Ekspozycja poświęcona 95. rocznicy powstania Białoruskiej Republiki Ludowej (BRL) została otwarta w piątek w siedzibie opozycyjnej Partii BNF w Mińsku. Prezentuje prace artystów skupionych w grupie artystycznej „Pahonia” (Pogoń). Na wystawie można zobaczyć m.in. plakaty, obrazy oraz prace graficzne związane z powstaniem w 1918 r. BRL – pierwszego państwa białoruskiego, które istniało do momentu powołania w lutym 1919 r. Litewsko-Białoruskiej Republiki Rad.
Jak podkreślił w rozmowie z PAP szef Partii BNF Alaksiej Janukiewicz, w tym roku tak się złożyło, że oprócz rocznicy powstania BRL przypada 150. rocznica powstania styczniowego i 175. rocznica urodzin jego przywódcy na terenie Litwy i Białorusi Konstantego Kalinowskiego.
„Uważamy, że te wydarzenia są ze sobą związane. Bez powstania styczniowego nie byłoby BRL, a bez BRL nie byłoby współczesnej Republiki Białoruś” – oświadczył Janukiewicz.
Wśród prezentowanych prac są zatem plakaty poświęcone powstaniu styczniowemu i Kalinowskiemu, np. plakat z okazji 120. rocznicy rozpoczęcia przez Kalinowskiego w 1862 r. publikacji pisma w języku białoruskim „Mużyckaja Prawda”, które miało poderwać chłopstwo do powstania, czy też linoryt z 1978 r. przedstawiający Kalinowskiego z egzemplarzem „Mużyckiej Prawdy”.
Poczesne miejsce na wystawie zajmuje tablica, która miała być umieszczona na budynku w Mińsku, gdzie 25 marca 1918 r. proklamowano BRL, ale która ostatecznie na nim nie zawisła i trafiła do siedziby patii BNF. Na tablicy, podobnie jak na wielu innych prezentowanych pracach, figuruje Pogoń, która w latach 1991-1995 była godłem państwowym Białorusi.
Poczesne miejsce na wystawie zajmuje tablica, która miała być umieszczona na budynku w Mińsku, gdzie 25 marca 1918 r. proklamowano BRL, ale która ostatecznie na nim nie zawisła i trafiła do siedziby patii BNF. Na tablicy, podobnie jak na wielu innych prezentowanych pracach, figuruje Pogoń, która w latach 1991-1995 była godłem państwowym Białorusi.
„Pogoń, choć już nie oficjalnie, jest autentycznym symbolem państwowości białoruskiej. Uznaje to większość białoruskiej inteligencji i znaczna część młodzieży. W obecnych warunkach jest to także oznaka sprzeciwu oraz walki o wolność i niezależność Białorusi. Ten symbol jest punktem orientacyjnym dla obywateli mających świadomość, że są Białorusinami, i poświęcających ojczyźnie swoje życie. Prowadzi ich i daje im siłę” – ocenił Janukiewicz.
Białoruska opozycja od wielu lat domaga się uznania daty 25 marca za Dzień Niepodległości Białorusi, jednak władze ogłosiły świętem niepodległości 3 lipca - dzień wyzwolenia Mińska od wojsk hitlerowskich w roku 1944, a same rocznicę utworzenia BRL ignorują i ograniczają organizację opozycyjnych obchodów.
W tym roku, podobnie jak w poprzednim, władze zezwoliły środowiskom opozycyjnym na zorganizowanie w niedzielę demonstracji w Mińsku z okazji rocznicy powstania BRL, ale odrzuciły wnioski o podobne obchody w innych miastach. Zatrzymano też kilku działaczy opozycyjnych, którzy zachęcali do udziału w demonstracjach mimo braku zgody władz.
Artyści skupieni w grupie „Pogoń” przywiązują wagę do narodowych tradycji historycznych i często nawiązują w swej twórczości do życia i dzieła białoruskich bohaterów narodowych z różnych okresów historii.
Z Mińska Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ kar/
