Samolot Fokker D.VII. Lata 30. Fot. NAC
Na 100. rocznicę Powstania Wielkopolskiego Politechnika Poznańska stworzy „Wielkopolską Eskadrę Niepodległości”, czyli trzy latające repliki samolotów powstańczych typu Fokker D.VII. We wtorek marszałek województwa wielkopolskiego przekazał na ten cel 400 tys. zł.
Projekt stworzenia „Wielkopolskiej Eskadry Niepodległości” jest jednym z elementów przygotowań do obchodów 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak podkreślił we wtorek, że „jako spadkobiercy czynu powstańczego Wielkopolan, jesteśmy zobowiązani do przypomnienia tych nieco zapomnianych kart historii, zwłaszcza pięknych dziejów polskiego lotnictwa". "Bardzo cieszę się z tej chwili, która zbliża nas do setnej rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego” – powiedział.
Jak dodał ma nadzieję, że „Wielkopolska Eskadra Niepodległości” uświetni nie tylko 100. rocznicę Powstania, ale będzie obecna także na obchodach innych, ważnych dla Wielkopolan, rocznic i wydarzeń.
Łączny koszt budowy trzech samolotów to ok. 1 mln zł. Jak tłumaczył rektor Politechniki Poznańskiej prof. dr hab. inż. Tomasz Łodygowski, „rekonstruowane samoloty, repliki samolotów powstańczych, będą zarejestrowane i zbudowane w skali 80 proc. względem oryginału i będą dużo lżejsze – oryginalne Fokkery ważyły ok. 540 kg, te będą miały niecałe 400 kg wagi". "Samoloty będą podlegać pod nadzór Urzędu Lotnictwa Cywilnego, aby być dopuszczone do ruchu lotniczego. Liczymy też, że na początku przyszłego roku pierwsze egzemplarze będą już gotowe, natomiast testy planujemy jesienią 2018 roku” - zapowiedział.
Jak dodał budową samolotów zajmują się profesjonaliści, specjalizujący się w budowie historycznych samolotów; „dokładnie odwzorowane zostaną kształty konstrukcji płatowców: usterzenie i skrzydła, które zostaną zbudowane ze współczesnych materiałów. Samoloty wyposażone będą też w nowoczesny sprzęt radionawigacyjny, przyrządy, transponder i współczesne silniki”.
Rektor zaznaczył, że prace nad budową samolotów są już zaawansowane - obecnie trwa etap wyboru silników do powstających replik.
Marszałek Woźniak podkreślił we wtorek na konferencji prasowej, że projekt, na którego dofinansowanie przekazał 400 tys. zł upamiętni nie tylko 100. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego, ale także przypomni, że to właśnie w Poznaniu narodziło się polskie lotnictwo.
Jak wskazał „pod koniec I wojny światowej w 1918 roku, Niemcy zgromadzili na Ławicy i w Hali Zeppelinów na Winiarach wiele samolotów, silników i części zamiennych. Gdy 27 grudnia 1918 roku wybuchło Powstanie Wielkopolskie, po kilku dniach, 6 stycznia 1919 roku Powstańcy zdobyli Ławicę i Halę Zeppelinów. W ich ręce trafiło prawie 300 samolotów. Zdobyto także balony obserwacyjne. Było to największy łup wojenny Wojska Polskiego” – podkreślił.
„Zdobycz Powstańców Wielkopolskich miała gigantyczne znaczenie dla organizacji Wojsk Lotniczych II Rzeczypospolitej i Wojny Obronnej 1920 roku. W Poznaniu powstały warunki do dynamicznego rozwoju lotnictwa. To tutaj 30 października 1919 roku powstał Aeroklub Polski, 10 maja 1921 roku wystartowały pierwsze samoloty w komunikacji lotniczej do Warszawy i Gdańska, a w 1924 roku otwarto Wielkopolską Wytwórnię Samolotów S.A. SAMOLOT” – dodał.
Pierwsze Fokkery D.VII Polacy zdobyli w Powstaniu Wielkopolskim, na lotnisku w Ławicy i Hali Zeppelina na Winiarach pod Poznaniem, oraz na lotniskach polowych w Ostrowie i Jarocinie. Później, samoloty te wykorzystywane były m.in. w 15. Eskadrze Myśliwskiej. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej trafiły w znacznej większości do 3. Pułku Lotniczego w Poznaniu.
Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i było największym zrywem niepodległościowym na terenie zaborów, zwieńczonym zwycięstwem. W pierwszym okresie walk powstańczych, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy to przejęto lotnisko Ławica. W polskie ręce wpadło kilkaset samolotów. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze podpisany pomiędzy Niemcami a państwami ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń, front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła - z wyjątkiem skrawków - prawie cała Wielkopolska. (PAP)
autor: Anna Jowsa
edytor: Agata Zbieg
ajw/ agz/
