Zmarł prof. Feliks Tych, badacz Holokaustu

W latach 1956 - 1968 był pracownikiem naukowym w Instytucie Historii PAN, a później w Archiwum Historycznym przy KC PZPR, skąd w 1987 został usunięty z przyczyn politycznych.

Od roku 1990 prof. Tych wykładał i prowadził seminaria jako visiting professor na uniwersytetach europejskich m.in. w Getyndze, Darmstadt, Freiburgu i Kassel. Jest autorem kilku monografii i 26 tomów publikacji źródłowych z dziedziny polskiej i europejskiej historii społecznej przełomu XIX i XX wieku.

W 2009 roku prof. Feliks Tych otrzymał Statuetkę Felka "za niestrudzoną działalność na rzecz zachowania i przybliżania dziedzictwa Żydów polskich".

Odbierając statuetkę mówił, że o II wojnie światowej warto i trzeba mówić, z wielu związanych z nią tematów historycy się jeszcze nie rozliczyli, a wiedza społeczeństwa "jest niewielka i często zniekształcona". "Nie wolno nam zapominać o II wojnie światowej, bo niosła ona ze sobą największe w historii zagrożenie nie tylko dla istnienia Polski, ale i dla jej ludności. Doprowadziła ona do ogromnych strat w substancji narodowej i uczyniła z ziem polskich, z woli okupanta, cmentarzysko Żydów z Polski i reszty Europy. To była wielka krzywda uczyniona Polsce, że tu umieszczono miejsce zagłady Żydów z całej Europy" - mówił Tych.

Profesor dodał, że trzeba zachować także właściwe proporcje w ukazywaniu postaw Polaków w czasie wojny - tych dobrych i tych wstydliwych. "Polacy mają wystarczająco dużo powodów do dumy ze swoich bohaterów czasu wojny, by nie musieć ukrywać ciemnych stron i postaw części swoich współziomków" - powiedział prof. Tych. Jego zdaniem, np. kampania wrześniowa jest zbyt rzadko doceniana, a zbyt często ukazywana jako klęska, a polska opinia publiczna zbyt późno dowiedziała się o tych, którzy ratowali Żydów.

Ustanowiona przez Fundację Judaica w Krakowie statuetka Felka przyznawana jest od 2004 r. Jej laureatami byli m.in. twórcy Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie Janusz Makuch i Krzysztof Gierat, a także Hanna Krall, historyk prof. Antoni Polonsky i Władysław Bartoszewski.

Prof. Feliks Tych kierował działającym przy ŻIH interdyscyplinarnym, międzyuczelnianym seminarium - projektem badawczym pn. "Bezpośrednie i pośrednie konsekwencje Zagłady. Przykład Polski". Był też członkiem Komitetu Redakcyjnego Polskiego Słownika Biograficznego.

ls/