walk armii niemieckiej i rosyjskiej, toczonych na tym terenie głównie na jesieni 1914 roku. Takie groby znajdują się często w trudno dostępnych miejscach; w lasach i pośród pól.
W tym roku na Warmii i Mazurach zostało też wyremontowanych 12 cmentarzy wojennych - 150 tys. zł na ten cel pochodzi od Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, ponad 34 tys. zł od wojewody.
Z tej puli przeprowadzono renowację nagrobków cmentarza jenieckiego z I wojny św. w Markajmach k. Lidzbarka Warmińskiego. Pogrzebano tam 2,8 tys. zmarłych jeńców rosyjskich, rumuńskich, francuskich, angielskich, włoskich i serbskich oraz belgijskich robotników przymusowych z niemieckiego obozu Stammlager Heilsberg.
Sfinansowano odnowienie zbiorowej mogiły ofiar terroru hitlerowskiego na cmentarzu parafialnym w Skarlinie. Spoczywa tam siedmiu Polaków, rozstrzelanych w listopadzie 1944 r. w odwecie za śmierć Niemca. W sąsiedniej kwaterze pochowane są szczątki 25 żydowskich więźniarek obozu pracy w Gwiździnach, zabitych podczas marszu ewakuacyjnego w 1945 r.
Odtworzono też cmentarz z I wojny św., znajdujący się w miejscowości Romoty. Archeolodzy odnaleźli tam dziewięć zbiorowych i pojedynczych jam grobowych, w których spoczywa 31 żołnierzy armii niemieckiej i dwóch żołnierzy rosyjskich. Dawny wygląd tego miejsca przywrócono na podstawie archiwalnych zdjęć.
W październiku przeprowadzono ekshumację szczątków dwóch jeńców francuskich ze zbiorowej mogiły w lasach Leśnictwa Tarda i pochowano je na cmentarzu jenieckim w Sudwie k. Olsztynka.
Prowadzono również remonty na cmentarzach z I wojny św. w Biskupcu, Czyprkach, Gralewie, Węgorzewie, Michałkach i miejscowości Ełk-Szyba, a także pochodzących z czasów II wojny cmentarzach ofiar niemieckich obozów - dla jeńców i ludności cywilnej w Boguszach oraz Stalagu I B Hohenstein w Sudwie. W większości tych miejsc prace będą kontynuowane. W tym roku rozpoczęto też ustawianie krzyży na zbiorowych mogiłach ofiar terroru hitlerowskiego na cmentarzu przy ul. Baczewskiego w Olsztynie. (PAP)
mbo/ agz/
