Nuon Chea, nazywany Bratem nr 2 reżimu Czerwonych Khmerów w Kambodży, zmarł w niedzielę w szpitalu w Phnom Penh w wieku 93 lat – poinformował trybunał ONZ, który skazał go na dożywocie za ludobójstwo i zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione w latach 1975-1979.
W Kambodży nie ma kary śmierci. Nuon Chea jako prawa ręka przywódcy Czerwonych Khmerów Pol Pota odpowiadał za najbardziej radykalne działania zbrodniczego komunistycznego systemu.
Urodzony 7 lipca 1926 roku w prowincji Battambang, Nuon Chea studiował prawo na uniwersytecie Thammasat w Bangkoku w latach 40. Wstąpił do tajlandzkiej młodzieżówki komunistycznej, a później wyjechał do Kambodży, gdzie działał w ruchu przeciwko francuskim kolonizatorom, a następnie pomagał organizować wraz z Pol Potem, zmarłym w 1998 roku, przyszłą Komunistyczną Partię Kambodży. Ugrupowanie zostało tak nazwane w 1966 roku; zostało założone w 1951 roku jako Khmerska Partia Ludowo-Rewolucyjna.
Nuon Chea, główny ideolog Czerwonych Khmerów, został aresztowany w 2007 roku.
Trybunał ONZ ds. ludobójstwa w Phnom Penh został powołany w 2003 r., ale pracę rozpoczął dopiero w roku 2006; był wielokrotnie krytykowany za powolne procedury.
Razem z Nuon Chea sądzony był Khieu Samphan, który jako jeden z niewielu przedstawicieli reżimu Pol Pota kontaktował się ze światem. Obaj zostali w sierpniu 2014 roku skazani na dożywocie, i wyrok ten dwa lata później został utrzymany w mocy w postępowaniu odwoławczym.
Ich drugi proces rozpoczął się w lipcu 2014 roku. Dotyczył zarzutów ludobójstwa Wietnamczyków i muzułmańskiej mniejszości Czamów, przymusowych małżeństw i gwałtów popełnianych przez Czerwonych Khmerów, a także zbrodni, do których dochodziło w obozach pracy i więzieniach.
Ocenia się, że w okresie rządów Czerwonych Khmerów w latach 1975-1979 w rezultacie braku opieki medycznej, pracy ponad siły oraz masowych egzekucji zginęło ponad 1,7 mln osób - prawie jedna czwarta ludności kraju. Wiele z tych ofiar zmarło z głodu.
Czerwoni Khmerzy byli ekstremistycznym ugrupowaniem komunistycznym, które łączyło ideologię komunistyczną z khmerskim nacjonalizmem. Po przejęciu władzy w Kambodży w 1975 roku nazwę kraju zmienili na Demokratyczna Kampucza. Krwawe rządy Czerwonych Khmerów trwały do 1979 roku. Wyparci przez wojska wietnamskie ze stolicy kraju Phnom Penh, wycofali się do dżungli i kontynuowali wojnę partyzancką aż do 1998 roku. (PAP)
klm/ ap/
arch.
