Widowisko multimedialne pod Krzyżem-Pomnikiem przy kopalni Wujek, koncerty w Spodku i katowickiej katedrze i Teatrze im. Wyspiańskiego - to najwazniejsze wydarzenia z kilkudniowego bogatego programu obchodów 30. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.
Decyzją władz NSZZ Solidarność centralne obchody rocznicowe będą miały miejsce w województwie śląskim. Szczegóły planowanych wydarzeń przedstawiono we wtorek podczas konferencji prasowej w siedzibie śląsko-dąbrowskiej Solidarności. Poza związkiem, organizuje je Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK Wujek, Stowarzyszenie Pokolenie i IPN.
„To nie jest tak, jak podaje się w niektórych mediach, że my czcimy stan wojenny. Absolutnie nie - to jest plama na honorze Polaków, szczególnie wtedy rządzących. My chcemy podczas tych obchodów uczcić i oddać cześć bohaterom tamtych czasów – tych, którzy oddali życie za wolną Polskę, tych od których to wszystko się zaczęło” - podkreślił szef śląsko-dąbrowskiej Solidarności, Dominik Kolorz.
Także pełnomocnik marszałka woj. śląskiego ds. organizacji uroczystości Andrzej Rozpłochowski wyraził opinię, że trzeba złej woli, by mówić o czczeniu rocznicy stanu wojennego. „Stan wojenny był wielkim złem (...) 30 lat temu stanął na drodze Polaków do wolności, do demokracji” - podkreślił, dodając że mieszkańcy Śląska i Zagłębia zapłacili szczególnie wysoką cenę za udział w protestach.
Kolorz poinformował, że na uroczystości zaproszono wszystkich premierów od 1989 r. za wyjątkiem tych, którzy „wywodzą się ze środowiska komunistycznego, które w jakiejś części odpowiedzialne jest za to, co działo się 30 lat temu”.
Szef śląsko-dąbrowskiej Solidarności wyraził ubolewanie, że udziału w głównych uroczystościach nie weźmie były prezydent Lech Wałęsa, który zdecydował, że przyjedzie do kopalni Wujek już 1, a nie 16 grudnia.
Właśnie tego dnia – w 30. rocznicę krwawej pacyfikacji Wujka, gdzie od milicyjnych kul zginęło dziewięciu górników – odbędą się najważniejsze uroczystości. Weźmie w nich udział prezydent Bronisław Komorowski. Jak co roku uroczystości rozpoczną się mszą za Ojczyznę w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Później uczestnicy uroczystości przeniosą się pod Krzyż-Pomnik przy kopalni. W tym roku zaplanowano tam plenerowe widowisko multimedialne pt. „16.12.81”, w którym wezmą udział m.in. Anna Serafińska, Ryszard Rynkowski i Olgierd Łukaszewicz.
Jak powiedział Przemysław Miśkiewicz ze Stowarzyszenia Pokolenie, jedna ze scen widowiska nosi tytuł „Drzwi Ludwiczaka” - chodzi o Jana Ludwiczaka, szefa Solidarności w Wujku, aresztowanego w nocy z 12 na 13 grudnia. „Wyważenie tych drzwi powoduje symboliczne otwarcie puszki Pandory, z której na widzów wylecą wrony, które ich zaatakują” - mówił Miśkiewicz.
Ludwiczak był jednym z uczestników wtorkowej konferencji. Wspominał, że o śmierci kolegów z Wujka dowiedział się dopiero po kilku dniach. Był wówczas internowany. „Na wieść o tym, że zginęli górnicy, płakałem. Nie wstydzę się o tym powiedzieć” - powiedział.
Śląskie uroczystości rozpoczną się już 12 grudnia koncertem w Teatrze im. Wyspiańskiego w Katowicach. O północy na schodach teatru rozpocznie się odczytywanie nazwisk zabitych i represjonowanych w stanie wojennym. Jak wyjaśnił dyrektor katowickiego oddziału IPN Andrzej Drogoń, zostanie odczytanych około 3 tys. nazwisk osób z terenu dzisiejszego woj. śląskiego.
IPN zaplanował też kilkanaście innych wydarzeń związanych z rocznicą – wystawy, wykłady, konkursy. Np. 15 grudnia z Zabrzu odbędzie się konferencja naukowa „Internowani i uwięzieni w stanie wojennym 1981-83”, z udziałem prezesa IPN Łukasza Kamińskiego.
Na 13 grudnia zaplanowano uroczystości w Zabrzu-Zaborzu - gdzie w stanie wojennym mieścił się jeden z ośrodków internowania - oraz koncert w katowickiej Archikatedrze Chrystusa Króla. Weźmie w nim udział Narodowa Orkiestra Polskiego Radia w Katowicach z chórami Filharmonii Śląskiej i Camerata Silesia, pod batutą Jerzego Maksymiuka. Po koncercie zostanie odprawiona msza za Ojczyznę.
Następnego dnia odbędą się obchody 30. rocznicy rozpoczęcia protestu w kopalni Piast w Bieruniu - najdłuższego podziemnego strajku w powojennej historii górnictwa. Górnicy z Piasta strajkowali pod ziemią do 28 grudnia.
15 grudnia odbędą się uroczystości w Jastrzębiu Zdroju. W tamtejszej kopalni Manifest Lipcowy (dziś Borynia-Zofiówka), dzień przed pacyfikacją Wujka siły milicyjne po raz pierwszy otworzyły ogień do protestujących górników.
Robert Brylewski, Maciej Maleńczuk, Shakin' Dudi i T.Love – to niektórzy artyści, którzy wystąpią w katowickim Spodku 17 grudnia, w koncercie „Droga do wolności”.
Uroczystości zakończą się 22 grudnia obchodami 30. rocznicy wydarzeń grudniowych w Hucie Katowice w Dąbrowie Górniczej. (PAP)
kon/ ls/
